Reeskont Kredilerinde Ek Teminat Sorunu: Firmalar Zorlanıyor

Türkiye’de ihracatçılar, Merkez Bankası kaynaklı TL reeskont kredilerindeki sorunlar nedeniyle çifte teminat baskısıyla karşı karşıya. İncelemelerin uzaması, firmaların finansman süreçlerini zorlaştırırken ek maliyetler doğuruyor. Firmalar, kredi dosyalarının kapanmaması nedeniyle mevcut teminatlarını uzatmak zorunda kalıyor ve yeni kredilerde de ek teminat talebiyle karşılaşıyor.

Merkez Bankası İncelemeleri ve Teminat Sorunları

İhracatçılar, TL reeskont kredilerinin kullanımıyla ilgili Merkez Bankası tarafından yapılan döviz incelemeleri nedeniyle finansal zorluklar yaşıyor. Bazı firmalar, ihracat taahhütlerini kapatmalarına rağmen geriye dönük döviz alma incelemelerinin tamamlanmaması sebebiyle kredi dosyalarını kapatamıyor. Bu durum, bankaların ek teminat talep etmesine ve firmaların ek maliyetlerle karşılaşmasına yol açıyor.

Ek Teminatların Finansal Etkisi

İncelemelerin uzaması, ihracatçı firmaların finansman giderlerini artırıyor. Firmalar, ek teminatların yaklaşık yüzde 2 oranında ek bir maliyet oluşturduğunu belirtiyor. Özellikle, taahhütlerini yerine getirmelerine rağmen 6 ay boyunca incelemesi tamamlanmayan ve bu nedenle ek teminatı iade edilmeyen firmalar olduğu ifade ediliyor. Bu sırada, Eximbank kredisi almak isteyen firmalar ise geçmişte kullandıkları reeskont kredi miktarının yüzde 5’i kadar ek teminat vermek zorunda kalıyor.

Döviz Cezaları ve İstisnalar

Eski Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu döneminde alınan bir kararla, TL reeskont kredilerinin amaç dışı kullanımını önlemek için sıkı denetimler başlatıldı. Bu kapsamda, ağustos ayında yaklaşık 1700 ihracatçıya, TL reeskont kredisi kullandığı dönemde döviz aldığı gerekçesiyle ceza kesildi. Ancak, şikayetler sonucunda, döviz almama taahhüdüne bazı istisnalar getirildi ve bu istisnalardan yararlanabilecek firmalar belirlendi.

Kredi Limitlerindeki Değişim ve Düşük Kullanım

Merkez Bankası, ekim ayı itibarıyla TL reeskont kredilerine günlük kredi limitini 3 milyar TL’den 4 milyar TL’ye çıkardı. Ancak, kredilerin döviz rezervlerine katkısı son 2 yılda önemli ölçüde azaldı. Bu yılın ocak-temmuz döneminde reeskont kredilerinin döviz rezervlerine katkısı yüzde 49 oranında azalarak 1 milyar 320 milyon dolara geriledi. Özellikle temmuz ayında, reeskont kredilerinin döviz rezervlerine katkısının 0 (sıfır) olması dikkat çekti.

İş Dünyasından Merkez Bankası’na Çağrı

Yüksek faiz oranları ve düşük kur nedeniyle iç ve dış pazarlarda sorunlar yaşayan iş dünyası temsilcileri, Merkez Bankası’ndan çözüm bekliyor. Ek teminatların firmaların kredi limitlerini bloke etmesi, sektörde büyük bir endişe yaratıyor. Temsilciler, bu sorunun çözülmesi için Merkez Bankası’nın daha hızlı ve esnek bir yaklaşım benimsemesini talep ediyor.