ChatGPT Şiirleri Shakespeare’e Meydan Okuyor
ABD’de yapılan bir çalışma, yapay zeka tarafından üretilen şiirlerin, edebiyat uzmanı olmayan kişiler tarafından William Shakespeare, Emily Dickinson ve T.S. Eliot gibi ünlü şairlerin eserlerine tercih edildiğini ortaya koydu. Araştırma, insanların ChatGPT’nin yazdığı şiirleri daha kolay anladığını ve insani bulduğunu gösteriyor.
Yapay Zeka ve Şiir: Edebiyat Testi
Pittsburgh Üniversitesi Bilim Tarihi ve Felsefesi Bölümü’nden Brian Porter ve Edouard Machery, geniş dil modellerinin edebiyattaki etkilerini incelemek için ilginç bir deney gerçekleştirdi. Çalışmada, ChatGPT 3.5’e, Shakespeare, Dickinson, Lord Byron ve T.S. Eliot gibi büyük şairlerin tarzında şiirler yazdırıldı. Daha sonra bu şiirler, ünlü şairlerin eserleriyle birlikte 1634 katılımcıya sunuldu.
Katılımcılardan şiirlerin yapay zeka mı yoksa insan eliyle mi yazıldığını tahmin etmeleri istendi. Ancak sonuçlar, insanların bu ayrımı yapmakta zorlandığını gösterdi. Özellikle yapay zekanın yazdığı şiirler, çoğunlukla insan yapımı olarak değerlendirildi. Hatta bir katılımcı, T.S. Eliot’ın “The Boston Evening Transcript” şiirini, “duyguları olan birinin yazması mümkün değil” diyerek yapay zeka eseri zannetti.
Şiirler Hangi Kriterlere Göre Değerlendirildi?
Çalışmanın ikinci aşamasında 696 katılımcı, şiirleri kalite, duygu, ritim ve özgünlük gibi kriterlere göre puanladı. Katılımcılar üç gruba ayrıldı:
- Yapay zeka tarafından yazıldığı söylendi.
- İnsan eliyle yazıldığı söylendi.
- Şiirlerin kaynağına dair bilgi verilmedi.
Sonuçlara göre, yapay zekanın yazdığı şiirlerin gerçekten bir robot tarafından üretildiğini bilen grup, bu eserlere daha düşük puan verdi. Ancak kaynak belirtilmeyen grupta, yapay zeka şiirleri daha çok beğenildi. Araştırmacılar, bu durumun, yapay zekanın şiirlerinin daha anlaşılır ve okuyucu dostu olmasından kaynaklandığını düşünüyor.
Yapay Zeka ve Edebiyatın Geleceği
Çalışmayı yöneten araştırmacılardan Machery, yapay zekanın dil modellerinin genelde sıradışı ve karmaşık unsurları ortadan kaldırarak daha genel bir tarzda şiir ürettiğini belirtiyor. Bu özellik, sıradan okuyucular için daha kolay anlaşılır metinler ortaya çıkarıyor.
Hayatta olan tek şair katılımcı Dorothea Lasky, yapay zeka şiirlerinin insanların beğenisini kazanmasının olumlu bir gelişme olduğunu ifade etti. Lasky, “Bir şiirle iyi bir deneyim yaşadılarsa, kimin yazdığı önemli değil. Şiir her zaman gerekli olacak” diyerek robot şairlere bile yer olduğunu vurguladı.
Öte yandan bazı uzmanlar, yapay zekanın edebiyatla ilişkimizde yaratabileceği potansiyel risklere dikkat çekiyor. Stanford Üniversitesi’nden Michele Elam, yapay zeka şiirlerinin, sanatın gerçek yaşam deneyimlerimizle bağlantısını zayıflatabileceğini söylüyor.
“Şiir, gerçeklerimizi adlandırmanın bir yolu. Ancak yapay zeka tarafından üretilen dilin kültürümüzde baskın hale gelmesi, geçmişi anlama ve geleceği hayal etme yollarımızı sınırlayabilir.” – Michele Elam
Yapay Zeka mı İnsan mı?
Çalışma, yapay zekanın edebiyat ve sanat alanındaki potansiyelini gözler önüne sererken, insanların estetik ve duygusal algılarında bir dönüşüme işaret ediyor. Ancak bu durum, edebiyatın ve sanatın insana özgü yönlerinin yok olacağı anlamına gelmiyor. Aksine, yapay zeka, yaratıcı süreçlerde insanlara yeni kapılar açabilir.
