İsrail’de Savunma Bakanı Krizi: Gallant’ın Görevden Alınmasının Ardındaki Gerçekler
New York Times tarafından aktarıldığı üzere, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görevden alınan Savunma Bakanı Yoav Gallant, İsrail’in Hamas‘a karşı yürüttüğü savaş ve gelecekteki stratejiler konusunda belirgin ayrılıklar yaşadı. Gallant, rehinelerin serbest bırakılmasını sağlayacak bir ateşkesi savunurken, Netanyahu bu yaklaşımı güven kaybı olarak değerlendirdi. Peki, bu iki lider arasındaki anlaşmazlıkların temeli neye dayanıyor?
Kritik Güven Sorunu
Netanyahu, salı günü yaptığı açıklamada Gallant ile “kritik güvenin” artık mümkün olmadığını belirtti. Bu açıklama, İsrail’in çok cepheli bir savaş verdiği ve önemli ABD başkanlık seçim sonuçlarını beklediği bir dönemde geldi. Gallant’ın, Gazze‘deki rehinelerin serbest bırakılması için ateşkesi desteklemesi, üç temel nedenden dolayı işten çıkarılmasına neden oldu. İlk olarak askerlik çağrısında bulunması, ikinci olarak Gazze’deki rehinelere öncelik vermesi ve son olarak Hamas‘ın 7 Ekim 2023’teki saldırısına ilişkin güvenlik hatalarını soruşturmak için bağımsız bir komisyon kurulmasını talep etmesiydi.
Ultra-Ortodoksların Askerlik Tartışması
Haziran ayında İsrail Yüksek Mahkemesi, uzun süredir devam eden ultra-Ortodoks Yahudilere askerlik muafiyeti konusunu sona erdirdi. Gallant, binlerce ultra-Ortodoks genci askere alma kararını destekleyerek İsrail toplumunda ciddi bir ayrışmaya neden oldu. Ultra-Ortodoks kesim, gençlerin dini değerlerini korumak adına askere gitmelerine karşı çıkarken, İsrailli diğer gruplar bunun adaletsiz olduğunu savunuyor.
Bu muafiyet konusu, Netanyahu’nun koalisyonunu destekleyen ultra-Ortodoks partilerle ilişkileri de gerdi. Siyasi analistler, Netanyahu’nun koalisyonunun bu nedenle tehlikeye girebileceğini belirtiyor.
Hamas’a Karşı Tam Zafer Talebi
Ağustos ayında Netanyahu’nun ofisi, Gallant’ın Hamas‘a karşı “tam zafer” hedefini küçümsediğini kamuoyuna açıkladı. Gallant, bu hedefi bir güvenlik brifinginde “gerçek dışı” olarak nitelendirmişti. Netanyahu, Gallant’ın bu açıklamasının rehinelerin serbest bırakılmasını sağlama şansına zarar verdiğini belirtti ve bu durum aralarındaki tansiyonu daha da artırdı.
Savaş Sonrası Gazze Stratejileri ve Güvenlik Tartışmaları
Mayıs ayında Gallant, savaş sonrası Gazze için belirli bir vizyonun eksikliğini eleştirerek Netanyahu ile arasındaki görüş ayrılığını daha da derinleştirdi. Gallant, İsrail’in Gazze‘yi askeri olarak işgal etmesi ya da Hamas‘ın yeniden güç kazanması gibi iki olumsuz sonuçla karşı karşıya kalabileceğini savundu.
Bu tartışmaların ardında, Gallant ve diğer yetkililer, 7 Ekim 2023’te Hamas‘ın İsrail’e saldırısının altında yatan güvenlik zaaflarının soruşturulması gerektiğini belirttiler. Ancak Netanyahu, soruşturmanın savaş sonrasına bırakılması gerektiğini savunarak bu çağrılara direnç gösterdi.
Yargı Reformu ve İç Tartışmalar
2023 başında Netanyahu’nun İsrail Yüksek Mahkemesi’nin yetkilerini sınırlama önerisi, ülke içinde derin çatışmalara neden olmuştu. Gallant, bu reformun ordunun hazırlık durumunu olumsuz etkileyeceğini belirterek Netanyahu’nun planına karşı çıkmış ve bu durum görevden alınmasına neden olmuştu. Ancak, yoğun halk protestolarının ardından Netanyahu, Gallant’ı 15 gün sonra yeniden göreve iade etti.
