İhracat Yavaşladı, Tüketim Arttı: Türkiye Ekonomisinin 2024 Karnesi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2024 yılında yüzde 3,2 büyüdü. Bu oran, ekonomistlerin yüzde 3 seviyesindeki beklentilerini aşarak pozitif bir sürpriz yarattı.

Ekonominin 2024 yılının son çeyreğinde yüzde 3 büyüdüğü açıklanırken, üçüncü çeyrek büyümesi de yüzde 2,1’den yüzde 2,2’ye revize edildi.

CNBC-e anketine göre, ekonomistler 4. çeyrek için yüzde 2,55, 2024 geneli için ise yüzde 3 büyüme öngörüyordu.

Kişi Başı Gelir 15 Bin 463 Dolar Oldu

2024 yılında kişi başına düşen milli gelir, cari fiyatlarla 507 bin 615 TL olarak hesaplandı. Dolar bazında ise bu rakam 15 bin 463 dolar olarak açıklandı.

Bu seviyedeki kişi başı gelir, Türkiye’yi üst-orta gelirli ülkeler kategorisinde tutmaya devam ediyor.

En Hızlı İnşaat, En Yavaş Sanayi Büyüdü

Sektörel bazda büyüme performansı oldukça farklılık gösterdi:

İnşaat sektörü yüzde 9,3 ile en hızlı büyüyen sektör oldu.
Sanayi sektörü yalnızca yüzde 0,5 büyüyerek en düşük performansı gösterdi.
Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9 büyüdü.
Tarım sektörü yüzde 3,9 büyüme kaydetti.
Bilgi ve iletişim sektörü yüzde 3,4 büyüdü.
Hizmet sektörü yüzde 3,1, gayrimenkul sektörü ise yüzde 2,4 büyüdü.

Bu veriler, inşaat sektörünün hükümetin teşvikleriyle güçlü bir performans sergilediğini, sanayi sektörünün ise düşük büyüme oranıyla dikkat çektiğini gösteriyor.

Tüketim Harcamaları Artmaya Devam Etti

Hanehalkı tüketim harcamaları 2024’te yüzde 3,7 arttı.
GSYH içindeki payı yüzde 59,2’ye ulaştı.
Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,6 arttı.
Yatırımları gösteren gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 6,1 büyüdü.

Bu veriler, tüketim harcamalarının büyümeye katkı sağlamaya devam ettiğini, ancak yatırım artışının da dikkat çekici olduğunu gösteriyor.

İşsizlik Son 12 Yılın En Düşük Seviyesinde

Ekonomideki büyümeye işgücü piyasası da olumlu yanıt verdi. İşsizlik oranı, son 12 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Bu gelişme, istihdam yaratma kapasitesinin arttığını ancak işgücüne katılım oranlarının da önemli olduğunu gösteriyor.

Dış Ticaret Dengesi Güçleniyor

2024 yılında mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,9 artarken, ithalat yüzde 4,1 azaldı.
Son çeyrekte ihracat yüzde 2 gerilerken, ithalat yüzde 1,6 arttı.

İhracattaki yavaşlama ve ithalattaki azalma, Türkiye’nin dış ticaret açığını kontrol altına alma çabasının devam ettiğini gösteriyor.

İşgücü Ödemeleri Hızla Arttı

İşgücü ödemeleri 2024’te yüzde 90 arttı.
Net işletme artığı/karma gelir ise yüzde 46,5 yükseldi.
İşgücü ödemelerinin GSYH içindeki payı yüzde 32,5’ten yüzde 37,9’a çıktı.

Bu veriler, çalışanların toplam gelirden aldığı payın arttığını ancak sermaye sahiplerinin gelir artışının daha sınırlı kaldığını gösteriyor.

Sonuç: Beklentileri Aşan Büyüme, Dengeli Ekonomik Performans

2024 yılı, Türkiye ekonomisi için zorlayıcı küresel ve yerel koşullara rağmen pozitif bir büyüme performansı sundu.

İnşaat sektörü güçlü büyüme kaydetti.
Sanayi sektörü beklenenden zayıf bir performans gösterdi.
İhracatta yavaşlama gözlemlenirken, ithalat azaldı.
Tüketim harcamaları büyümeye önemli katkı sundu.
İşsizlik oranı son 12 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Önümüzdeki süreçte, enflasyon, faiz oranları ve dış ticaret dengesi gibi makroekonomik göstergelerin büyüme performansını nasıl etkileyeceği yakından takip edilecek.