Eminönü ve Kadıköy’e Giriş Ücretli Olabilir: İstanbul’da Yeni Plan
İstanbul’da trafik yoğunluğunu azaltmaya yönelik yenilikçi bir çözüm gündemde. “Trafik Sıkışıklığı Fiyatlandırması” adı verilen bu uygulama, pilot bölge olarak seçilen Eminönü ve Kadıköy’de araçla girişleri ücretli hale getirmeyi hedefliyor. Sistem, trafik yoğunluğunu ve karbon salınımını azaltarak İstanbul’un ulaşımını daha sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlıyor.
Trafik Yoğunluğunu Azaltmayı Hedefleyen Uygulama
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) hazırladığı “İstanbul Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı (SKUP)” kapsamında, trafiğin yoğun olduğu bölgelerde araç sahiplerinden giriş ücreti alınması planlanıyor. Pilot uygulamanın, Eminönü ve Kadıköy gibi önemli merkezlerde hayata geçirilmesi öngörülüyor. Amaç, bu bölgelerdeki trafik sıkışıklığını kontrol altına almak ve toplu taşımayı teşvik etmek.
Eminönü ve Kadıköy Pilot Bölgeler
Pilot proje kapsamında, Eminönü yaklaşık 6 kilometrekarelik bir alan olarak seçilirken, Kadıköy’ün Moda bölgesi uygulamaya dahil edilecek. Projede, çevreye zarar veren araçlardan daha yüksek ücret alınması, çevre dostu araçlara ise daha düşük tarifelerin uygulanması planlanıyor. Bu sayede hem trafik yoğunluğunun hem de çevre kirliliğinin azaltılması hedefleniyor.
Trafik Hedefleri: 2030 ve 2040
Plan, trafik yoğunluğunu kademeli olarak azaltmayı hedefliyor:
- 2030 yılı: Trafik sıkışıklığının yüzde 10,1 oranında azaltılması.
- 2040 yılı: Bu oranın yüzde 12,8 seviyelerine çıkarılması.
Uygulama, Düşük Salım Bölgeleri (DSB) gibi çevre dostu çözümlerle desteklenecek.
İstanbul Trafiğinin Mevcut Durumu
TomTom Trafik Endeksi verilerine göre, İstanbul’da yıllık trafik sıkışıklığı nedeniyle bir sürücünün kaybettiği süre 104 saat. Şehir, trafik yoğunluğu açısından dünya genelinde 65. sırada yer alıyor. Ortalama ilerleme hızı sadece 23 km/s olan İstanbul, trafik problemini çözmek için yenilikçi yaklaşımlar arıyor.
Dünya Çapında Benzer Uygulamalar
Dünyanın birçok şehrinde trafik yoğunluğunu azaltmak için araç girişine ücret uygulanıyor. İstanbul’un bu uygulamayla Londra, Stockholm, Milan ve Singapur gibi başarılı örnekleri takip etmesi hedefleniyor.
- Londra (2003): Trafik sıkışıklığı ücreti sayesinde trafik yoğunluğu yüzde 20 azaldı, toplu taşıma kullanımı arttı.
- Stockholm (2007): Referandumla kabul edilen sistem, hava kirliliğini yüzde 14 azalttı.
- Milan (2012): Çevre dostu araçlara ücretsiz giriş hakkı tanındı, karbon salımı düştü.
- Singapur (1975): Elektronik ücretlendirme sistemiyle trafik yoğunluğu ve hava kirliliği ciddi oranda azaldı.
- New York (2021): ABD’nin ilk ücretli giriş sistemi ile Manhattan’da trafik kontrol altına alındı.
‘Ücretli Giriş’ İstanbul’da İşe Yarar mı?
İstanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Uyduranoğlu, bu tür uygulamaların başarılı olabilmesi için halkın desteğinin alınması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, çevre dostu araçlara düşük tarifeler uygulanmasını önerdi. Uyduranoğlu, Londra ve Stockholm gibi şehirlerde toplu taşıma kullanımının bu sistemle yüzde 5-10 oranında arttığını belirtti.
Sonuç ve Gelecek Planları
Pilot projeden alınacak sonuçlar doğrultusunda, ücretli giriş uygulamasının İstanbul’un diğer bölgelerine de yayılması planlanıyor. Uygulama, trafik yoğunluğunu azaltmanın yanı sıra, hava kirliliğiyle mücadelede de etkili bir çözüm olarak değerlendiriliyor. Ancak sistemin başarısı, halkın desteği ve uygulamanın şeffaflığına bağlı olacak.
