Sanayi Bütçesi “Uzayda” Kayboldu: 2025’in Kritik Bütçe Ayrımında Tartışmalar Büyüyor
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçesini değerlendirdi. Bu süreçte, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın sunduğu bütçe, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesiyle karşılaştırıldığında dikkat çekici bir fark oluştu. Bu fark, özellikle Türkiye Uzay Ajansı‘na ayrılan bütçenin yetersizliği ile gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2023 yılı için belirlediği “Ay’a sert iniş” hedefinin çok gerisinde kalan bütçe, “cep harçlığı” olarak eleştiriliyor.
Diyanet ve Sanayi Bütçeleri Arasındaki Fark
2025 yılı için Diyanet İşleri Başkanlığı’na ayrılan 130,1 milyar TL’lik bütçe, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 124,4 milyar TL’lik bütçesini geride bıraktı. Diyanet’in yalnızca personel giderleri, Türkiye Uzay Ajansı’nın tüm bütçesinin tam 44 katı. Sanayi Bakanlığı’nın Türkiye’nin ekonomik kalkınma hedeflerinde kritik bir rol oynadığı düşünüldüğünde, bütçe dağılımındaki bu uçurum muhalefet partilerinin tepkisine neden oldu.
Yetersiz Bütçenin Getirdiği Eleştiriler
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na 2025 yılı için öngörülen 124,4 milyar TL’lik bütçe dağılımında, sanayinin geliştirilmesi için yalnızca 56,8 milyar TL ayrılırken, bölgesel kalkınma için 4,1 milyar TL, tüketicinin korunması için ise 1,9 milyar TL ayrıldı. Sanayi Bakanlığı’nın bu bütçeyle üretim artışı ve sanayicilere destek sağlama gibi hedefleri gerçekleştirmekte zorlanacağı vurgulanıyor. Muhalefet partilerinin temsilcileri, özellikle Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesiyle kıyaslandığında, Sanayi Bakanlığı’nın payının yetersiz olduğunu belirtti.
Türkiye Uzay Ajansı’na Yalnızca “Cep Harçlığı”
Türkiye’nin uzay çalışmaları ve küresel alandaki teknolojik konumunu güçlendirmek amacıyla kurulan Türkiye Uzay Ajansı’na, 2025 yılı için sadece 2 milyar 344 milyon TL bütçe ayrıldı. Bu rakam, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yalnızca personel giderleri için ayrılan 110 milyar TL ile kıyaslandığında oldukça düşük bir bütçe olarak değerlendiriliyor. Cumhurbaşkanlığı’nın iddialı uzay hedeflerine rağmen, ajansa bu denli düşük bir bütçe ayrılması, Türkiye’nin uzay yolculuğunda henüz başlamakta zorlandığına işaret ediyor.
TOGG ve Ekonomik Eleştiriler
Komisyonda TOGG projesi de gündeme geldi. İktidar partisi tarafından sıklıkla bir başarı göstergesi olarak sunulan yerli otomobil TOGG’un, özellikle Çinli rakipleri karşısında nasıl rekabet edeceği sorusu gündemdeydi. CHP Milletvekili Veli Ağbaba, TOGG’un milli bir marka olmaktan çok “siyasi bir sembol” haline getirildiğini belirtti. Ağbaba, “TOGG, adeta bir hediyelik eşya gibi her yere taşınıyor. Ancak bu projede sanayinin gerçek ihtiyaçlarının karşılanmadığı bir tablo var” şeklinde eleştiride bulundu.
KOBİ’ler Borç Kıskacında
CHP Milletvekili Aşkın Genç ise, komisyon toplantısında küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ) banka borçlarına dikkat çekti. Eylül 2024 itibarıyla KOBİ’lerin banka borçlarının 4 trilyon TL seviyesine ulaştığını belirten Genç, 72,2 milyar TL’lik borcun ödenemediği için icra takibine düştüğünü vurguladı. Sanayinin zor günler geçirdiğini ve Bakanlığın kaynaklarını doğru yönlendirmediğini ifade eden Genç, bu durumun Türkiye’nin ekonomik kalkınması açısından ciddi bir sorun oluşturduğunu belirtti.
Türkiye’nin Sanayi Geleceği İçin Eleştiriler Artıyor
Türkiye’nin sanayi ve teknoloji alanındaki hedefleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na ayrılan bütçenin yetersizliği nedeniyle zorlu bir süreçle karşı karşıya. Özellikle uzay çalışmaları ve yerli üretim projeleri için ayrılan düşük bütçeler, Türkiye’nin teknoloji ve sanayi alanında global rekabet gücünü artırma çabasını zayıflatıyor. Sanayi Bakanlığı’nın bütçesinin Diyanet İşleri Başkanlığı gibi farklı alanlarla kıyaslanarak yetersiz bulunduğu bu tablo, muhalefetin olduğu kadar halkın da ilgisini çekiyor.
