Trump’ın Tarife Kararı Moda Sektörünü de Sarstı: Küresel Tedarik Zinciri Tehlikede
ABD Başkanı Donald Trump’ın 180’den fazla ülkeye uygulamaya koyduğu yeni ithalat tarifeleri, küresel moda endüstrisi için tarihi bir şok etkisi yarattı. Çin, Vietnam, Bangladeş, Pakistan ve AB ülkeleri gibi sektörün belkemiği konumundaki üretim merkezlerine getirilen yüksek oranlı vergiler, hem tasarımcıları hem de tüketicileri sarsacak gibi görünüyor.
Lüks Moda Markaları Krizde
Trump’ın “Kurtuluş Günü” olarak tanımladığı 2 Nisan’da duyurulan tarifeler, genel ithalatlara yüzde 10, ticaret açığı fazla olan ülkelere ise daha yüksek oranlarla uygulanacak. Özellikle Çin’e %54, Vietnam’a %46, Bangladeş’e %37, Pakistan’a %29 ve Avrupa Birliği’ne %20 oranında tarife getirildi. Bu durum, Gucci, Louis Vuitton, Nike, Zara ve Prada gibi devlerin üretim maliyetlerinde patlamaya yol açabilir.
Burberry hisseleri iki günde toplam %16 değer kaybetti. Aynı şekilde Kering, LVMH, Nike ve Adidas gibi markaların hisseleri de çakıldı. LVMH’nin ABD’deki üretim yatırımları bile bu krizi hafifletmeye yetmeyebilir.
Belirsizlik, Tüm Zinciri Vuruyor
Moda ürünlerinin farklı ülkelerde parça parça üretildiğini belirten uzmanlar, hangi bileşene ne oranda vergi uygulanacağı konusunda hâlâ netlik olmadığını vurguluyor. Kumaşı İtalya’dan gelen, düğmeleri Çin’den alınan, son montajı Türkiye’de yapılan bir ceket hangi ülkenin tarifesine göre değerlendirilecek?
Tomorrow CEO’su Stefano Martinetto, bu durumu “kaotik” olarak nitelendiriyor:
“Her şeyin fiyatı artacak. Sektör 50 yıl geriye gidebilir.”
Tüketici Cephesinde Zor Günler
Zaten 2019’dan bu yana lüks ürünlerin fiyatları ortalama %52 artmış durumda. Yeni tarifelerle bu oran daha da yükselecek. Süper zenginler bu artıştan etkilenmeyecek olsa da orta sınıf tüketiciler lüks tüketimden uzaklaşabilir. Bu da, sahte ürünlere yönelimi artırabilir; bu alanın yasa dışı iş gücü ve insan kaçakçılığıyla doğrudan bağlantılı olması endişeleri büyütüyor.
Küçük Tasarımcılar Yok Olabilir
Dev moda evleri krizleri yönetme kapasitesine sahip olsa da, bağımsız ve genç tasarımcılar için bu süreç ölümcül olabilir. Avrupa’da üreten Avrupalı markalar sadece Avrupa’da; Amerikalı tasarımcılar sadece ABD içinde satış yaparak hayatta kalmaya çalışabilir. Bu da, sektörün küresel niteliğini ve yaratıcı çeşitliliğini tehdit eden bir tabloya işaret ediyor.
Walpole CEO’su Helen Brocklebank, süreci dikkatle takip ettiklerini ancak henüz tarifelerin uygulanma detaylarının net olmadığını belirtti. İngiliz hükümeti ise şimdilik temkinli bir diplomatik yaklaşım izliyor.
Tüm Gözler Trump’ın Ekonomi Politikalarında
Moda sektörü, diğer tüm endüstriler gibi insanların dispozisyonel harcama gücüne bağlı. Ticaret savaşlarının ve belirsizliğin arttığı bu ortamda, sektörün geleceği hem siyasi hem de ekonomik gelişmelere göre şekillenecek.
