Petrol Devleri Yenilenebilir Enerjiden Neden Vazgeçiyor?
Son yıllarda enerji sektöründe yenilenebilir kaynaklara büyük bir geçiş planı yapılmıştı. Ancak bazı petrol devleri, fosil yakıtlara geri dönüş yaparak bu stratejiden sapmaya başladı. Peki, bu geri adımın arkasındaki nedenler neler?
Enerji Şirketlerinin Yenilenebilirden Fosile Dönüşü
Pandemi sırasında fosil yakıt talebi azalmış, fiyatlar düşmüş ve büyük petrol şirketleri milyarlarca dolar zarar etmişti. Bu dönemde yenilenebilir enerji, daha temiz ve daha kârlı bir alternatif olarak görülüyordu. Ancak son yıllarda fosil yakıtların getirisi yeniden yükseldi.
S&P Global Commodity Insights’a göre:
- 2020’de petrol şirketlerinin sermaye getirisi eksi %8 iken,
- 2023’te bu oran %11’i aştı.
Buna karşılık, yenilenebilir enerji şirketlerinin getirisi aynı dönemde yaklaşık %2 civarında kaldı.
Exxon Mobil: Rüzgar ve Güneş Yerine Hidrojen
Exxon Mobil CEO’su Darren Woods, yenilenebilir enerji alanında uzmanlıkları olmadığı gerekçesiyle şirketin rüzgar ve güneş projelerine yatırım yapmadığını açıkladı. Bunun yerine Exxon, hidrojen ve lityum çıkarma gibi geleneksel faaliyetlerine daha yakın teknolojilere yöneldi. Bu strateji, şirketin hisse değerini artırırken, fosil yakıtlara olan bağımlılığını da sürdürdü.
BP ve Shell: Yenilenebilirden Uzaklaşma
BP, 2020 yılında fosil yakıt üretimini 2030’a kadar %40 azaltma sözü vermişti. Ancak şirket bu hedefinden geri adım attı ve fosil yakıt yatırımlarını artırmaya başladı.
- BP, geçtiğimiz yıl 1,1 milyar dolarlık açık deniz rüzgar projesini iptal etti.
- Shell ise yenilenebilir enerji projelerini küçültüp emisyon hedeflerini yumuşattı. CEO Wael Sawan, yenilenebilir enerjinin şirket için “getiri sağlamayacağını” ifade etti.
Yatırımcıların Kar Odaklı Tercihleri
Petrol devlerinin fosil yakıtlara dönüşünde, kısa vadeli kazançlara odaklanan yatırımcıların baskısı büyük rol oynuyor. MIT Enerji Ekonomisi Profesörü Christopher Knittel, şu yorumu yaptı:
“Düşük karbonlu alternatifler, şirketlerin çıkarlarına uygun hale getirilmezse bu dönüşüm zorlaşır.”
Fosil Yakıtların Ekonomik Gerçeği
Fosil yakıtlar, petrol ve doğal gaz gibi sektörlerde hızlı kâr fırsatları sunarken, yenilenebilir enerji daha istikrarlı ama düşük getirilere sahip. Bu nedenle petrol devleri, ekonomik dalgalanmalara rağmen fosil yakıtlara dönme eğiliminde.
Yeşil Enerjiye Yatırımlar Devam Ediyor
Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, dünya genelinde temiz enerjiye yapılan yatırımlar, fosil yakıtlara kıyasla iki kat daha fazla. Ancak bu yatırımlar, henüz petrol devlerinin büyük ölçekli dönüşümüne yol açacak düzeyde değil.
“Pragmatik Olma Zamanı”
Denver merkezli enerji yatırım şirketi Kimmeridge’in yönetici ortağı Mark Viviano, fosil yakıtlara dönüşün, yeşil enerji hedeflerinden vazgeçmek anlamına gelmediğini belirtiyor:
“Bu, daha pragmatik bir yaklaşımı benimsemek anlamına geliyor.”
Gelecekte Ne Olacak?
Uzmanlar, fosil yakıt yatırımlarının getiri odaklı olduğunu ancak uzun vadede yenilenebilir enerjinin daha güçlü bir altyapı oluşturacağını söylüyor. Enerji sektörü, bu ikili dinamik arasında dengede kalmaya çalışıyor.
