Beyindeki Mikroplastik Oranı Yüzde 50 Arttı: Sağlık Tehdidi Büyüyor
Yeni bir araştırmaya göre mikroplastikler, kan-beyin bariyerini geçerek beynimize ulaşabiliyor. Bu durum insan sağlığı ve zihinsel işlevler için ciddi riskler oluşturabilir. Nature Medicine’da yayımlanan çalışmaya göre, incelenen beyin numunelerinde 2016 ile 2024 arasında mikroplastik oranının %50 arttığı tespit edildi.
Beyinde Mikroplastikler: Artan Tehlike
Araştırmada, 2016 ve 2024 yıllarında otopsi yapılan 52 insan beyni incelendi. 2024’te alınan beyin numunelerinde, 2016’da alınan örneklere kıyasla çok daha yüksek mikroplastik yoğunluğu bulundu. Özellikle demans hastası olan kişilerin beyinlerinde, normal beyinlere göre 3 ila 5 kat daha fazla mikroplastik tespit edildi.
Araştırmanın başyazarlarından New Mexico Üniversitesi’nden toksikoloji profesörü Matthew Campen, araştırmanın tehlikeye işaret ettiğini belirterek, “Ne kadar derine inersek durumun düşündüğümüzden daha kötü olduğunu görüyoruz” dedi.
Mikroplastikler Beyne Nasıl Ulaşıyor?
Mikroplastikler, çapı 5 milimetreden küçük plastik parçacıklar olarak tanımlanıyor. Daha küçük olanları ise nanoplastikler olarak adlandırılıyor ve bunlar insan saçının genişliğinin yalnızca bir fraksiyonu kadar. Mikroplastiklerin büyük bir kısmı, günlük hayatımızda kullandığımız plastik poşetler, su şişeleri, sentetik giysiler ve lastiklerden kaynaklanıyor. Bu parçalar, havaya, suya ve gıdaya karışarak insan vücuduna giriyor.
Araştırma Bulguları Şaşırtıcı
Araştırmacılar, incelenen beyinlerde 7 gram kadar mikroplastik bulunabileceğini öne sürdü. Bu, bir plastik kaşığın ağırlığından daha fazla mikroplastiğin beyinde birikebileceği anlamına geliyor. Araştırmanın sonucunda bazı mikroplastiklerin beyinde frontal korteksin derinliklerine kadar ulaşabildiği tespit edildi.
Rhode Island Üniversitesi’nde nörobilim profesörü olan Jaime Ross, bu bulguların son derece önemli olduğunu vurgulayarak, “Artan plastik yükü iltihaplanmayı şiddetlendirebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir” dedi.
Mikroplastiklerin Demans ve Alzheimer ile Bağlantısı
Mikroplastiklerin beyindeki varlığı, bilişsel bozukluklarla bağlantılı olabilir. Rhode Island Üniversitesi’nde yapılan bir deneyde, farelere polistiren içeren su verildi. Sadece üç hafta içinde farelerin beyninde Alzheimer’ın erken belirtileri görüldü.
Araştırmacılar, mikroplastiklerin doğrudan demans veya Alzheimer’a neden olup olmadığını henüz belirleyemediklerini, ancak kan-beyin bariyerinin zayıflaması durumunda beyinde daha fazla toksin birikebileceğini belirtti. Bu durumun, bilişsel bozuklukların bir nedeni değil, sonucu olabileceği de ifade ediliyor.
Plastik Kirliliğinin İnsan Sağlığına Etkisi
Campen, dünyada üretilen mikroplastik miktarının her 10-15 yılda bir ikiye katlandığını ve bu kirliliğin insan vücudundaki mikroplastik oranını da artırdığını belirtti. 2016 ile 2024 yılları arasında mikroplastik yoğunluğunun %50 artmış olması, çevresel kirliliğin insan sağlığı üzerindeki etkilerinin giderek büyüdüğünü kanıtlıyor.
Araştırmacılar, mikroplastiklerin insan beynine ulaşmasının uzun vadeli etkilerini daha iyi anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini vurguladı.
