İngiltere’de Otizm Skandalı: 7 Yaşında Akıl Hastanesine Kapatıldı, 45 Yıl Çıkarılmadı

İngiltere’de öğrenme engelli ve otizmli bir kadın, henüz 7 yaşındayken akıl hastanesine kapatıldı ve tam 45 yıl boyunca boşuna tutuldu. BBC’nin özel araştırmasına göre, Sierra Leone asıllı olduğu düşünülen ve Kasibba adı verilen kadın, 25 yıl boyunca da tecrit odasında yaşamaya zorlandı.

Sağlık uzmanlarının yıllar süren çabaları sonucunda Kasibba özgürlüğüne kavuştu. Ancak İngiltere’de halen 200’ü çocuk olmak üzere 2000’den fazla otizmli ve öğrenme engelli bireyin akıl hastanelerinde zorla tutulduğu belirtiliyor.

Akıl Hastanesine Hapsedildi, 25 Yıl Tecritte Kaldı

Kimliği korunması için Kasibba adı verilen kadın, aile desteği olmadan büyüdü. 5 yaşından önce Sierra Leone’den kaçak yollarla getirildiği tahmin ediliyor. Önce bir yetimhaneye yerleştirildi, ardından 7 yaşındayken akıl hastanesine yatırıldı.

Kasibba konuşamıyor ve zihinsel engeli nedeniyle tehlikeli olarak görülerek yıllarca hastanede tutuldu. Ancak hastane kayıtlarında, kendisine yöneltilen şiddet suçlamalarının yalnızca tek bir olaydan kaynaklandığı ortaya çıktı.

Kasibba’nın 19 yaşındayken bir hasta ile yaşadığı küçük bir arbede, onun “tehlikeli” olarak damgalanmasına neden oldu. Hastane çalışanları, Kasibba’yı “göz çıkartan” olarak tanımladı ve bu olay onun tecrit odasında tutulmasına gerekçe gösterildi.

Ancak sorunlu olarak etiketlenen olayın abartıldığı, Kasibba’nın yıllarca haksız yere hastanede tutulduğu anlaşıldı.

Serbest Kalması 9 Yıl Sürdü!

2013 yılında, yeni mezun bir klinik psikolog olan Dr. Patsie Staite, Kasibba’nın durumunu fark etti. Ancak onu serbest bırakmak tam 9 yıl sürdü.

Dr. Staite, Kasibba’nın yasal olarak tutulduğunu, ancak hastanede bazen günde 23 saatten fazla kapalı tutulduğunu belirterek şunları söyledi:

“Onun yaşadığı koşullarda başka kimse görmedim. En şoke edici olan ise her şeyin tamamen yasal olmasıydı.”

Kasibba’nın hastanede zihinsel engelli olmasına rağmen yıllarca tecrit edilmesi, insan hakları açısından büyük bir skandal olarak değerlendirildi.

2016 yılında “Kurtuluş Komitesi” adı verilen bir ekip, Kasibba’nın serbest bırakılması için çalışmalara başladı. Engelli hakları kuruluşu Changing Our Lives, Kasibba’nın akıl hastanesinde tutulmasına gerek olmadığına dair kapsamlı bir dosya hazırladı.

Ancak Kasibba’nın serbest kalması için Koruma Mahkemesi’nin onayı gerekiyordu. Bu süreç yıllarca sürdü ve ancak 2022 yılında tamamlandı.

Kasibba Özgürlüğüne Kavuştu!

Altı yıl süren hukuki mücadelenin ardından, Koruma Mahkemesi Kasibba’nın serbest bırakılmasına karar verdi. Karar açıklandığında, ekipte yer alan uzmanlar sevinç gözyaşları döktü.

Sosyal yardım görevlileri eşliğinde toplum içinde yaşamaya başlayan Kasibba, şimdi bağımsız bir hayat sürüyor. Modayı sevdiği, evinden gurur duyduğu ve sosyal temastan hoşlandığı belirtiliyor.

Onu ilk gördüğünde ‘tehlikeli’ olarak tanımlayan uzmanlar, bugün Kasibba’nın bambaşka biri olduğunu söylüyor.

“Müthiş bir espri anlayışı var. Çok güzel bir insan. İki hafta çalıştıktan sonra gelip bana sarıldı. Bu, göz çıkartan biri değildi.”

İngiltere’de 2000’den Fazla Otizmli Kişi Hâlâ Akıl Hastanelerinde Tutuluyor!

İngiltere’de otizmli ve öğrenme engelli bireylerin hastanelerde zorla tutulması büyük bir tartışma konusu. 2011’de Winterbourne View Hastanesi’nde yaşanan istismar skandalının ardından hükümet, bu uygulamaya son verme sözü vermişti.

Ancak bugün bile:

2000’den fazla otizmli ve öğrenme engelli birey akıl hastanelerinde zorla tutuluyor.
Bunların 200’ü çocuk!
Hükümet, bu sayıyı %10 azaltmayı hedefliyor, ancak eleştiriler devam ediyor.

Hayır kurumu Mencap’ın Politika ve Halkla İlişkiler Müdürü Dan Scorer, durumu şu sözlerle eleştirdi:

“Serbest bırakılması gereken yüzlerce kişi hâlâ gözaltında tutuluyor. Çünkü bize vaat edilen ilerlemeyi göremedik.”

Akıl Sağlığı Yasası Değişiyor mu?

Şu anda İngiltere ve Galler’de Akıl Sağlığı Yasası’nın değiştirilmesi gündemde. Yeni yasa ile:

Otizmli ve öğrenme engelli bireylerin zorla hastaneye kapatılmasının yasaklanması planlanıyor.
Ancak hükümet, yeterli alternatif bakım sağlanmadan değişiklik yapılmayacağını belirtiyor.

Bu da, insanların hâlâ 28 gün boyunca zorla hastanede tutulabileceği anlamına geliyor.

Camden Belediyesi’nden Yetişkin Sağlığı Genel Müdürü Jess McGregor, Kasibba’nın yıllarca hastanede kalmasını bir “trajedi” olarak nitelendirerek şunları söyledi: