Maymun Çiçeği Salgını Nasıl Küresel Bir Kriz Haline Geldi?
Dünya Sağlık Örgütü’nün maymun çiçeği (mpox) salgını için küresel acil durum ilan etmesi, yeni bir pandemi endişesini gündeme getirdi. Uzmanlar, mpox salgınının dünyanın dikkatleri savaş ve diğer krizler üzerindeyken yeterince önem verilmemesi nedeniyle bu noktaya geldiğini belirtiyor.
Kongo’daki Durum ve Müdahale Zorlukları
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde aylardır mutasyona uğramış bir mpox türü dolaşıyor ve bu durum şimdi küresel bir sağlık acil durumu haline gelmiş durumda. Ancak Kongo’da hala tek bir aşı bile bulunmuyor. Aşı yapılmaması ve hastalığın yayılımını anlamaktaki zorluklar, sahada yaşanan gecikmeler, uluslararası koordinasyon eksiklikleri ve finansman sorunları, hızlı bir müdahaleyi engelliyor.
Sağlık Bakanlığı’nın Tepkisi ve Uluslararası Destek
2023’te sona eren son mpox acil durumu sırasında, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri kıtanın yeterli desteği alamadığını ifade etti. Mpox tehdidi yeniden ortaya çıkmış olsa da Kongo, resmi olarak aşı bağışı talebinde bulunmadı. Ülkedeki yetkililer, aşıların acil kullanımını ancak haziran ayında onayladı. Bu arada birçok ülke ve kuruluş, ortak bir müdahale için koordine olmaya başladı.
Dünyanın Odağı Başka Yerdeydi
Stellenbosch Üniversitesi Salgın Müdahale ve İnovasyon Merkezi Direktörü Tulio De Oliveira, dünyanın geçen yıl Dünya Sağlık Örgütü’nün acil durumunu durdurmanın mantıklı olmadığını öğrendiğini sanmadığını söyledi. AIDS, Tüberküloz ve Sıtma ile Mücadele Küresel Fonu Başkanı Peter Sands de mpox’un uzun süredir Kongo’da var olduğunu ancak “fazla ilgi görmediğini” ifade etti. Sands, mpox salgınının, hastalık gözetimi ve temel sağlık hizmetlerinin ihmal edilmesi halinde geri dönüp ters etki yaratabileceği konusunda uyardı.
Koordinasyon Eksiklikleri ve Aşı Dağıtımı
Küresel aşılama çalışmalarından sorumlu kuruluşlardan Gavi, Kongo’daki salgını görüşmek üzere toplantılar düzenlemeye başladı. Ancak Kongo’nun resmi olarak aşı talebinde bulunması bekleniyor. DSÖ’nün Afrika’daki mpox vaka yöneticisi Samuel Boland, ülkenin ABD ve Japonya’dan doz talep ettiğini söyledi. Gavi CEO’su Sania Nishtar ise müdahale için koordinasyonun kritik önem taşıdığını belirtti.
Hızlı Müdahale Gerekliliği
Küresel Kalkınma Merkezi’nden Javier Guzman, aşıların kullanıma hazır olmasına rağmen, hızlı müdahale olmaması halinde hastalığın diğer ülkelere yayılabileceği konusunda uyarıda bulundu. Aşılar, Bavarian Nordic gibi üreticiler aracılığıyla sipariş edilecek. Şirketin CEO’su Paul Chaplin, “Covid ve mpox salgını herkese dünyanın bir yerindeki salgını görmezden gelemeyeceğinizi öğretmiş olmalı” dedi.
