Hava Kirliliği ve Trafik İstanbul’da Kar Yağışını Engelliyor
İstanbul, 2024 yılında dünya genelinde en yoğun trafiğe sahip şehir olarak belirlendi. Kentteki motorlu araç sayısının artması, trafik sıkışıklığını artırırken hava kalitesini düşürüyor ve çevresel etkileriyle ciddi sorunlar yaratıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, trafik yoğunluğunun İstanbul’da kar yağışını dolaylı olarak etkileyebileceğini belirtti.
Araç Sayısı ve Trafik Kirliliği
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, İstanbul’da kayıtlı araç sayısı 6 milyona yaklaştı. Prof. Dr. Toros, trafikte uzun süre harcanan zamanın ve sık dur-kalk hareketlerinin egzoz emisyonlarını artırdığını söyledi. “Bir araç ne kadar fazla dur-kalk yaparsa, o kadar fazla karbonmonoksit ve parçacık madde atmosfere salınıyor. Bu durum hem hava kirliliğini artırıyor hem de insan sağlığını tehdit ediyor,” dedi.
Hava Kirliliği İnsan Sağlığını Nasıl Etkiliyor?
Prof. Dr. Toros, hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini vurguladı:
- Kirli hava solunması başta akciğerler ve kalp-damar sistemi olmak üzere vücutta ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.
- Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, hava kirliliği her yıl dünya genelinde 7 milyondan fazla kişinin ölümüne neden oluyor.
Hava kalitesinin düşmesinin uzun vadede küresel iklim değişikliğini de tetiklediğini belirten Toros, toplu taşıma kullanımının ve enerji verimliliğinin önemine dikkat çekti.
Şehir Isı Adası Etkisi ve Kar Yağışı
İstanbul’daki yoğun araç trafiği ve betonlaşma, şehir ısı adası etkisini güçlendiriyor. Bu durum, şehrin sıcaklığını çevre kırsal alanlara göre birkaç derece daha yüksek hale getiriyor. Kar yağışı için 0 derece veya daha düşük sıcaklıkların gerekli olduğunu hatırlatan Toros, “Araç sayısı bu kadar fazla olmasaydı, sıcaklık belki 0 dereceye düşecekti ve yağmur yerine kar yağışı olacaktı,” dedi.
Hava Kirliliğini Azaltma Önerileri
Prof. Dr. Toros, İstanbul’daki hava kirliliği ve trafik sorunlarını azaltmak için önerilerde bulundu:
- Toplu Taşıma Kullanımı: Daha fazla kişinin toplu taşıma araçlarını tercih etmesi, trafikteki araç sayısını ve emisyonları azaltabilir.
- Enerji Verimliliği Eğitimi: Araç kullanımında enerji verimliliği sağlayacak bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı.
- Paylaşımlı Araç Sistemleri: Araç paylaşımı gibi yöntemlerle trafikteki bireysel araç kullanımı azaltılabilir.
- Şehir Planlaması: Daha az asfalt ve beton yüzey, daha fazla yeşil alan oluşturularak şehir ısı adası etkisi azaltılabilir.
Trafiğin Çevresel ve İklimsel Etkileri
Trafik kirliliği sadece insan sağlığını değil, aynı zamanda atmosferin kimyasal yapısını ve iklimi de etkiliyor. Egzozdan çıkan kirleticiler, atmosferde parçacık madde oluşumunu artırarak yağış türlerini değiştirebiliyor. İstanbul’da bu durum, kar yağışı yerine yağmurun görülmesine yol açabiliyor.