Trump'ın Gümrük Vergileri Türkiye'yi Nasıl Etkileyebilir?

ABD Başkanı Donald Trump‘ın aldığı yeni gümrük vergisi kararları, küresel ticarette yeni bir ekonomik dalgalanma yaratabilir. Çin, Avrupa Birliği ve diğer büyük ekonomileri doğrudan etkileyen bu kararların, Türkiye’nin ticaret dengesi, döviz kurları ve enflasyon üzerindeki etkileri de merak ediliyor. Uzmanlara göre, bu vergiler Türkiye’nin dış ticaretinde fırsatlar ve riskler yaratabilir. Peki, Trump’ın ithalat vergileri hangi sektörleri etkileyecek? Türkiye’nin ihracatı, pazar payı ve ekonomik dengesi nasıl değişecek? İşte detaylı analiz…

Gümrük Vergisi Nedir ve Nasıl İşler?

Gümrük vergisi, bir ülkenin ithal ettiği ürünlere uyguladığı ek mali yükümlülüktür. Bu vergi, ihracatçı şirketlerden değil, ithalat yapan firmalardan alınır.

🔹 Örnek: Bir ABD’li şirket, Çin’den 50.000 dolarlık bir otomobil ithal ederse ve bu otomobil %25 gümrük vergisine tabi olursa, ithalatçı şirket 12.500 dolar ek vergi ödemek zorunda kalır.

Gümrük vergileri, ithal edilen malları daha pahalı hale getirerek yerli üreticileri koruma amacı taşır. Ancak bu durum küresel ticaret savaşlarına ve fiyat dalgalanmalarına yol açabilir.

ABD’nin aldığı son kararlarla birlikte:

✅ Kanada ve Meksika’ya uygulanan %25 gümrük vergisi kaldırıldı.
✅ Çin’den ithal edilen mallara %10 ek vergi getirildi (4 Şubat 2025).
✅ AB’den ithal edilen ürünlere yönelik gümrük vergileri için hazırlık yapıldığı açıklandı.

Peki, bu gelişmeler Türkiye’yi nasıl etkileyecek?

1. Dolar Kuru Üzerindeki Etkiler

ABD’nin Çin’e karşı uyguladığı yeni gümrük vergileri, küresel döviz piyasasında büyük değişikliklere yol açabilir.

🔹 Türk-Amerikan İşadamları Derneği (TABA) Başkanı Ecevit Sanlı’ya göre:

ABD’nin ticaret politikaları dolara olan talebi artırabilir ve doların güçlenmesine neden olabilir.
Dolar/TL kuru yükselebilir, bu da Türkiye’de ithal edilen ürünlerin fiyatlarını artırabilir.
Türkiye’nin ithalat bağımlılığı göz önüne alındığında, hammadde ve ara mal alımları daha pahalı hale gelebilir.

🔹 Ekonomist Hayri Kozanoğlu’na göre:

ABD’de enflasyon artarsa, ABD Merkez Bankası (FED) faiz indirimlerini geciktirebilir.
ABD’de faizlerin yüksek kalması, doları daha cazip bir yatırım aracı haline getirir.
Bu durum gelişmekte olan ülke paralarını baskılayarak TL’nin değer kaybetmesine neden olabilir.

Ancak Kozanoğlu, Türkiye’nin uyguladığı yüksek faiz politikası sayesinde TL’nin değer kaybının sınırlı kalabileceğini belirtiyor.

2. Türkiye’nin Pazar Payı Nasıl Etkilenir?

ABD’nin Çin’den ithal ettiği ürünlere uyguladığı ek vergiler, bu ürünlere olan talebi düşürebilir.

🔹 Uluslararası danışmanlık şirketi Teneo’nun eş başkanı Wolfango Piccoli’ye göre:

ABD’li ithalatçılar, Çin mallarına alternatif arayışına girebilir.
Türkiye’nin giyim, otomotiv yan sanayi ve ev eşyaları gibi sektörlerde pazar payını artırma fırsatı olabilir.
Ancak bu kazanım sınırlı kalabilir çünkü Türkiye, düşük maliyetli ülkelerle rekabet etmekte zorlanıyor.

🔹 Ekonomist Hayri Kozanoğlu’na göre:

Türkiye’nin üretim maliyetleri, Bangladeş ve Mısır gibi ülkelerle rekabet etmek için hala yüksek.
Coğrafi olarak ABD’ye uzak olması, Türkiye’yi alternatif üretici konumuna getirmekte dezavantaj yaratıyor.

3. Türkiye’nin Avrupa İhracatı ve AB Pazarındaki Rekabet

ABD’nin AB’ye gümrük vergisi uygulaması halinde Türkiye’nin ihracatı nasıl etkilenir?

🔹 Wolfango Piccoli’ye göre:

Doların euro karşısında değer kazanması, Türkiye’nin AB’ye olan ihracatında kayıplara neden olabilir.
Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa ekonomisinde daralma yaşanması, Türkiye’nin satışlarını azaltabilir.

🔹 TABA Başkanı Ecevit Sanlı’ya göre:

Euro/dolar kurunun değişmesi, Türkiye’nin ihracat gelirini düşürebilir.
Türkiye’nin döviz kazançlarının büyük kısmı euro üzerinden olduğu için, euro’nun değer kaybetmesi cari açığı olumsuz etkileyebilir.

🔹 Ekonomist Kahraman’a göre:

Türkiye’nin sanayi üretimi, büyük ölçekte ihracat yapmaya uygun değil.
Çin gibi büyük üreticiler pazar kaybetse bile, Türkiye bu boşluğu doldurabilecek kapasiteye sahip değil.
Türkiye’de sanayi üretimi genellikle küçük ölçekli firmalardan oluştuğu için, küresel ticarette rekabetçi olmak zor.

4. ABD’nin Gümrük Vergileri Türkiye’deki Tüketicileri Nasıl Etkileyecek?

Gümrük vergileri ve döviz kurlarındaki değişimler, Türkiye’de tüketicilere doğrudan yansıyabilir.

🔹 Ekonomist Hayri Kozanoğlu’na göre:

Dolar kurunun yükselmesi, ithal malların fiyatlarını artıracaktır.
Özellikle giyim, beyaz eşya ve mobilya gibi sektörlerde fiyat artışları görülebilir.
Türkiye’de hizmet sektöründeki enflasyon ise, döviz kurlarından doğrudan etkilenmiyor.

📌 Özetle:

Türkiye, ABD’nin ticaret savaşında bazı sektörlerde fırsatlar yakalayabilir.
Ancak üretim maliyetlerinin yüksek olması ve sanayi kapasitesinin yetersizliği Türkiye’yi dezavantajlı kılıyor.
Doların yükselmesi, ithalatı zorlaştırarak Türkiye’nin dış ticaret dengesini olumsuz etkileyebilir.
Avrupa ekonomisinde yaşanacak bir yavaşlama, Türkiye’nin en büyük ticaret ortağını olumsuz etkileyerek ihracatı baskılayabilir.