Kanada ABD’ye Yetişemiyor: Ekonomik Yarışta Büyük Gerileme

Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri, uzun yıllar boyunca güçlü ticari ve ekonomik bağlarla birbirine bağlı iki komşu ülke oldu. Her gün yaklaşık 2 milyar dolar ticaret hacmi ve 400 bin kişinin sınır geçişi, bu iki ekonomi arasındaki yoğun ilişkiyi gözler önüne seriyor. Ancak son yıllarda, özellikle pandemi sonrası dönemde, bu yakın ekonomik ilişki bir ayrışmaya dönüştü. ABD hızla büyürken, Kanada’nın büyüme hızı yavaş kaldı ve iki ülke ekonomik olarak birbirinden uzaklaşmaya başladı.

Pandemi Sonrası Ayrışma

Pandemiden önce, Kanada ve ABD ekonomileri benzer oranlarda büyüyordu. 2009-2019 yılları arasında ABD’nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) %27 büyürken, Kanada’nın GSYH’si %25 oranında arttı. Ancak pandemi sonrası tablo tamamen değişti. 2024 sonuna kadar ABD ekonomisinin beş yıl öncesine göre %11 büyümesi beklenirken, Kanada’nın büyümesi sadece %6 seviyesinde kalacak. Bu fark, iki komşu ülke arasındaki ekonomik ayrışmanın açık bir göstergesi.

Uluslararası Para Fonu (IMF), 2025 yılında Kanada’nın kişi başına düşen milli gelirinin ABD’nin sadece %70’i kadar olacağını öngörüyor. Bu oran, son on yılların en düşük seviyesi. Kanada ekonomisi için bu bir alarm zili niteliğinde.

Hizmet Sektörü ve Petrol Endüstrisinde Zorluklar

Kanada’nın ekonomik durgunluğunun başlıca nedenlerinden biri, hizmet sektörü ve petrol endüstrisindeki sorunlar. Kanada ekonomisinin %70’ini oluşturan hizmet sektörü, pandemi sonrası toparlanmakta zorlanıyor. ABD’de ise tüketiciler pandemi sürecinde mal alımlarına yöneldi, bu da Kanada üreticilerine kısa vadeli bir destek sağladı. Ancak Amerikalılar şimdi yerel hizmetlere daha fazla harcama yapıyor, bu da Kanada’nın hizmet sektörünü baskı altında bırakıyor.

Royal Bank of Canada (RBC) ekonomisti Nathan Janzen‘a göre:

“ABD’deki büyüme bileşimi Kanada için uygun olmadı.”

Kanada’da hane halkı, artan faiz oranlarıyla mücadele ederken, ipotek ödemelerinde zorlanıyor. ABD’de genellikle 30 yıl sabitlenen ipotekler, Kanada’da yalnızca beş yıl için sabitleniyor. Bu nedenle, Kanada’daki birçok ev sahibi, yükselen faiz oranları nedeniyle ipotek ödemelerinde artış yaşadı. Ayrıca, Kanadalılar, G7 ülkeleri arasında gelirlerine oranla en fazla borca sahip olan hane halkları arasında yer alıyor.

Petrol Endüstrisinde Durgunluk

Kanada’nın bir diğer önemli ekonomik sorunlarından biri de petrol endüstrisindeki zayıf performans. Ülkenin ihracatının %16’sını oluşturan petrol sektörü, son yıllarda beklenenin altında büyüdü. 2014’te petrol fiyatlarının düşmesiyle yeni üretime yeterince yatırım yapılmadı ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi sonrası yükselen petrol fiyatları bile bu durumu tam anlamıyla düzeltemedi. Kanada’nın petrol üretimi son altı yılda sadece %11 artarken, ABD’de bu oran %25 oldu.

Teknoloji Sektöründeki Gelişmeleri Kaçırma

ABD teknoloji sektöründe büyük atılımlar yaparken, Kanada bu gelişmeleri kaçırdı. Teknoloji yatırımlarındaki yavaşlamanın yanı sıra, Kanada’nın kişi başına düşen milli geliri, G7 ülkeleri arasında en yavaş artan ülkelerden biri oldu. Bu da Kanada’nın ABD’ye göre ekonomik performansta geride kalmasının bir diğer nedeni olarak görülüyor.

Göçmenlerin Rolü

Kanada, son yıllarda ekonomisini desteklemek için iş gücünü göçmenlerle artırmaya çalıştı. 2014-2019 yılları arasında nüfusu ABD’ye göre iki kat daha hızlı büyüdü. Ancak 2024’teki göçmenlerin büyük bir kısmı önceki yıllardaki göçmenlere kıyasla daha az vasıflı. 2024, Kanada’nın 1957‘den bu yana en hızlı nüfus artışını yaşadığı yıl oldu. Ancak, bu yeni gelenlerin çoğu düşük vasıflı işçiler ve öğrencilerden oluşuyor. Bu durum, kişi başına düşen gelirdeki artışı olumsuz etkiliyor ve Kanada ekonomisinin büyüme hızını sınırlıyor.

İki Ülkenin Ekonomik Ayrışması Derinleşiyor

Kanada ve ABD ekonomileri arasındaki farkın temel nedenleri, pandeminin ötesine geçiyor. Kanada’nın hizmet sektörü, artan faiz oranları ve petrol endüstrisindeki düşük büyüme hızı, bu farkın açılmasında önemli rol oynuyor. Ayrıca, ABD’nin hızla büyüyen teknoloji sektörü ve daha vasıflı iş gücü de Kanada’nın geride kalmasına neden oldu.

Sonuç olarak, Kuzey Amerika’nın iki zengin ülkesi ekonomik anlamda birbirinden uzaklaşmaya devam ediyor. Pandemi sonrası dönem, bu süreci hızlandırdı ve Kanada’nın ekonomik performansı, ABD’nin gerisinde kalmaya başladı.