Tarihin En Ölümcül Tsunamisinin 20. Yıl Dönümü Nedeniyle Asya Genelinde Törenler Düzenlendi
Tarihin en ölümcül tsunamisi olan Hint Okyanusu’ndaki tsunamide 20 yıl önce hayatını kaybeden 220 binden fazla insanı anmak için perşembe günü Asya’nın birçok ülkesinde törenler düzenlendi.
Banda Aceh’teki toplu mezarlar ziyaret edildi
26 Aralık 2004’te Endonezya’nın Sumatra adasını 9.1 büyüklüğünde bir deprem vurdu ve Hint Okyanusu’ndaki kıyı topluluklarına çarpan büyük dalgaları tetikledi. 30 metreye kadar yükselen dalgalar, 15 ülkede 227.899 kişinin ölümüne neden oldu.
Endonezya’nın en çok etkilenen bölgesi olan Aceh eyaletinde, Perşembe sabahı Baiturrahman Ulu Camii’nde üç dakika boyunca bir siren çaldı , ardından İslami namazlar kılındı. Aileler, eyalet başkenti Banda Aceh’teki toplu mezarları ziyaret etti.
Tsunami yalnızca Endonezya’da 160.000’den fazla insanı öldürdü . Felaketin ölçeği, birçok ailenin sevdiklerinin kalıntılarını asla teşhis edememesi anlamına geliyordu.
35 bin 322’den fazla kişinin hayatını kaybettiği Sri Lanka’da , ülke genelinde Budist, Hindu, Hristiyan ve Müslüman törenleri düzenlendi, iki dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
Hayatta kalanlar ve yakınları ayrıca, bir trenin tsunaminin dalgaları tarafından rayından çıkarıldığı Ocean Queen Express tren felaketinin kurbanlarını anmak için bir araya geldi. Tatiller için dolu olan trende yaklaşık 1.000 yolcu hayatını kaybetti.
Yas tutanlar, trajedinin yaşandığı Kolombo’nun yaklaşık 90 km (56 mil) güneyindeki Peraliya’ya giden restore edilmiş Ocean Queen Express’e bindiler.
Tayland’da , Bangkok Post’un bildirdiğine göre, Andaman kıyı şeridi boyunca törenler düzenlendi, bunlara Phuket’teki Mai Khao mezarlığında bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu ve çiçekler bırakıldı. Ayrıca , tsunami nedeniyle harap olan güney Tayland’daki bir diğer turistik nokta olan Phang Nga’da da törene insanlar katıldı.
Krabi’de dalgıçlar, kıyıdan 1 kilometre uzaklıktaki Tonsai Körfezi’ndeki su altı anıtına metal çelenkler ve çelenkler bıraktı.
15 ülkede ölümler kaydedildi
Tayland hükümetinin verilerine göre, Tayland’da hayatını kaybeden 5 binden fazla kişinin yarısı yabancı turistti.
Ölü ve kayıp olarak listelenenlerin de yer aldığı UNESCO verilerine göre, 15 ülkede ölümler kaydedildi: Endonezya (167.540), Sri Lanka (35.322), Hindistan (16.269), Tayland (8.212), Somali (289), Maldivler (108), Malezya (75), Myanmar (61), Yemen (2), Bangladeş (2) ve hatta Seyşeller (2), Tanzanya (13), Kenya (1), Madagaskar (1) ve Güney Afrika (2).
Tsunami vurduğunda, Hint Okyanusu’nda gelişmiş bir erken uyarı sistemi yoktu. Kurtulanlar, suyun plajlardan çekilip okyanusa geri çekildiğini gördüklerinde, birçok kişinin ne olduğunu bilmediğini anlattılar – bu bir tsunaminin uyarı işaretiydi.
Afet nedeniyle zarar gören Açe bölgeleri, uluslararası bağışçılar ve kuruluşların yardımıyla yeniden inşa ediliyor.
Ayrıca hükümetler ve Unesco da dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlar tarafından erken uyarı sistemlerini iyileştirmek için çabalar sarf edildi. Şu anda Hint Okyanusu’nu kapsayan üç erken uyarı sistemi var, bunlardan biri Endonezya’nın başkenti Cakarta’da; biri Avustralya’nın Melbourne ve Canberra’sında; biri de Hindistan’ın Haydarabad kentinde.
Ancak sistemde, su altı heyelanları gibi sismolojik olmayan faktörler tarafından tetiklenen tsunamiler için izleme sistemlerinin eksikliği de dahil olmak üzere boşluklar bulunmaktadır. Uzmanlar, gelecekteki felaketlere hazırlanmak için risk altındaki topluluklarda sürdürülebilir eğitim programlarına da ihtiyaç olduğunu söylüyor.
2004 Hint Okyanusu Depremi ve Tsunamisi
26 Aralık 2004 tarihinde Hint Okyanusu’nda meydana gelen büyük bir deprem ve ardından oluşan tsunami, modern tarihin en yıkıcı doğal afetlerinden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Deprem, Endonezya’nın Sumatra adası açıklarında, deniz tabanında 9.1-9.3 büyüklüğünde gerçekleşmiştir ve 8-10 dakika süren bu sarsıntı, kaydedilen en uzun süreli depremlerden biri olmuştur.
Depremin tetiklediği tsunami, saatte 800 kilometreye varan hızla yayılarak Endonezya, Sri Lanka, Hindistan, Tayland ve Maldivler gibi ülkelerde büyük yıkıma yol açmıştır. Tsunami dalgaları, 30 metre yüksekliğe kadar ulaşmış ve Hint Okyanusu çevresindeki 14 ülkede toplamda 230 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
Afet, milyonlarca insanı evsiz bırakırken, altyapıyı da ciddi şekilde tahrip etmiştir. Olay, uluslararası yardım seferberliğine yol açmış ve afet yönetimi konusundaki küresel iş birliğinin önemini ortaya koymuştur. Bu felaket, aynı zamanda tsunami erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmaları hızlandırmıştır.
2004 tsunamisi, doğal afetlerin yıkıcı etkisini ve insan dayanışmasının önemini bir kez daha gözler önüne sermiştir.