Financial Times Analizi: Kaptan Amerika Olmazsa, Avrupa’nın Eli Ayağına Dolanır
2030 yılına dair karamsar bir senaryo hayal edin: Rusya ve Çin, Kuzey Kutup Bölgesi’nde “Vostok 2030” isimli ortak bir askeri tatbikat düzenliyor. Binlerce asker, tank, uçak ve filo ile güç gösterisi yapıyor. Rusya, Kuzey Kutup Bölgesi üzerindeki kontrolünü genişlettiğini açıklarken, Çin bu hak iddiasını hemen tanıyor. Rusya da buna karşılık Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki iddialarını meşru kabul ediyor. Çok geçmeden Rus ve Çin güçleri, Norveç’e bağlı stratejik öneme sahip Svalbard Takımadalarını işgal ediyor.
Bu kıyamet senaryosu, The Financial Times’ın analizinde ele alınan ve Avrupa’nın karşı karşıya kalabileceği güvenlik açmazlarını özetliyor. ABD’nin liderlik etmeyeceği bir NATO, Avrupa için bir dizi çözülmesi zor sorun demek.
ABD’siz NATO’nun Üç Ana Sorunu
1. Askeri Güç Eksikliği
Rusya-Ukrayna savaşının ardından, Avrupa’nın NATO’daki askeri hazırlıklarını artırdığı görülse de, ABD’nin sağladığı lojistik destek ve askeri kapasitenin yerini doldurmak neredeyse imkânsız. NATO’nun yeni “Kuvvet Modeli” 10 gün içinde 100 binden fazla askerin konuşlandırılmasını öngörüyor, ancak bu planın ABD olmadan uygulanabilirliği tartışmalı.
- İngiltere’nin savunma kaynakları “içi boşalmış” durumda.
- Fransa’da askeri stoklar yetersiz.
- Almanya’da modernizasyon çabaları bütçe engeline takılıyor.
2. Liderlik ve Koordinasyon Eksikliği
ABD’nin askeri ve stratejik liderliği, NATO içinde düzeni sağlayan en kritik unsur. ABD olmadan, Avrupa ülkeleri arasında uyum sağlamak zorlaşıyor. Fransız Cumhurbaşkanı Macron ve Polonya Başbakanı gibi liderlerin birbirine boyun eğmesini hayal etmek bile zorken, bu eksikliğin yarattığı boşluğu başka bir aktörün doldurması oldukça güç.
3. Finansal Yetersizlik
NATO ülkeleri savunma harcamalarını artırıyor olsa da bu, ABD’nin sağladığı kaynakların yerini doldurmaya yetmiyor. 2022’den bu yana savunma harcamaları reel olarak yüzde 30 artarak 476 milyar dolara ulaştı. Ancak NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, “Savunmaya ne kadar harcarsak, gelecekteki çatışmaları o kadar önleriz” diyerek, harcamaların hâlâ yetersiz olduğuna dikkat çekiyor.
Avrupa’nın Parçalı Savunma Sanayii
Avrupa’nın savunma sanayii, 11 ana sistem kategorisinde 172 farklı tipi barındıran verimsiz bir yapıya sahip. Bu, ortak platform geliştirme ve işbirliği çabalarını zorlaştırıyor. Örneğin, savaş uçaklarında ABD yapımı F-35’lerin NATO içinde giderek artan ağırlığı, Avrupa’nın kendi bağımsız çözümlerini üretmesinin önünde engel teşkil ediyor.
Türkiye’nin Rolü
ABD’nin çekildiği bir NATO senaryosunda, Avrupa’nın diğer aktörlere yönelmesi kaçınılmaz. Türkiye, İngiltere ve Norveç gibi ülkeler, Avrupa’nın savunma stratejilerinde daha önemli bir rol oynayabilir. Ancak, bu tür işbirliklerinin kapsamı ve etkisi belirsizliğini koruyor.
“Etoburlar Arasında Otoburlar”
Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un, Avrupa’nın “etoburlar arasında zayıf bir otobur” olmaması gerektiği uyarısı, kıtanın savunma stratejilerindeki kırılganlığı açıkça ortaya koyuyor. Avrupa ülkelerinin savunma bütçelerini artırması gerekiyor, ancak ekonomik kısıtlamalar ve halkın öncelikleri, bu hedefe ulaşmayı zorlaştırıyor.
Sonuç: ABD’siz NATO Gerçekçi mi?
ABD’nin olmadığı bir NATO senaryosu, Avrupa’nın karşılaşacağı stratejik, lojistik ve finansal zorlukları gözler önüne seriyor. Mevcut yapı, ABD liderliği olmadan dağılma riski taşıyor. Washington’sız bir NATO’da, Avrupa’nın “eli ayağına dolaşabilir” ve küresel güç dengeleri tamamen değişebilir.