Türkiye’de Sıcak Para Stoku 306 Milyar Dolara Ulaştı

Türkiye’deki sıcak para stoku, 2024 yılı sonunda 306 milyar dolara ulaştı. Yabancı yatırımcıların kalıcı doğrudan yatırımlarının aksine, riskler arttığında hızla çıkabilen sıcak para, finansal piyasalarda dalgalanmalara ve ekonomik kriz riskine neden olabiliyor.

Geçen yıl Türkiye’ye net 22,1 milyar dolarlık sıcak para girişi gerçekleşti. Yabancılar, tahvil, bono ve hisse senedi alımlarıyla Türkiye’ye toplam 34,8 milyar dolar getirdi, ancak 12,7 milyar dolarlık kaynağı belirsiz çıkış yaşandı.

Yatırımcılar En Çok Tahvil ve Bonoya Yatırım Yaptı

Merkez Bankası’nın verilerine göre, 2024 yılında sıcak para girişlerinin büyük bölümü tahvil ve bono alımlarıyla gerçekleşti.

Devlet tahvillerine 16,5 milyar dolar
Bankaların borçlanma senetlerine 3,3 milyar dolar
Özel sektör tahvillerine 3,9 milyar dolar yatırım yapıldı.

Borsa İstanbul’da ise yabancılar banka hisselerinde 947 milyon dolar, özel sektör hisselerinde ise 1,56 milyar dolarlık net satış yaptı.

Mevduat ve Kredi Hareketleri

Yabancı yatırımcılar, Merkez Bankası’ndaki kısa vadeli mevduat hesaplarından net 11,8 milyar dolar çekti.
Bankalardaki TL mevduatları 4,16 milyar dolar, döviz mevduatları ise 2,56 milyar dolar arttı.
Özel sektör ve bankalar, yurt dışından toplam 15,2 milyar dolarlık yeni kısa vadeli kredi kullandı.

Bu gelişmelerle birlikte 2024 yılı boyunca Türkiye’ye net sıcak para girişi 34,8 milyar dolara ulaşsa da, 12,7 milyar dolarlık kaynağı belirsiz çıkış nedeniyle net giriş 22,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Sıcak Para Stokunda 23,7 Milyar Dolarlık Artış

Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye’deki sıcak para stoğu 2023 sonunda 282,2 milyar dolardı. 2024’te 23,7 milyar dolarlık büyüme ile bu rakam 305,9 milyar dolara yükseldi.

2024 sonu itibarıyla sıcak para stokunun dağılımı:

124,4 milyar dolar portföy yatırımları
90,7 milyar dolar borçlanma senetleri (devlet: 60,3 milyar $, bankalar: 16,8 milyar $, özel sektör: 13,6 milyar $)
96,6 milyar dolar yabancı mevduatlar
18,5 milyar dolar kısa vadeli krediler
59,4 milyar dolar özel sektör ticari kredileri

Sıcak Para Çıkışı Yaşanır mı?

Türkiye’ye olan sıcak para akışı, yüksek faizler ve stabil döviz kurları nedeniyle cazip hale geldi. Ancak, son dönemde ekonomi yönetimi ile iş dünyası arasında yaşanan gerilim, yatırımcıların güvenini sarsabilir.

Sıcak para çıkışını tetikleyebilecek faktörler:

Siyasal risklerin artması
Kurlarda dalgalanmalar ve hızlı yükselişler
Ekonomik belirsizlikler

Etkili önlemler alınmazsa, ani sıcak para çıkışları kur şokları, enflasyon artışı ve ekonomik dalgalanmalara yol açabilir.

Sıcak Para Neden “Sıcak”?

Sıcak para, kısa vadeli ve hızlı hareket edebilen sermaye girişleri olarak tanımlanıyor. Faiz avantajı nedeniyle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere gelen bu yatırım türü, en ufak risk artışında hızla çıkış yaparak ekonomik krizlere neden olabiliyor.

Bu yatırımlar:

Hisse senedi, tahvil ve bono alımları
Kısa vadeli banka mevduatları
Kısa vadeli krediler gibi araçlarla ülkeye giriş yapıyor.

Ancak, sıcak para hareketliliği “carry trade” denilen modelle çalışıyor. Bu modelde, düşük faizli ülkelerden borçlanan yatırımcılar, yüksek faizli ülkelere yatırım yaparak kazanç sağlıyor.

Yabancılar En Çok Tahvil ve Bonodan Kazandı

2024’te yabancı yatırımcıların en büyük kazancı tahvil ve bonolardan geldi.

Portföy yatırımlarının toplam değeri 26,8 milyar dolar arttı.
Bu artışın 4,1 milyar doları hisse senetlerinden, 22,7 milyar doları tahvil ve bonolardan sağlandı.
Mevduat hesaplarının bakiyesi ise 10 milyar dolar azaldı.