NYT: Danimarka, Trump’ın Grönland Baskısına Karşı Diplomatik Destek Arıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın Grönland’ı ABD kontrolüne alma konusundaki ısrarı, Danimarka’yı uluslararası destek arayışına yöneltti. New York Times’ın haberine göre, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Berlin, Paris ve Brüksel’e hızlı bir diplomatik tur düzenleyerek Avrupa ve NATO müttefiklerinden destek toplamaya çalışıyor.

Danimarka, Trump’la doğrudan bir çatışmaya girmek istemese de, bu konunun yalnızca Danimarka’yı değil, Avrupa ve NATO’yu da ilgilendirdiğini vurguluyor.

Danimarka’nın Stratejisi: Destek Ararken Gerginlikten Kaçınmak

Danimarka Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü’nden Ulrik Pram Grad, Başbakan Frederiksen’in Trump ile doğrudan karşı karşıya gelmemek için dikkatli bir politika izlediğini belirtti.

“Frederiksen, Trump’la doğrudan bir mücadeleye girmek istemiyor çünkü bu savaşı kaybeder. Ancak müttefiklerini de bu meselenin NATO ve Avrupa güvenliği açısından ciddi bir konu olduğuna ikna etmeye çalışıyor.”

ABD’nin Danimarka’yı ekonomik yaptırımlarla tehdit ettiği belirtilirken, Trump’ın eğer istediğini alamazsa Danimarka’ya yönelik gümrük tarifeleri uygulayabileceği konuşuluyor.

Danimarka Askeri Harcamalarını Artırıyor

Danimarka, Grönland üzerindeki kontrolünü güçlendirmek için askeri harcamalarını artıracağını açıkladı.

• Kuzey Atlantik’teki askeri harcamalar 2 milyar dolar artırılacak.
• Üç yeni Arktik devriye gemisi inşa edilecek.
• İki uzun menzilli İHA ve yeni gözetleme uyduları devreye sokulacak.

Danimarka hükümeti, bu adımların Trump’ın çıkışlarına karşı bir yanıt olarak planlanmadığını ancak sürecin hızlandırılmış olabileceğini belirtti.

Trump: “Grönland ABD’nin Kontrolüne Geçmeli”

İkinci görev döneminin başında olan Donald Trump, Grönland’ın ABD’nin stratejik güvenliği için kritik bir bölge olduğunu savunarak, bu bölgenin Washington’un kontrolüne geçmesi gerektiğini söyledi. Trump, ABD’nin ekonomik veya askeri baskı kullanarak bu hedefe ulaşabileceğini açıkça dile getirdi.

Trump Gümrük Tarifeleriyle Tehdit Ediyor

Trump’ın Danimarka’ya karşı gümrük tarifeleri uygulaması halinde, Avrupa Birliği misilleme tarifeleriyle yanıt verebilir. Ayrıca 2023’te kabul edilen “zorlamaya karşı savunma mekanizması”nın devreye sokulması gündemde.

Ancak Danimarka ve Avrupa ülkeleri, doğrudan bir ekonomik savaş yerine Trump ile diplomatik bir uzlaşı sağlamayı hedefliyor.

Kırım Benzetmesi: NATO İçin Büyük Bir Tehdit

Bazı Avrupalı yetkililer, Trump’ın Grönland’ı ABD’ye bağlama girişimini, Rusya’nın Kırım’ı ilhakına benzetti. Avrupa Politika Merkezi CEO’su Fabian Zuleeg, bazı Avrupa ülkelerinin Trump’a ideolojik nedenlerle destek verebileceğini ancak Grönland gibi bir bölgenin müttefikleri arasında el değiştirmesinin NATO için ciddi bir tehdit oluşturacağını belirtti.

“Bu, müttefikler arasında güveni sarsan bir durum olur ve NATO’nun geleceğini tehlikeye atabilir.”

Avrupa’nın, Trump’ın taleplerine tamamen boyun eğmeden ekonomik tavizler vermek zorunda kalabileceği ancak Grönland’ın devredilmesinin mümkün olmadığı vurgulanıyor.

Danimarka-ABD Güvenlik İşbirliği

Danimarka hükümeti, Grönland’ın askeri savunmasını güçlendirmek için ABD ile işbirliği teklif etti. Yeni güvenlik planına göre:

• Grönland ve Faroe Adaları çevresinde daha fazla askeri devriye gezilecek.
• Bölgedeki gençler için güvenlik eğitim programları başlatılacak.

Ancak Danimarka’nın bu teklifinin Trump’ın taleplerini karşılamak için yeterli olup olmayacağı belirsiz.

Grönland’ın Stratejik Önemi

Grönland, küresel ısınma nedeniyle eriyen buzulların yeni deniz yolları açmasıyla stratejik bir bölge haline geldi. Doğal kaynaklar açısından zengin olan ada, hem ABD hem de diğer büyük güçler için önemli bir jeopolitik konumda.

Danimarka’nın yarı özerk bölgesi olan Grönland, dış politika ve savunma konularında Kopenhag’a bağlı kalmaya devam ediyor. Ancak bölgede bağımsızlık hareketleri güçleniyor ve Trump’ın hamlesi bu hareketi daha da hızlandırabilir.

Grönland’ın Ticaret ve Adalet Bakanı Naaja Nathanielsen, konuyla ilgili yaptığı açıklamada:

“Hükümet olarak paniğe kapılmayacağız, asıl taleplerin ne olduğunu anlamaya çalışacağız.”

Nathanielsen, Grönland’ın ABD ile askeri ve ekonomik ilişkileri güçlendirmeye açık olduğunu ancak egemenlik konusunda hiçbir taviz vermeyeceklerini vurguladı.

Danimarka ve Avrupa’dan Trump’a Yanıt

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Finlandiya, İsveç ve Norveç liderleriyle bir araya gelerek Trump’ın taleplerini görüştü. Ayrıca Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile Berlin’de bir toplantı gerçekleştirdi.

Scholz, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline atıfta bulunarak, sınırların zorla değiştirilemeyeceğini belirtti ve Trump’a dolaylı bir mesaj gönderdi:

“Kim üzerine alınırsa.”

Scholz ayrıca, Danimarka’ya tam destek verdiklerini açıkladı.

Sonuç: Diplomatik Dengeler ve Belirsizlikler

• Trump, Grönland üzerindeki baskıyı artırırken, Danimarka Avrupa’dan destek toplamaya çalışıyor.
• Danimarka askeri harcamalarını artırarak ABD’ye karşı stratejik bir hamle yaptı.
• Avrupa, ekonomik misillemeler dahil çeşitli senaryoları değerlendiriyor.
• Grönland’ın bağımsızlık hareketleri bu süreçten etkilenebilir.

Önümüzdeki süreçte, ABD-Danimarka ilişkilerinin nasıl şekilleneceği ve Avrupa’nın Trump’ın taleplerine nasıl yanıt vereceği kritik bir konu olacak.