Newton’un Zenginliği: Akademik Başarı mı, Köle Altını mı?

Isaac Newton, bilim dünyasında devrim yaratan teorileriyle tanınsa da, hayatının başka bir yönü son dönemde tartışma konusu oldu. Fizikçi ve matematikçi olarak akademik başarılarıyla bilinen Newton, zengin bir adam olarak hayata veda etti. Ancak bu servetin kaynağı neydi? Ricardo’s Dream adlı yeni bir kitap, Newton’un zenginliğinin transatlantik köle ticaretinden elde edilen altınlarla bağlantılı olabileceğini iddia ediyor.

Newton ve Darphanedeki Yılları

Newton, bilim dünyasına yaptığı katkılar kadar, Kraliyet Darphanesi’nde geçirdiği 30 yıl boyunca da etkili bir figürdü. Bu dönemde, özellikle Brezilya’da köleleştirilmiş Afrikalılar tarafından çıkarılan altınların Londra’ya akışı ve darphaneye girişi Newton’un denetimindeydi. Kitapta, Newton’un her basılan sikkeden komisyon aldığı ve bu sayede büyük bir servet biriktirdiği belirtiliyor.

Kitabın yazarı Nat Dyer, Newton Projesi adıyla dijital ortama aktarılan yazışmalardan faydalandığını ve bu yazışmalarda Newton’un servetinin kaynağının açıkça görülebildiğini belirtiyor. Özellikle, Newton’un altının kaynağı olarak Brezilya’daki altın madenciliğini işaret ettiği 1701 tarihli bir yazısı dikkat çekiyor.

Köle Ticaretinin Rolü

Londra’ya altın akışı, Brezilya’daki Portekiz kontrolündeki madenlerle bağlantılıydı. Altın, İngiliz tüccarların Portekiz ile yaptığı ticaretin bir sonucu olarak darphaneye geliyordu. Dyer, altının akışıyla Newton’un zenginliği arasındaki bağlantıyı net bir şekilde ortaya koyuyor: “Altına hücumun tam merkezindeydi. Londra’ya ne kadar altın akarsa, Newton da o kadar zenginleşiyordu.”

Dyer’ın bu iddiaları, Brezilya’daki Fluminense Üniversitesi’nden tarihçi Leonardo Marques’in değerlendirmeleriyle de örtüşüyor. Marques, o dönemde Britanya’da bankacılık ve finansla uğraşan hemen herkesin kölelik tarihine ve köle ticaretine dolaylı ya da doğrudan bağlantılı olduğunu ifade ediyor.

Akademi Kazandırmıyordu

Newton’un zenginliğini yalnızca akademik çalışmalarıyla açıklamak mümkün değil. Cambridge’de Lucasian Matematik Profesörü olarak yılda 100 sterlin (bugünün 36 bin sterlini) kazanıyordu. Ancak Kraliyet Darphanesi’ndeki göreviyle birlikte yıllık geliri 3500 sterline (bugünün 1,26 milyon sterlini) yükseldi. Newton’un altın basımı sürecinden büyük kazanç sağladığı, hatta servetinin bugünün parasıyla 14 milyon sterlin değerinde olduğu iddia ediliyor.

Newton’un İki Yüzü

Newton’un bu serveti toplarken dönemin ekonomik ve sosyal düzeninin bir parçası olduğu açıkça görülüyor. Dyer, “Bu bilgi, Newton hakkındaki düşüncelerimizi kökten değiştirmemeli. O çağını şekillendiren bir düşünürdü, ancak en büyük bilim insanları bile yaşadıkları dönemin birer parçasıdır,” diyor.

Newton’un köle ticaretinden fayda sağlamış olması, onun yalnızca bilimsel başarılarıyla değil, aynı zamanda dönemin ekonomik dinamikleriyle de yakından bağlantılı olduğunu gösteriyor. Bu gerçek, Newton’un kütle çekimi teorisi gibi evrensel prensipler geliştirmiş bir bilim insanının bile, kendi zamanının sosyal ve ekonomik yapısından bağımsız olamayacağını bir kez daha kanıtlıyor.