NASA’nın Asteroit Parçalayan DART Görevinden Çıkan Serpintiler Dünya’ya Çarpabilir
Yeni bir çalışma, Dimorphos asteroidi ile NASA‘nın DART uzay aracı arasında 2022 yılında meydana gelen çarpışmadan fırlayan milyonlarca küçük uzay taşı parçasının Dünya ve Mars ile çarpışma rotasında olabileceğini öne sürüyor.
Yeni bir araştırma, NASA‘nın iki yıl önce bir sondayı kasıtlı olarak uzaktaki bir asteroide çarptırmasının ardından milyonlarca küçük uzay taşı parçasının Dünya ve Mars ile çarpışma rotasında olabileceğini ortaya koyuyor. On yıl içinde gezegenimize çarpmaya başlayabilecek olan göksel şarapnel Dünya’daki yaşam için herhangi bir risk oluşturmuyor – ancak insan kaynaklı ilk meteor yağmurlarını tetikleyebilir.
26 Eylül 2022’de NASA‘nın Double Asteroid Redirection Test (DART) uzay aracı asteroid Dimorphos ile kasıtlı olarak çarpıştı ve yaklaşık 15.000 mil/saat (24.000 km/saat) hızla uzay taşının tam ortasına çarptı. Dünya’dan 7 milyon milden (11 milyon kilometre) daha uzakta meydana gelen bu destansı çarpışma, insanlığın gezegenimiz için tehdit oluşturan potansiyel olarak tehlikeli asteroitleri yönlendirme kabiliyetinin ilk testiydi.
Görev büyük bir başarıydı. DART, Dimorphos’un yörüngesini değiştirerek ortağı Didymos asteroidi etrafındaki yolculuğunu yaklaşık 30 dakika kısaltmakla kalmadı, aynı zamanda asteroidin şeklini de tamamen değiştirdi. Kinetik çarpma yöntemi olarak bilinen bu tür bir eylemin, gezegenimizi tehlikeli uzay kayalarından korumak için potansiyel olarak uygulanabilir bir seçenek olduğunu gösterdi.
Büyük parçaların hiçbirinin Dünya’ya çarpması beklenmiyor
Dimorphos’un çarpışmanın ardından çekilen fotoğrafları, çarpışmanın aynı zamanda araştırmacıların önümüzdeki birkaç on yıl içinde Mars’a çarpabileceğine inandıkları düzinelerce büyük kayayı da içeren büyük bir enkaz bulutunu uzaya fırlattığını gösterdi. Bu büyük parçaların hiçbirinin Dünya’ya çarpması beklenmiyor.
Ancak 7 Ağustos’ta arXiv ön baskı sunucusuna yüklenen ve The Planetary Science Journal’da yayınlanmak üzere kabul edilen yeni çalışmada araştırmacılar dikkatlerini Dimorphos’un daha küçük parçalarına yönelttiler.
Araştırmacılar, uzay aracı Dimorphos’a çarparken DART ile birlikte uçan Avrupa Uzay Ajansı’nın Light Italian Cubesat for Imaging of Asteroids (LICIACube) uzay aracı tarafından toplanan verileri analiz etmek için bir NASA süper bilgisayarı kullandılar. Daha sonra 3 milyon parçanın ilk yörüngesini ve hızlarını simüle ettiler. Bu da asteroit parçalarının birçoğunun Mars’a ya da Dünya-Ay sistemine ulaşacağını ortaya koydu.
Fırlatılan parçalar, 0,001 inç (30 mikrometre) ile 4 inç (10 santimetre) arasında değişen küçük boyutları nedeniyle zararsızdır. Ancak Dünya atmosferine ulaşmaları gece gökyüzünde yeni bir ışık gösterisini tetikleyebilir.
İtalya’daki Milano Politeknik Enstitüsü’nde havacılık ve uzay mühendisi ve astrofizikçi olan çalışmanın başyazarı Eloy Peña-Asensio Universe Today’e yaptığı açıklamada, “Eğer bu fırlatılan Dimorphos parçaları Dünya’ya ulaşırsa, herhangi bir risk oluşturmayacaktır” dedi. “Küçük boyutları ve yüksek hızları atmosferde parçalanmalarına neden olacak ve gökyüzünde güzel bir ışık çizgisi oluşturacak.”
30 yıl içinde gerçekleşebilir
Ancak bu parçaların bize ne zaman ulaşacağı ya da ne zaman görülebileceği konusunda hala bazı belirsizlikler var.
Araştırmacılar, muhtemelen saatte 3.350 mil (5.400 km/saat) hızla hareket eden en küçük parçaların yedi yıl içinde bize ulaşabileceğini, ancak gökyüzünde kayan yıldızlar yaratamayacak kadar küçük olacaklarını yazdılar. Ancak atmosferde yanarken görülebilen daha büyük parçalar dört kattan daha yavaş hareket ediyor ve 30 yıldan önce ulaşamayabilir.
Eğer bu büyük parçalar ulaşırsa ve ulaştığında, araştırmacıların önceden “Dimorphids” adını verdikleri yepyeni bir meteor yağmuru yaratabilirler.
