Yerli Üretimde Ciddi Düşüş: Otomotiv Sektörü Zorlu Bir Sınavla Karşı Karşıya
Otomotiv sanayicileri, iç pazarda yerli üretimin düşüşünden endişe ederken, ihracatta da ciddi tehlike sinyalleri alıyor. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, iç pazarın zayıfladığını, kamyon ihracatındaki sert düşüşün ise Avrupa’daki ekonomik durgunluğun habercisi olabileceğini belirtti. Bu durum, sanayi genelinde daha geniş çaplı sorunlar yaratabilecek bir risk taşıyor. Aynı zamanda, otomotiv tedarik sanayisi de üretimi Fas ve Mısır gibi ülkelere kaydırmaya başladı.
Üretim ve İhracat Verileri
OSD Başkanı Cengiz Eroldu, Ocak-Eylül 2024 dönemi için otomotiv sektörünün üretim, ihracat ve iç pazar verilerini kamuoyu ile paylaştı. Verilere göre, iç pazarda yerli üretimin payı hızla düşerken, ihracatta sınırlı bir artış kaydedildi. Toplam otomotiv üretimi ilk dokuz ayda %7 oranında azaldı. Bu düşüşün en büyük sebebi, yerli üreticilerin iç pazardaki zemin kaybı olarak gösterildi. İhracatın adetsel olarak geçen yıla paralel gitmesine rağmen, miktar bazında 26,7 milyar dolara ulaştı ve artmaya devam ediyor. Ancak, bu artış esas olarak tedarik sanayisinin ihracatındaki artıştan kaynaklanıyor.
Eroldu, Avrupa’daki enflasyonun Türkiye’den tedarik talebini artırdığını, ancak bu talebin sürdürülebilirliğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Avrupa’da artan enflasyon tedarikçiler için fırsat yaratırken, aynı zamanda maliyet artışları ve fabrika kapatma kararları sanayide iş kaybı risklerini de artırıyor.
Kamyon İhracatındaki Düşüş: Avrupa Durgunluğunun Habercisi
Cengiz Eroldu, özellikle kamyon ihracatındaki %44 oranındaki sert düşüşe dikkat çekti. Kamyon ihracatı, sanayideki genel eğilimlerin öncü göstergesi olarak kabul ediliyor ve bu düşüş, Avrupa’daki ekonomik durgunluğun başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Ağustos ayında Avrupa pazarı %18 oranında daralmış, Eylül ayında ise bu eğilim devam etmişti. Çin ile rekabet ve elektrikli araç talebindeki yavaşlama da otomotiv sanayisinin karşılaştığı diğer zorluklar arasında.
Yerli Payında Azalma Sürüyor
İç pazarda yerli üretimin payı hızla düşerken, bu azalmanın şiddeti Eylül ayında daha da arttı. İlk dokuz ayda yerli payı %6 oranında gerilerken, Eylül ayında bu oran %8’e ulaştı ve iç pazarda yerli üretimin payı %30’un altına düştü. Hafif ticari araçlardaki yerli payı ise %49’dan %30’a geriledi. Otomobil sektöründe ise yerli pay %31’den %29’a düştü.
İç Pazarı Koruma Gerekliliği
Eroldu, iç pazardaki yerli üretimin korunması gerektiğini ve ihracat pazarlarında yaşanan daralmaların büyük bir risk oluşturduğunu belirtti. İç pazardaki yerli ürünlerin payını artıracak önlemler alınması gerektiğini vurgulayan Eroldu, ayrıca araç parkının gençleştirilmesine yönelik çevre dostu bir politika önerdi. Bu kapsamda, Çevre Bakanlığı üzerinden bir “yeşil fon” oluşturulması ve trafikteki eski araçların bertaraf edilmesi önerildi.
Traktör Satışlarında Kayıp
Cengiz Eroldu, traktör sektöründe de önemli kayıplar yaşandığını belirtti. Ziraat Bankası kredilerinin azalması ve kredi bulunurluğundaki yavaşlama traktör talebini olumsuz etkiledi.
İhracat ve Üretim Hedefleri Düşürüldü
Otomotiv sektörü, ihracat pazarlarındaki daralma sebebiyle 2024 yıl sonu hedeflerini aşağı yönlü revize etti. Temmuz ayında açıklanan 1 milyon 70 bin ila 1 milyon 120 bin adet olan ihracat hedefi, 1 milyon ila 1 milyon 100 bin adete çekildi. Aynı şekilde, yıl sonu üretim hedefi de 120 bin adete kadar düşürüldü.
Tedarik Sanayisinde Üretim Kaydırma Eğilimi
Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründeki daralmaya dikkat çeken Eroldu, otomotiv tedarikçilerinin de benzer bir yol izleyerek üretimlerini Kuzey Afrika ülkelerine kaydırmaya başladığını belirtti. Mısır ve Tunus gibi ülkelerdeki düşük iş gücü maliyetleri, bu bölgeleri cazip hale getiriyor. Bu eğilim, Türkiye’nin rekabetçilik kaybını gösteren önemli bir işaret olarak değerlendiriliyor.
Orta Sınıf Araç Alamıyor, Lüks Segmentte Satışlar Artıyor
Türkiye’de yüksek enflasyon nedeniyle araçların büyük bir kısmı %80 ÖTV dilimine girerken, orta sınıf araç alımında zorluklar yaşanıyor. Buna karşılık, lüks segment araç satışları artıyor. Cengiz Eroldu, ÖTV matrahlarının güncellenmesi gerektiğini belirtti. Orta sınıfın mobiliteye erişimi zorlaşırken, premium araç satışlarında bir artış yaşanıyor.
Avrupa’dan İthalat Avantajlı Hale Geldi
Araç fiyatlarındaki baskı, Türkiye’de yerli üreticiler için büyük bir sorun teşkil ediyor. Eroldu, Avrupa’dan ithalatın yerli üreticilere göre daha avantajlı hale geldiğini ve bu durumun yerli sanayiyi zorladığını ifade etti.
