Çevrimiçi Alışverişin Gücü: Siber Pazartesi Kara Cuma’yı Geçiyor
Kara Cuma (Black Friday), bu yıl 29 Kasım’da kutlanacak. Ancak, bu alışveriş çılgınlığı artık yalnızca bir günle sınırlı değil. Perakende sektörü, Siber Pazartesi (Cyber Monday) ile Kara Cuma arasında kıyasıya bir rekabet yaşıyor. Peki, Kara Cuma nasıl bir küresel fenomen haline geldi ve Siber Pazartesi bu dengeyi nasıl değiştirdi?
Kara Cuma’nın Kökenleri
1960’larda Philadelphia polis memurları tarafından ortaya atılan Kara Cuma terimi, Şükran Günü sonrası yaşanan alışveriş izdihamını ifade ediyordu. Şükran Günü’nde evlerinde tatil yapan Amerikalılar ve turistler, bu günü alışveriş yapmak için değerlendiriyordu. Mağazalar ise müşterileri çekmek için indirimler sunuyordu.
Pennsylvania Üniversitesi Wharton İşletme Okulu’ndan Prof. Barbara Kahn, Kara Cuma’nın eskiden insanların mağazalara gitmesini teşvik eden büyük bir olay olduğunu ancak zamanla bir promosyon sezonuna dönüştüğünü ve aciliyet hissini kaybettiğini belirtiyor.
Kara Cuma’dan Kara Kasım’a
Kara Cuma, geleneksel olarak kış tatili ve Noel alışveriş sezonunun başlangıcıydı. Ancak perakendeciler zamanla Kara Cuma indirimlerini daha erken başlatmaya başladı. Bu, Kara Cuma’nın beş günlük bir alışveriş sezonuna ve ardından tüm kasım ayını kapsayan bir “Kara Kasım” dönemine dönüşmesine neden oldu.
2023’te ABD’de 76,2 milyon kişi mağazalarda alışveriş yaparken, çevrimiçi satışlar da ciddi bir artış gösterdi. Kara Cuma’nın uluslararası bir fenomen haline gelmesiyle, bu gelenek ABD sınırlarını aştı. Arizona Eyalet Üniversitesi’nden Prof. Dale Rogers, Kara Cuma’nın artık küresel bir alışveriş olayı olduğunu belirtiyor.
Siber Pazartesi’nin Yükselişi
Siber Pazartesi, Şükran Günü sonrası pazartesi günü çevrimiçi alışverişi teşvik etmek amacıyla 2005 yılında başlatıldı. Çevrimiçi perakendeciler bu günde özel indirimler ve ücretsiz kargo fırsatları sunuyor. Özellikle COVID-19 pandemisi sırasında çevrimiçi alışverişin artmasıyla birlikte Siber Pazartesi’nin popülerliği büyük ölçüde arttı.
2020’de ABD’de Kara Cuma’da 9 milyar dolar, Siber Pazartesi’nde ise 10 milyar dolarlık harcama yapıldı. Siber Pazartesi, tüketicilere kalabalıktan uzak ve daha zahmetsiz bir alışveriş deneyimi sunarak cazibesini artırıyor.
Hangi Gün Daha Popüler?
Ulusal Perakende Federasyonu’na (NRF) göre, Kara Cuma hala mağazalarda daha fazla müşteri çekiyor. Ancak Adobe’nin verilerine göre, ABD’liler Siber Pazartesi’nde Kara Cuma’dan daha fazla harcama yapıyor. Tüketici psikolojisi uzmanı Prof. Ross Steinman, Siber Pazartesi’nin “son şans” hissiyatı yaratmasının bu duruma katkıda bulunduğunu belirtiyor.
Küresel Etki
Kara Cuma ve Siber Pazartesi’nin küresel etkisi de her geçen yıl büyüyor. 28 ülke, bu alışveriş çılgınlığına katılıyor. Özellikle İngiltere (%89), Almanya (%86), İspanya (%85) ve İtalya (%80) gibi ülkeler Kara Cuma ve Siber Pazartesi indirimlerini benimsiyor.
Siber Pazartesi, kalabalıklardan kaçınmayı tercih eden tüketiciler için daha cazip bir seçenek haline gelirken, perakendeciler her iki günde de rekabetçi indirimler sunarak bu fırsatı değerlendirmeye devam ediyor.
Kara Cuma ve Siber Pazartesi’nin Geleceği
Kara Cuma ve Siber Pazartesi’nin arasındaki rekabet, tüketici alışkanlıklarını yeniden şekillendiriyor. Geleneksel mağazacılık, çevrimiçi alışveriş karşısında mücadele etmeye devam ederken, tüketiciler daha büyük fırsatlara odaklanıyor.
Adobe’nin 2024 öngörülerine göre, elektronik, ev eşyaları ve spor malzemeleri gibi yüksek fiyatlı ürünlerde tüketiciler bu tatil sezonunda daha fazla harcama yapacak. Bu da perakendecilerin rekabetçi kalabilmek için daha büyük indirimler sunmasını gerektirecek.
