Kapalıçarşı’da Gizli Ekonomi: Stabil Kriptolarla Milyarlar Dönüyor
Türkiye, stabil kripto para piyasasında hızla büyüyerek küresel ölçekte dikkat çekiyor. Mart 2024’e kadar olan bir yıllık süreçte stabil kripto para alımları, GSYİH’nin %4,3’üne ulaştı. Özellikle Kapalıçarşı, bu finansal dönüşümün kalbinin attığı yerlerden biri haline geldi.
Kapalıçarşı’da Stabil Kripto Para Hareketliliği
İstanbul’un tarihi Kapalıçarşı’sında, geleneksel ticaretin yanı sıra artık yeni bir ekonomi sessizce şekilleniyor. Loş koridorlarda dolaşan tüccarlar, ellerinde deste deste dolarlarla belirli odalara girip çıkıyor. Birçok alım satım işlemi, stablecoin olarak bilinen stabil kripto paralarla gerçekleştiriliyor.
Stabil kripto paralar, değerini genellikle Amerikan doları gibi güçlü bir varlığa sabitleyen dijital para birimleridir. Bitcoin gibi dalgalı piyasalara kıyasla, stabil kripto paralar daha istikrarlı bir değer sunarak güvenli bir köprü görevi görüyor. Tether (USDT) gibi önde gelen stabil kripto paralar, her zaman 1 dolar civarında işlem görüyor.
Veri şirketi Chainalysis’e göre, 2023 yılında stabil kripto paralarla gerçekleştirilen alım satım, ödeme ve transfer hacmi 27,6 trilyon dolara ulaştı. Bu, blokzincir tabanlı tüm işlemlerin %40’ına denk geliyor. 2020’de bu oran sadece %20 seviyesindeydi.
Stabil Kriptolar Neden Tercih Ediliyor?
Stabil kripto paralar, fiyatlarının belirli bir varlığa sabitlenmesi sayesinde alım satımda fiyat farkı (spread) oluşmaması avantajı sunuyor. Bu da onları hem yatırımcılar hem de tüccarlar için cazip hale getiriyor.
Özellikle yüksek enflasyon ortamlarında, bireyler ve işletmeler stabil kripto paraları bir tasarruf aracı olarak kullanmaya başladı. Kapalıçarşı esnafı, en hızlı ve en güvenilir yöntem olduğu için tedarikçilere stabil kripto paralarla ödeme yaptıklarını belirtiyor.
Ödeme devi Visa ve kripto girişim sermayesi şirketi Castle Island Ventures, Türkiye ve diğer gelişmekte olan dört ülkede stabil kripto sahipleriyle yaptığı bir araştırmada, katılımcıların neredeyse yarısının stabil kripto paraları tasarruf amacıyla kullandığını ortaya koydu.
Türkiye’de Kripto Paralar İçin Yeni Düzenlemeler
Türkiye, 25 Şubat 2024’ten itibaren kripto piyasasında daha sıkı denetimler uygulamaya başladı. Yeni düzenlemeler kapsamında:
- Kripto borsalarının lisanslı olması zorunluluğu getirildi.
- Kara para aklamayı önleme denetimleri sıkılaştırıldı.
- Kullanıcı kimlik doğrulaması mecburi hale getirildi.
Bu düzenlemelerin ardından, dünyanın en büyük kripto borsalarından biri olan Binance, Türkiye’deki faaliyetlerini küçültme kararı aldı.
Nijerya örneği, stabil kripto pazarının düzenlemelerle nasıl şekillendiğini gösteriyor. Yetkililer, yerel para birimi naira’daki değer kaybından kripto piyasasını sorumlu tutarak 4.000’den fazla borsanın lisansını iptal etti. Bu da Temmuz 2024’e kadar olan süreçte stabil kripto paraların değerinde %38’lik bir düşüşe yol açtı.
Büyük Finans Kurumları Stabil Kripto Paralara Yöneliyor
Her ne kadar düzenlemeler bazı oyuncular için zorlayıcı olsa da, stabil kripto paralar için ana akım finans kurumlarının ilgisi artıyor.
- Bridge, stabil kripto para altyapısı sunan bir girişim olarak ödeme devi Stripe tarafından satın alındı.
- Visa, bankaların kendi stabil kripto paralarını çıkarmasına yardımcı olacak bir platform oluşturdu.
- İspanya’nın en büyük ikinci bankası BBVA, bu platformu kullanan ilk banka olacak.
Stabil kripto paralar, Kapalıçarşı’nın arka odalarında kendini kanıtladı. Sıradaki durakları ise düzenleyici kurumlar, Washington’daki devlet ofisleri ve Wall Street’in toplantı odaları olacak.
Kaynak: The Economist
