NYT: İsrail Gazze Sınırından Çekilecek mi? Ateşkesin Geleceği Belirsiz

İsrail ve Hamas arasındaki ateşkesin ilk aşaması sona ererken, gözler Gazze ile Mısır arasındaki Philadelphi Koridoru’na çevrildi. New York Times, bu hassas bölgedeki gelişmelerin ateşkesin geleceği açısından kritik bir rol oynayacağını yazdı.

İsrail Philadelphi Koridoru’ndan Çekilecek mi?

İsrail ordusunun 6 Mart’a kadar Philadelphi Koridoru’ndan çekilmesi bekleniyor. Bölge, Gazze ile Mısır arasındaki 13 kilometrelik sınır şeridi ve İsrail’in uzun süredir burada askeri varlığını sürdürmesi ateşkes görüşmelerinin en kritik noktalarından biri oldu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu sınırın kontrolünü “ulusal güvenliğin temel çıkarlarından biri” olarak tanımlarken, askeri çekilmenin Hamas’ın yeniden silahlanmasına yol açabileceği endişesini dile getiriyor. Ancak İsrail, ateşkes kapsamında bölgeden çekilme taahhüdünde bulundu.

Philadelphi Koridoru Neden Önemli?

Gazze’yi Mısır’dan ayıran bu sınır, 1979 yılında Mısır-İsrail Barış Anlaşması kapsamında oluşturuldu.

• 2007’de Hamas’ın Gazze’de kontrolü ele geçirmesinin ardından, bölgenin denetimi Hamas’a geçti.
• İsrail, Hamas’ın Mısır sınırından silah ve malzeme kaçırdığı iddiasıyla bu hattın Gazze’nin dış dünyaya açılan en kritik noktası olduğunu savunuyor.
• Netanyahu, burayı “Hamas’ın oksijen vanası” olarak nitelendirerek bölgedeki İsrail varlığının devam etmesi gerektiğini öne sürdü.

Mayıs 2024’te İsrail ordusu Refah’a saldırı başlattığında, Philadelphi Koridoru boyunca da ilerleyerek bölgeyi kontrol altına aldı. Ancak Netanyahu, uluslararası baskılar ve müzakereler sonucunda bu bölgeden çekilmeyi kabul etti.

Ateşkeste Bir Sonraki Aşama Ne Olacak?

İsrailli ve Hamaslı yetkililer, Mısırlı ve Katarlı arabulucular eşliğinde Kahire’de ateşkesin sonraki aşamalarını görüşmeye devam ediyor.

• Ateşkesin ilk aşaması rehine-tutsak takasını içeriyordu. Perşembe günü son rehine takası yapıldı.
• İsrail’in ateşkesin 50. gününde, yani mart başında Philadelphi Koridoru’ndan çekilmesi gerekiyor.
• Eğer İsrail çekilirse, boşalan bölge Hamas tarafından doldurulabilir ve bu da ateşkesi daha kırılgan hale getirebilir.

İsrail bölgeden çekilmezse, bu durum ateşkesin ihlali olarak görülecek ve gerginliği artıracaktır. Ancak çekilme gerçekleşirse, müzakerelerde yeni bir sürece girilecek.

İsrail ve Hamas İçin Yeni Çatışma İhtimali Var mı?

Her iki taraf da şimdilik yeni bir çatışmaya girmek istemiyor. Ancak tarafların kırmızı çizgileri değişmedi:

• İsrail, Hamas’ın Gazze’deki kontrolünün sona ermesini ve bölgenin askerden arındırılmasını istiyor.
• Hamas, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesini ve askeri operasyonlarını durdurmasını talep ediyor.

Netanyahu, 7 Ekim 2023’te İsrail’in güneyine düzenlenen saldırıya misilleme olarak Hamas’ı yok etme sözü vermişti. Ancak 15 aydır süren ağır bombardıman ve on binlerce Filistinlinin hayatını kaybetmesine rağmen, İsrail’in Hamas’ı tamamen ortadan kaldırmayı başaramadığı görülüyor.

Ateşkes Süreci Kırılgan

İsrail’in Philadelphi Koridoru’ndan çekilmesi, ateşkes sürecinin ikinci aşamasına geçişi hızlandırabilir. Ancak çekilme gerçekleşmezse, ateşkesin tamamen çökme riski bulunuyor.

Önümüzdeki günlerde Mısır, Katar ve ABD’nin diplomatik çabaları belirleyici olacak. Taraflar yeni bir anlaşmaya varamazsa, Gazze’deki çatışmaların yeniden başlaması kaçınılmaz hale gelebilir.