Pelé’nin Tartışmalı 1.000. Golü: Futbol Tarihinin En Gizemli Anlarından Biri
Pelé, sadece bir futbolcu değil; zamanın ötesinde bir ikon, milyonların hafızasına kazınmış bir efsane. Ancak onun kariyerindeki en çok konuşulan anlardan biri, belki de en tartışmalı olanı: 1.000. golü. Bu tarihi an, 19 Kasım 1969’da Maracanã Stadyumu’nda tüm Brezilya tarafından alkışlarla kutlandı. Fakat yıllar sonra ortaya çıkan belgeler, bu golün aslında beş gün önce sessiz sedasız bir başka maçta atılmış olabileceğini gösterdi.
João Pessoa’daki Sessiz Rekor
Tarih 14 Kasım 1969. Santos, dostluk maçında Botafogo da Paraíba ile karşı karşıya geliyor. Mütevazı rakibe karşı oynanan bu maçta Pelé, sıradan bir penaltı vuruşuyla ağları havalandırıyor. Skor tabelasına yansıyan bu gol, Pelé’nin 999. golü olarak kayıtlara geçiyor. Ancak o gün sahada olanlar, olayların sadece skorla sınırlı kalmadığını gösteriyor.
Yerel bir belediye meclis üyesi olan Derivaldo Mendonça, maç öncesinde Pelé’ye João Pessoa’nın anahtarını verirken karşılığında onun formasını istemişti. Pelé ise bu sözü tutmak için maçın henüz başında penaltıdan attığı golün ardından formasını çıkararak Mendonça’ya teslim etti. Ardından ise beklenmedik bir hamle geldi: Santos kalecisi “aniden hastalandı” ve Pelé kaleye geçti. Bu hamle, bir anda maçın ciddiyetini gölgede bıraktı. Bu duruma şahit olanlar, Pelé’nin 1.000. golünü “boşuna” burada atmak istemediğini, o tarihi anı Maracanã’daki büyük sahneye sakladığını düşündü.
Maracanã’da Yaşanan Şov
Beş gün sonra, 19 Kasım 1969’da tüm ülke nefesini tutmuş, Pelé’nin 1.000. golünü bekliyordu. Vasco da Gama karşısındaki kupa maçında Maracanã Stadyumu tıklım tıklım dolmuştu. Tropikal yağmura rağmen televizyonlar, radyolar, gazeteciler o tarihi anı yakalamak için sahayı sarmıştı. 78. dakikada gelen penaltı golüyle Pelé, ağları sarsıyor ve 80 bin kişilik tribünlerden oluşan bir deniz çılgınca kutlamalara başlıyordu. O gol, tarihe Pelé’nin 1.000. golü olarak geçti. Ancak bu gerçekten doğru muydu?
Kayıp Golün Ardındaki Gerçek
Yıllar sonra bir Brezilyalı gazeteci, Pelé’nin kariyerini detaylıca inceleyerek şaşırtıcı bir veriye ulaştı. 1959’da Paraguay’a karşı oynanan bir askeri turnuva maçında Pelé’nin attığı bir gol, resmi istatistiklerde yer almıyordu. Bu unutulmuş gol, sayıların yeniden hesaplanmasına neden oldu. Sonuç: Pelé’nin 1.000. golü aslında Botafogo maçında atılmıştı.
Bu keşif, sadece tarihsel bir düzeltme değil, aynı zamanda büyük bir futbol efsanesinin anlatısını da yeniden şekillendirdi. O küçük şehirde, belki de “önemsiz” sayılan maçta atılan gol, yıllar sonra dünya çapında milyonlarca pound değerinde bir forma ile futbol tarihinin merkezine oturacaktı.
Tartışmalar, Alaylar ve Sessiz Kabullenme
Tüm bu tartışmalar içinde Pelé ise her zaman olduğu gibi sakinliğini korudu. 1995’te verdiği bir röportajda “1.000. golü hangi maçta attığımın önemi yok. Bu zaten oldu, yaşandı” diyerek konuyu kapattı. Ancak Diego Maradona, yıllar sonra katıldığı bir televizyon programında Pelé’ye esprili bir şekilde “Bu golleri kime attın? Bahçedeki yeğenlerine mi?” diyerek tartışmayı yeniden alevlendirdi. Daha yakın dönemde ise Cristiano Ronaldo, “Ben 1.000 gole ulaştığımda hepsi kayıtlı olacak” diyerek iddialı ama biraz da alaycı bir göndermede bulundu.
Tarihi Forma Açık Artırmada
Bugünlerde ise tüm bu tartışmaların göbeğinde, João Pessoa’daki o maçta giyilen Pelé’nin beyaz No 10 forması var. Yıllarca Mendonça ailesinin evinde saklanan bu forma, artık Steve Santos Barlow’un elinde ve 10 Nisan’da Wembley’de düzenlenecek büyük bir açık artırmada satışa sunulacak. Tahminler, formanın değerinin 500 bin sterline kadar çıkabileceğini öngörüyor. Bu rakam, Pelé’nin 1958 ve 1970 Dünya Kupası finallerinde giydiği formaların açık artırmalarda ulaştığı değeri açık ara geride bırakıyor.
Yine de formanın, futbol tarihinin zirvesindeki satış rekorlarına ulaşması beklenmiyor. Maradona’nın “Tanrı’nın Eli” maçında giydiği forma 7 milyon sterlinden fazlaya satılırken, Lionel Messi’nin Katar 2022’de giydiği altı forma 6 milyon sterlini aşmıştı. Rekor ise 24 milyon dolarlık değeriyle Babe Ruth’un 1932 Dünya Serisi formasında.
Sayılar Tartışılabilir, Efsane Asla
Pelé’nin gol sayısı hâlâ tartışmalı. Kimileri attığı gollerin yarısının resmi maçlarda olmadığı görüşünde. Ancak Guinness Rekorlar Kitabı hâlâ 1.279 gol, 1.363 maç ile efsaneyi onurlandırıyor. Hatta bazı kaynaklara göre bu sayı, Pelé’nin gençlik takımlarında 14-16 yaş arası attığı yaklaşık 150 golü saymadığı için eksik.
Ancak tartışmalar ne kadar sürerse sürsün, Pelé’nin futbol tarihindeki yeri tartışılmaz. Ve João Pessoa’da çamurlanmış, terle ıslanmış, bir zamanlar unutulmuş o forma artık yalnızca bir giysi değil; futbolun ruhunu taşıyan bir tarih belgesi.
Kaynak: The Guardian
