İran Destekli Hizbullah’ın Güçlü Lideri: Hasan Nasrallah Kimdir?
Hasan Nasrallah, Lübnan’ın en güçlü ve etkili milis grubu olan Hizbullah’ın genel sekreteridir. 1960 yılında Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta doğan Nasrallah, Şii Müslüman bir aileden gelmektedir. Genç yaşlarda Lübnan’da başlayan iç savaş, onun siyasi ve askerî bir lider olarak şekillenmesine önemli katkıda bulunmuştur. Nasrallah, 1992 yılında selefi Abbas el-Musavi’nin İsrail tarafından öldürülmesinin ardından Hizbullah’ın lideri olmuştur. O tarihten bu yana hem Lübnan siyaseti hem de Ortadoğu’daki dengeler üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Liderlik Yolculuğu ve Hizbullah’ın Kuruluşu
Hasan Nasrallah’ın siyasî kariyerindeki en önemli dönüm noktalarından biri, 1975 yılında patlak veren Lübnan İç Savaşı sırasında Şii hareketi olan Emel’e katılması olmuştur. İç savaşın etkisiyle Nasrallah, dini ve askerî eğitim almak üzere Irak’ın Necef kentine gitmiş ve burada önemli dinî liderlerden dersler almıştır. 1982 yılında İsrail’in Lübnan’ı işgal etmesi, Nasrallah’ın radikal bir mücadeleye yönelmesine sebep olmuştur. Bu dönemde Emel hareketinden ayrılarak İslami Emel adlı yeni bir grup kurmuştur. Daha sonra bu grup, İran Devrim Muhafızları tarafından desteklenerek Hizbullah’ın temellerini atmıştır.
1985 yılında Hizbullah, İsrail ve Batı karşıtı bir “açık mektup” yayımlayarak, İslam topraklarını işgal ettiğini söyledikleri İsrail’i ortadan kaldırmayı hedefleyen politikalarını açıklamıştır. Nasrallah, bu süreçte örgüt içinde hızla yükselmiş ve 1992’de Hizbullah’ın lideri olmuştur.
Hizbullah’ın Askerî ve Siyasî Güce Dönüşümü
Hasan Nasrallah’ın liderliğinde Hizbullah, bir milis grubundan daha güçlü bir askerî ve siyasî organizasyon haline gelmiştir. Nasrallah’ın liderliğindeki en önemli başarılardan biri, 2000 yılında İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesini sağlaması olmuştur. Bu çekilme, Nasrallah ve Hizbullah için büyük bir zafer olarak görülmüş ve örgütün Lübnan içindeki itibarını artırmıştır. Nasrallah bu zaferi, “Arap dünyasının İsrail karşısında kazandığı ilk büyük zafer” olarak ilan etmiştir.
2006 İsrail-Hizbullah Savaşı
2006 yılında Hizbullah, İsrail ile büyük bir savaşa girmiştir. Bu savaşın başlangıcı, Hizbullah militanlarının İsrail sınırındaki saldırısında 8 İsrail askerini öldürmesi ve 2 askeri kaçırmasıyla başlamıştır. 34 gün süren bu çatışmalar, Hizbullah’ın İsrail’e karşı büyük bir direniş sergilemesine ve İsrail’in güney Lübnan’a yönelik hava saldırılarına karşılık vermesine sahne olmuştur. Nasrallah, bu savaş boyunca Hizbullah’ın liderliğini sürdürmüş ve örgütün askeri kapasitesini güçlendirmiştir. 2006 savaşı, hem Hizbullah’ın hem de Nasrallah’ın Ortadoğu’daki etkisini pekiştiren bir dönem olmuştur.
Nasrallah’ın İran ile İlişkileri
Hasan Nasrallah’ın İran’la olan yakın ilişkileri, Hizbullah’ın bugünkü gücüne ulaşmasında kritik bir rol oynamıştır. Nasrallah, İran’ın dini ve siyasi liderleriyle güçlü bir bağ kurmuş ve Hizbullah’ın İran’dan silah, roket ve askerî eğitim desteği almasını sağlamıştır. İran’ın bölgesel çıkarlarını koruyan ve destekleyen Hizbullah, Nasrallah’ın liderliğinde yalnızca Lübnan’da değil, Ortadoğu’nun birçok bölgesinde etkin bir güç haline gelmiştir. Hizbullah, Filistin’de Hamas’a, Irak ve Yemen’deki militan gruplara destek vererek İran’ın bölgesel nüfuzunu artırmıştır.
Nasrallah’ın Siyasî Vizyonu ve Suriye İç Savaşı
Hasan Nasrallah, 2009 yılında Hizbullah’ın siyasi vizyonunu belirleyen bir manifesto yayımlamıştır. Bu manifestoda, ABD ve İsrail karşıtı tutumun devam edeceği vurgulanmış ve Hizbullah’ın silahsızlanmayacağına dair açık bir mesaj verilmiştir. Nasrallah’ın bu dönemde verdiği mesajlar, Hizbullah’ın yalnızca bir askerî güç değil, aynı zamanda siyasî bir güç olarak da Lübnan’da ve bölgedeki önemini artırdığını göstermektedir.
2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaş, Hizbullah için yeni bir dönemin kapılarını aralamıştır. Nasrallah, İran’ın müttefiki olan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a destek vermiş ve Hizbullah savaşçılarını Suriye’ye göndererek rejimin ayakta kalmasına katkıda bulunmuştur. Bu müdahale, Hizbullah’ın bölgesel bir güç olarak yeni bir aşamaya geçmesini sağlamıştır.
Nasrallah ve Lübnan’daki Siyasi Protestolar
2019 yılında Lübnan’da yaşanan ekonomik kriz, Nasrallah ve Hizbullah için zor bir dönem olmuştur. Yolsuzluk ve kötü yönetim suçlamalarıyla karşı karşıya kalan Lübnan hükümetine karşı kitlesel protestolar düzenlenmiştir. Başlangıçta protestocuların taleplerine sempati gösteren Nasrallah, daha sonra siyasi sistemi tamamen değiştirmeye yönelik çağrılara karşı çıkmıştır. Hizbullah, bu süreçte hükümetin ve mevcut sistemin savunucusu olarak öne çıkmış, ancak protestoların Nasrallah’ın popülaritesini etkilemesi kaçınılmaz olmuştur.
2024 Yılında İsrail Saldırısında Öldürüldüğü İddiası
28 Eylül 2024 tarihinde İsrail, Hizbullah’ın Beyrut’taki karargâhına yönelik bir hava saldırısı düzenlemiş ve bu saldırıda Hasan Nasrallah’ın öldüğünü duyurmuştur. Nasrallah’ın 32 yıl süren liderliği boyunca Hizbullah, Ortadoğu’da en güçlü milis örgütlerinden biri haline gelmiş ve İran’ın bölgesel stratejilerinde kritik bir rol oynamıştır. Nasrallah’ın ölümünün, hem Lübnan hem de Ortadoğu’daki dengeleri nasıl değiştireceği ise merakla beklenmektedir.
