Kuzey Kutbu’nda Cıva Krizi: Saatli Bomba Geri Sayımda
Permafrostun çözülmesi, yalnızca atmosfere salınacak karbon ve canlanabilecek antik virüsler nedeniyle değil, aynı zamanda muazzam miktarda cıvanın açığa çıkma riski yüzünden de ciddi bir tehdit oluşturuyor. Bilim insanları, bu buzlu toprakların altında saklanan tehlikeyi uzun süredir inceliyor. Kuzey Kutbu’nda permafrost çözülmesi, yalnızca iklim değişikliği açısından kritik değil, aynı zamanda çevre ve insan sağlığı için büyük bir risk taşıyor.
Cıva Birikimi ve Permafrost
Kuzey Yarımküre’nin kara yüzeyinin yaklaşık yüzde 25’ini kaplayan permafrost, binlerce yıldır donmuş durumda bekleyen ve bünyesinde 1500 gigaton karbonu hapseden topraklardan oluşuyor. Ancak bu topraklar yalnızca karbonu değil, aynı zamanda yüksek miktarda cıvayı da barındırıyor. Güney California Üniversitesi’nde yapılan araştırmalara göre, permafrost çözülmesi durumunda bu cıva atmosfere salınacak ve çevreye yayılacak.
Çalışmanın Bulguları ve Olası Sonuçlar
Environmental Research Letters dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, Kuzey Kutbu’ndaki cıva miktarı, halihazırda normal seviyelerin üzerinde. Bölgede cıva üreten doğal kaynaklar olmamasına rağmen, cıva hava yoluyla bölgeye taşınıyor ve bitkiler tarafından emilip permafrostta birikiyor. Ancak iklim değişikliğinin etkisiyle permafrost çözülmeye başladıkça, bu ağır metalin yeryüzüne çıkması ve ekosistemi tehdit etmesi bekleniyor.
Alaska köylerinden alınan toprak örneklerini inceleyen bilim insanları, permafrostun binlerce yıl boyunca cıva biriktirdiğini ve bu miktarın okyanuslar, toprak, atmosfer ve biyosferdeki toplam cıva miktarından daha fazla olduğunu belirtti. Bu cıvanın serbest kalması, bölgedeki tüm canlılar için ciddi bir sağlık riski teşkil ediyor. Ayrıca, araştırmalar cıvanın yerel gıda kaynaklarına sızmasının da son derece olası olduğunu gösteriyor.
Gelecek Tehlike Ne Zaman?
Permafrost çözülmesi devam ettikçe bu felaketin gerçekleşmesi kaçınılmaz görünüyor. Araştırmanın başyazarı Isabel Smith’e göre, erime birkaç yıl daha devam ederse, tehlikeli miktarda cıva atmosfere salınabilir. Bu durum, bölgedeki ekosistemleri ve insan sağlığını doğrudan tehdit edecektir.
