Hizbullah Yetkilisi İlk Kez Açıkladı: “İsrail Çekilirse Silahsızlanmayı Görüşebiliriz”
Ortadoğu’da dengeleri değiştirebilecek önemli bir gelişme yaşandı. Hizbullah, ilk kez silahsızlanma konusunda görüşmelere açık olabileceğini belirtti. Reuters’a konuşan üst düzey bir Hizbullah yetkilisi, bu tür bir diyaloğun yalnızca İsrail’in güney Lübnan’dan tamamen çekilmesi ve saldırılarını durdurması durumunda mümkün olduğunu söyledi.
Bu açıklama, bölgedeki silahlı direniş gruplarının tutumlarında önemli bir değişimin sinyali olarak değerlendiriliyor.
Hizbullah’ın Gücü Azalıyor
2023 yılında Gazze’de başlayan çatışmalar, Lübnan sınırında da etkili olmuştu. Hizbullah, İsrail’e karşı düzenlediği saldırılarla binlerce savaşçısını kaybetti. Örgütün üst düzey komutanlarının hedef alınarak öldürülmesi, askeri kapasitesinde ciddi zafiyete yol açtı. Aynı zamanda İsrail hava saldırılarıyla Hizbullah’ın roket cephanelerinin büyük kısmı imha edildi.
Suriye’deki iç savaş sürecinde rejim yanlısı politikalar izleyen Hizbullah, burada yaşanan gelişmelerden de olumsuz etkilendi. Beşar Esad yönetiminin zayıflaması ile İran’dan gelen silah ve mühimmat transfer yolları büyük ölçüde kesildi.
ABD Destekli Cumhurbaşkanı Diyaloğa Açık
Lübnan’da Ocak 2025’te göreve gelen Cumhurbaşkanı Joseph Aoun, silahların yalnızca devletin denetiminde olması gerektiği görüşünü açıkça savunuyor. Aoun’un önümüzdeki günlerde Hizbullah ile silahsızlanma konusunda doğrudan görüşmelere başlaması bekleniyor. Bu görüşmelerin, Hizbullah’ın Lübnan içindeki statüsünü ve silahlı varlığını yeniden şekillendirebileceği düşünülüyor.
Kritik Şart: İsrail’in Tam Geri Çekilmesi
Reuters’a konuşan üst düzey Hizbullah yetkilisi, silahların tamamen bırakılmasının yalnızca İsrail’in güney Lübnan’daki stratejik bölgelerden çekilmesi durumunda mümkün olabileceğini söyledi. Bu şart gerçekleşmeden herhangi bir görüşmenin anlam ifade etmeyeceğini vurguladı. Aynı yetkili, silahların bir kısmının Lübnan ordusuna devredilmesi gibi formüllerin de masada olduğunu aktardı.
Reuters’a bilgi veren kaynaklar, Hizbullah’ın özellikle Litani Nehri’nin kuzeyinde bulunan insansız hava araçları ve tanksavar füzeleri gibi gelişmiş sistemleri orduya teslim etmeyi değerlendirdiğini ifade etti.
Litani Nehri ve Tartışmalı Bölge
Litani Nehri’nin güneyi, uzun süredir hem Lübnan hem de İsrail açısından hassasiyet taşıyan bir bölge. İsrail tarafı, Hizbullah’ın burada hâlâ gizli altyapı tesisleri bulundurduğunu iddia ediyor. Buna karşılık Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Naim Kasım, Mart ayında yaptığı açıklamada, “Litani Nehri’nin güneyinde silahlı varlığımız kalmamıştır” ifadesini kullanmıştı.
Ancak İsrail askeri kaynakları, sınır hattına yakın bölgelerde Hizbullah’ın füze fırlatma rampaları ve gözetleme noktaları kurduğunu ileri sürüyor. Bu iddialar, silahsızlanma görüşmelerinin önündeki en büyük güven krizlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Uluslararası Tepkiler Ne Olacak?
Birleşmiş Milletler, uzun süredir Lübnan’da Hizbullah’ın silahsızlandırılması gerektiğini savunuyor. Ancak bölgesel dengeler ve İran’ın desteği nedeniyle bu konuda somut adımlar atılamamıştı. Şimdi Hizbullah’ın ilk kez “silah bırakma” konusunu açıkça gündeme getirmesi, uluslararası toplumda dikkatle izleniyor.
ABD ve Fransa gibi ülkelerin, Lübnan’daki askeri dengelerin sivil otorite lehine yeniden kurulmasına destek vereceği değerlendiriliyor. Öte yandan İsrail hükümetinin, Hizbullah’ın şartlarına sıcak bakıp bakmayacağı ise belirsizliğini koruyor.
Hizbullah: Bölgesel Siyasette Geriliyor mu?
Bir zamanlar bölgenin en organize ve etkili milis gücü olarak kabul edilen İran destekli Hizbullah, bugün ciddi bir gerileme sürecine girmiş durumda. Örgütün halk nezdindeki desteği, hem ekonomik kriz hem de Suriye iç savaşındaki tavrı nedeniyle azalmış durumda. Uzmanlar, bu yeni tutumun arkasında askeri zayıflık kadar siyasi meşruiyet kaybının da etkili olduğunu belirtiyor.
