Kuzey Akım Sabotajının Şok Edici Gerçekleri ve Bir Barda Doğan Plan: “İçkiliydik ve Çok Kararlıydık”
2022 yılında Wall Street Journal’ın Avrupa siyaset muhabiri Bojan Pancevski, modern tarihin en büyük enerji krizlerinden birine yol açan Kuzey Akım boru hattı saldırısını gerçekleştiren Ukraynalı timin üyeleriyle yaptığı röportajla önemli bir gazetecilik başarısına imza attı. Pancevski’nin haberine göre, bu operasyonun kökleri, Mayıs 2022’de Kiev’de bir barda atıldı.
O gece, bir avuç Ukraynalı subay ve iş insanı, ülkelerinin Rus işgalini durdurma başarısını kutlamak için bir araya geldi. Ancak içkinin etkisiyle, kutlama gecesi daha tehlikeli bir hal aldı. İçlerinden biri, Kuzey Akım boru hattını patlatma fikrini ortaya attı. Bu boru hattı, Rus doğalgazını Avrupa’ya taşıyor ve Kremlin’in gelirlerini artırıyordu. Vladimir Putin’e bedel ödetmenin daha iyi bir yolu olabilir miydi? İçki ve vatanseverlik bu radikal fikri hızla bir plan haline getirdi.
Zelenski’nin Onayı ve CIA’in Uyarısı
Bu tehlikeli plan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski‘nin masasına geldi. Zelenski, operasyonun ilk aşamalarında planı onayladı. Ancak, Hollanda askeri istihbarat teşkilatı MIVD‘nin durumu fark edip CIA’i uyarması üzerine işler değişti. CIA, Zelenski’ye bu planın durdurulması gerektiği konusunda baskı yaptı. Ancak, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni, operasyonu iptal etmek yerine, sessizce devam ettirme kararı aldı.
Sabotaj ekibi, operasyon güvenliği adına tüm irtibatlarını kesmişti. Plan, bir “kamu özel şirket ortaklığı” olarak tasarlandı ve operasyonun başında özel harekat tecrübesi bulunan muvazzaf bir general görevlendirildi. General, Zalujni’ye bağlı olarak hareket ediyordu.
Küçük Bir Tekne ve Yüksek Riskli Bir Plan
Operasyonun gerçekleştirileceği tarih yaklaştığında, Ukraynalı ekip, Almanya’nın Baltık Denizi’ndeki liman şehri Rostock’tan Andromeda adlı 15 metrelik bir yat kiraladı. Ekip, basit dalış ekipmanları, uydu navigasyonu ve boru hatlarının deniz yatağındaki konumunu gösteren portatif sonar cihazları ile donatıldı. Patlayıcı olarak ise yüksek etkili HMX adlı madde kullanıldı. Ekip, dört kişilik tecrübeli dalgıçlar ve bir kaptandan oluşuyordu. Dalgıçlardan biri, tatildeki bir grup izlenimi vermek için seçilen, otuzlu yaşlarda özel dalış eğitimi almış bir kadındı.
Eylül 2022’de, ekibin planı devreye sokulmaya hazırdı. Rostock’tan denize açılan ekip, 80 metre derinlikteki Kuzey Akım boru hattına patlayıcıları yerleştirmek üzere yola çıktı. Patlayıcılar, saatli fünyelerle birleştirildi. Ancak, yolculuk sırasında fırtına nedeniyle İsveç’in Sandhamn Limanı‘na demirlemek zorunda kaldılar. Bu sırada, bir dalgıç, bir patlayıcıyı denizin dibine düşürdü, fakat ekip operasyonu tamamlamaya kararlıydı.
Kuzey Akım Boru Hattının İmhası: Patlamalar ve Sonuçları
Sabotajın gerçekleştirildiği tarih 26 Eylül 2022 sabahıydı. İskandinav sismologlar, Danimarka’ya bağlı Bornholm Adası yakınlarında üç kuvvetli patlama kaydetti. Bu patlamalar, Kuzey Akım boru hattında tarihin en büyük doğalgaz salımını tetikledi. Açığa çıkan gaz miktarı, Danimarka’nın yıllık karbon emisyonuna denk büyüklükteydi. Sabotajın ardından Avrupa’daki enerji krizi daha da derinleşti. Almanya, sıvılaştırılmış doğalgaz için yüzen terminallerin kirasına günde yaklaşık 1 milyon dolar harcamaya başladı. Ancak bu gaz, Kuzey Akım’dan gelen Rus gazının yerini yalnızca kısmen doldurabiliyordu.
Alman Soruşturması: Delillerin İzinde
Alman emniyet yetkilileri, saldırıya dair iki yıla yakın süren soruşturma sonucunda önemli deliller topladı. Andromeda yatı içerisinde, sabotaj ekibinin bıraktığı patlayıcı izleri, parmak izleri ve DNA örnekleri bulundu. Alman dedektifler, ekibin cep telefonu numaralarını ve uydu telefonlarını tespit etti. Yatın Almanya, Danimarka, İsveç ve Polonya’da demirlediği belirlendi. ABD’li yetkililer, yatı kiralayan Ukraynalı iş insanının e-posta kayıtlarına erişmek için Google’dan mahkeme emri çıkardı.
Soruşturma sırasında, bir liman yetkilisi, ekibin kimliklerinden şüphelendi ve Polonya sınır polisine bilgi verdi. Ancak ekip, AB ülkelerine ait pasaportlarını göstererek Polonya’dan ayrılmalarına izin verildi.
Operasyonun Siyasi ve Hukuki Yankıları
Sabotajın ardından Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, saldırının arkasında ABD’nin olduğunu iddia etti ve “Bir grup sarhoş askerin suçlanmaya çalışıldığını” söyleyerek bu açıklamaların ciddiye alınamayacağını belirtti. Alman yetkililer, sabotajın arkasındaki Ukraynalı isimleri tespit etti ancak bu kişilerin yargılanmasının imkansız olduğunu belirtti. Özellikle, sabotajın başındaki isimlerden biri olan General Valeri Zalujni, Ukrayna’nın Birleşik Krallık Büyükelçisi olarak atandı ve dokunulmazlık kazandı.
Ukrayna’da savaş sırasında bu tür bir operasyonun yapılmış olması, Avrupa’daki enerji krizini daha da derinleştirdi ve uluslararası arenada ciddi yankılar uyandırdı. Bu sabotaj, Kiev ile Berlin arasındaki ilişkileri de büyük ölçüde etkileyebilecek potansiyele sahip.
