Fas’ta 15 Bin Yıllık “Tıbbi Bitki” Kalıntıları Bulundu
Kuzey Afrika ülkesinin Burkan kenti yakınlarındaki La Grotte des Pigeons (Güvercinler Mağarası) 1908’de keşfedildiğinden beri bölgedeki tarih öncesi yaşama dair kıymetli bilgiler sunuyor.
Bugüne kadar en az 34 kişiye ait kemiklerin çıkarıldığı mağara Kuzey Afrika’nın en eski gömü alanı kabul ediliyor.
Daha önce mağarada 19-20 yaşlarındaki bir erkeğin, hayvan kemikleri ve taşlar gibi çeşitli eşyalarla gömüldüğü tespit edilmişti.
İspanya’daki Las Palmas de Gran Canaria Üniversitesi liderliğindeki yeni bir çalışmada bu kişinin kalıntılarının yakınında 7 ayrı bitki türüne ait yanmış parçacıklar keşfedildi.
Bunlardan en ilginç olanıysa binlerce yıldır tedavi amacıyla kullanılan efedra bitkisiydi.
Soğuk algınlığı tedavisinden zayıflamaya, efedranın sağlığa çeşitli yollarla fayda sağladığı iddia ediliyor. Öte yandan içindeki etkin madde efedrinin mide bulantısı, baş ağırısı ve taşikardi gibi yan etkileri olabiliyor. Bu etkin maddeyi içeren takviyeler, kalp krizi ve inme vakalarıyla ilişkilendiriliyor.
Fas‘taki yaklaşık 15 bin yıllık mağarada saptanan kalıntılar, efedra kullanımının bilinen en eski örneğini sunuyor.
Hakemli dergi Scientific Reports’ta 2 Kasım’da yayımlanan çalışmada radyokarbon tarihleme yöntemine başvuran ekip, bitki ve insan kalıntılarının aynı zamana ait olduğunu tespit etti.
Araştırmacılar adamın neden yanmış efedra kalıntılarıyla gömüldüğünü bilmiyor ancak bazı tahminleri var:
Efedra hem besleyici hem de tedavi edici özellikleri nedeniyle tüketilen bir ‘tıbbi gıda’ olabilir ve açlığı azaltmak ve sağlığı korumak gibi çeşitli faydaları aynı anda sağlama amacıyla kullanılmış olabilir.
Bilim insanları kullanım amacı ne olursa olsun mezarda yer almasının, bu dönemdeki insanların bitkinin önemini fark ettiğini gösterdiğini düşünüyor.
Makalede “Özel yiyeceklerin tüketilmesi ve yiyecek artıklarının gömü yerleri gibi son derece sembolik bağlamlara yerleştirilmesi, diğer arkeolojik alanlarda ziyafetin açık kanıtı ve yiyeceklerin muhtemelen ölen kişiyle paylaşılmasının göstergesi olarak yorumlanıyor” diye yazan ekip ekliyor:
Grotte des Pigeons’daki insanların, bir insan cenazesinde alışılmadık ve özel yiyecekler kullandığını veya tükettiğini, efedranın da bunlar arasında önemli bir yere sahip olduğunu öne sürüyoruz.
