Kentlerde Fare Patlaması! Bilim İnsanları Uyarıyor: “Kusursuz Fırtına” Kapıda
Kentlerdeki fare popülasyonu kontrolden çıkıyor! Richmond Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan bir çalışmaya göre, küresel sıcaklıkların artmasıyla birlikte kentlerdeki fare nüfusu da hızla yükseliyor. Araştırmada, Washington DC, San Francisco, New York, Toronto ve Amsterdam gibi büyük şehirlerin kemirgen istilasına uğradığı belirtiliyor.
Bilim insanları, farelerin yalnızca daha fazla görünür hale gelmediğini, aynı zamanda sayı olarak da hızla arttığını belirtiyor. Özellikle son 10 yıl içinde birçok büyük şehirde fare popülasyonunun katlanarak büyüdüğü tespit edildi. Araştırmaya göre, Washington DC’de fare sayısı %390 artarken, San Francisco’da %300, Toronto’da %186 ve New York’ta %162’lik bir artış yaşandı.
Araştırmacılar, bu eğilimin durmayacağını ve fare istilalarının küresel bir halk sağlığı tehdidine dönüşebileceğini söylüyor.
En Büyük Artış Hangi Şehirlerde Yaşandı?
Hakemli bilimsel dergi Science Advances’da yayımlanan makaleye göre, incelenen 16 büyük şehirden 11’inde fare nüfusu hızla artıyor. Özellikle ABD, Kanada ve Avrupa’daki büyük kentler fare istilasına karşı alarm vermeye başladı.
📌 Araştırmada yer alan bazı şehirlerdeki fare nüfusu artış oranları:
- 🏙️ Washington DC: %390 artış
- 🌉 San Francisco: %300 artış
- 🇨🇦 Toronto: %186 artış
- 🗽 New York: %162 artış
- 🇳🇱 Amsterdam: Artış oranı belirtilmedi, ancak kemirgen popülasyonu hızla yükseliyor.
Araştırmada, Londra ve Paris gibi kentlerin de fare istilasından etkilenmesine rağmen yeterli veri sağlanmadığı için çalışmaya dahil edilmediği belirtildi.
İklim Krizi Farelere Yarıyor!
Bilim insanlarına göre küresel ısınma, farelerin üreme süresini uzatarak popülasyonlarını hızla artırıyor.
🔴 Fare sayısındaki artışın başlıca nedenleri:
- Artan sıcaklıklar: Küresel ısınma, farelerin yılın daha uzun bir bölümünde üremesine olanak tanıyor.
- İnşaat ve kentsel dönüşüm: Yeni inşaat projeleri ve kentsel dönüşümler, farelerin yaşam alanlarını bozuyor ve onları açık alanlara yönlendiriyor.
- Doğal afetler ve seller: İklim değişikliği nedeniyle artan seller ve su baskınları, fareleri şehirlere ve insanların yaşadığı bölgelere itiyor.
- Besin kaynaklarının artması: İnsanlar tarafından sokaklara bırakılan yiyecek atıkları ve çöp yönetimindeki eksiklikler, farelerin yiyecek bulmasını kolaylaştırıyor.
Araştırmacılar, özellikle hızlı ısınan şehirlerde fare popülasyonunun daha da hızlandığını belirtiyor. Richmond Üniversitesi’nden baş araştırmacı Jonathan Richardson, “Bu, çalışmanın en kasvetli sonucu” diyerek küresel ısınmanın fare sayısını doğrudan etkilediğini vurguluyor.
📌 2024 yılı, şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yıl olarak tarihe geçti. Ortalama sıcaklıklar, sanayi öncesi seviyelerin 1,6°C üzerinde seyretti. Bu durum, kemirgenlerin popülasyon artışını hızlandırarak, küresel çapta yeni bir haşere krizi yaratıyor.
Halk Sağlığı Tehlikede!
Fare istilasının sadece rahatsız edici bir durum olmadığı, aynı zamanda ciddi bir halk sağlığı riski oluşturduğu belirtiliyor.
🔴 Fare istilasının yol açabileceği başlıca tehlikeler:
- Bulaşıcı hastalıklar: Fareler, Leptospirosis, Salmonella, Hantavirüs ve Veba gibi hastalıkları taşıyabilir.
- Gıda güvenliği riski: Şehirlerdeki yiyecek depoları, restoranlar ve süpermarketler, fare istilaları nedeniyle ciddi sağlık riskleriyle karşı karşıya kalabilir.
- Altyapıya zarar: Kemirgenler, elektrik kablolarını kemirerek yangınlara neden olabilir ve altyapıya zarar verebilir.
- Psikolojik etkiler: Sürekli fare istilası korkusu, şehir sakinleri üzerinde stres ve kaygıyı artırabilir.
Haşere kontrol uzmanları, şehir yönetimlerinin acil önlem alması gerektiğini belirtiyor. Toronto’daki ülkenin en büyük haşere kontrol şirketi Orkin’in baş bilimcisi Alice Sinia, fare istilalarının Toronto’da büyük bir kriz haline geldiğini ve şehir sakinlerinin “kusursuz bir fare fırtınası” yaşadığını söylüyor.
🗣️ Sinia: “Toronto sokaklarında yürüdüğünüzde, ayaklarınızın altında ve kanalizasyon sistemlerinde farelerle dolu bölgeler görüyorsunuz.”
Büyük Şehirler Fare Krizine Karşı Ne Yapmalı?
Uzmanlar, fare nüfusundaki artışı durdurmak için şehir yönetimlerinin acil önlem alması gerektiğini vurguluyor.
🛑 Fare istilasına karşı önerilen önlemler:
✅ Daha sıkı atık yönetimi: Açık alanlara bırakılan yiyecek atıklarının azaltılması gerekiyor.
✅ Şehir hijyeninin artırılması: Kanalizasyon sistemlerinin düzenli temizlenmesi ve bakımının yapılması şart.
✅ Zehir yerine doğal çözümler: Kimyasal fare zehirleri ekolojik dengeyi bozabilir. Bunun yerine doğal yırtıcılar ve biyolojik mücadele yöntemleri desteklenmeli.
✅ Binaların izolasyonu: Apartman ve iş yerlerinde fare girişlerini önlemek için izolasyon güçlendirilmeli.
Jonathan Richardson’a göre, kent yönetimleri acil önlem almazsa, fare popülasyonları kontrol edilemez bir hale gelebilir.
📌 Uzmanlardan Öneri:
💬 “Şehirler, haşere kontrol önlemlerini hızla artırmazsa, birkaç yıl içinde küresel çapta fare nüfusu patlaması yaşanabilir.”