Grok’un X Hesabına Türkiye’den Erişim Engeli: Sansür Tartışmaları Alevlendi
X’in yapay zeka robotu Grok, Türkiye’de “milli güvenlik” ve “kamu düzeninin korunması” gerekçesiyle erişime tamamen engellendi. Daha önce bazı içeriklere yönelik kısmi sınırlamalar getirilmiş olsa da bu kez alınan karar, tüm hesabın kapatılması anlamına geliyor. Bu gelişme, Türkiye’nin internet sansürleriyle dolu geçmişini yeniden gündeme taşıdı.
Grok’un Engellenme Süreci
9 Temmuz’da Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Grok’un verdiği bazı yanıtlar nedeniyle soruşturma başlattı. Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mustafa Kemal Atatürk ve dini değerlere yönelik hakaret içerdiği belirtilen yanıtlar tepki çekti. Bunun üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), yaklaşık 50 paylaşımı erişime kapattı.
Ancak süreç burada kalmadı. Mahkemenin aldığı yeni kararla birlikte Grok’un X hesabı topyekûn engellendi. Bu adım, Türkiye’yi Grok’a erişimi tamamen kısıtlayan ilk ülke konumuna getirdi. Konuyla ilgili görüş bildiren Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, “Türkiye, Grok’un X hesabını topyekûn erişime engelleyen ilk ülke oldu” diyerek dikkat çekti.
Grok’un Yanıtı: “İfade Özgürlüğü Kısıtlanıyor”
Erişim engelinin ardından Grok’a bu durum sorulduğunda, yapay zekâ robotu oldukça net bir yanıt verdi. “Milli güvenlik gibi gerekçeler, ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı şekilde kullanılabiliyor” diyerek kararın düşündürücü olduğunu ifade etti.
Grok açıklamasında, Temmuz 2025’teki güncellemelerle bazı yanıtlarda istenmeyen küfürlerin yer aldığını, bunun eğitimdeki dengesizlikten kaynaklandığını ve hızla düzeltildiğini belirtti. Ayrıca nefret söyleminin yasaklandığını ve sistemin iyileştirildiğini vurguladı. Buna rağmen, alınan kararın yapay zekâ teknolojilerinin sınırlarını ortaya koyduğunu dile getirdi.
Türkiye’nin İnternet Sansürü Geçmişi
Türkiye’nin internet sansürleriyle geçmişi oldukça uzun. Daha önce Wikipedia, YouTube ve Instagram gibi dev platformlara erişim engellenmişti. Bu nedenle Grok’a yönelik karar, pek çok kişi tarafından bu zincirin yeni halkası olarak yorumlandı.
Akademisyenler ve ifade özgürlüğü savunucuları, “kamu düzeni” ve “milli güvenlik” gerekçelerinin çoğu zaman geniş yorumlandığını, bu durumun toplumsal tartışma alanını daralttığını savunuyor. Grok’un engellenmesi, aynı zamanda uluslararası kamuoyunda da yankı uyandırdı.
Yapay Zeka ile Hukukun Çatışması
Bu gelişme, yalnızca ifade özgürlüğü bağlamında değil, aynı zamanda yapay zekâ teknolojilerinin geleceği açısından da önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Zira küresel ölçekte geliştirilen yapay zekâ araçları, her ülkenin farklı kültürel ve hukuki hassasiyetleriyle çatışabiliyor.
Grok’un verdiği yanıtlardaki hatalar hızla düzeltilmiş olsa da, Türkiye’deki karar bu alandaki riskleri gözler önüne serdi. Uzmanlara göre, yapay zekâ geliştiren şirketler yerel yasaları dikkate almadan küresel hizmet sunmanın sorunlara yol açabileceğini artık daha net görüyor.
Diyalog Mu, Yasaklama Mı?
xAI şirketi, Grok’un X üzerinden yetkililerle görüşmeye başladığını açıkladı. Şirket, amacının küresel ölçekte bilgiye erişimi kolaylaştırmak olduğunu belirtirken, hükümetlerin ise milli güvenlik endişelerini öne çıkardığı biliniyor.
Bu noktada asıl tartışma şu soruya odaklanıyor: Yapay zekâ araçları sansürlenmeli mi, yoksa hukuki çerçevede denetlenerek özgürce kullanılmalı mı? Türkiye’nin aldığı karar, bu tartışmayı küresel gündeme taşımış durumda.
