Brezilya’da Onbinlerce Muhalif Toplandı: “Elon Musk Bir Süper Kahraman”
Brezilya’da onbinlerce Jair Bolsonaro destekçisi, X’in (eski adıyla Twitter) ülkede yasaklanmasının ardından, Ulusal Bağımsızlık Günü kapsamında geniş çaplı bir protesto düzenledi. Ülkenin en büyük şehri olan Sao Paulo‘da toplanan kalabalık, Brezilya’nın mevcut lideri Luiz Inácio Lula da Silva ve Yüksek Mahkeme Yargıcı Alexandre de Moraes‘i istifaya çağırdı. Moraes, ağustos ayında X’e erişim yasağı getirilmesi kararını almıştı.
Bolsonaro’nun Protestoya Katılımı ve Açıklamaları
Bolsonaro’nun ekibi, 69 yaşındaki eski başkanın protesto öncesinde “ağır grip” nedeniyle hastaneye gittiğini, ancak bu durumun mitinge katılmasına engel olmadığını açıkladı. Bolsonaro, konuşmasında Alexandre de Moraes‘i eleştirerek kalabalığa “Anayasamızın sınırlarını aşanlara dur demeliyiz” ifadelerini kullandı. Moraes’e karşı yapılan bu sert eleştiriler, Bolsonaro taraftarları arasında geniş yankı buldu.
“Elon Musk Bir Süper Kahraman”
Protestocular arasında Elon Musk büyük bir destek kazandı. Valter Diniz adlı bir protestocu, Musk’ı överek, “Biz Musk’ı artık Brezilyalı olarak görüyoruz, bir süper kahraman. O şarlatanın (Moraes) karşısına çıkmaya cüret eden tek kişi o” dedi. Eylem sırasında, Musk’ın fotoğraflarının taşınması dikkat çekti. Musk, mahkemenin X’e (Twitter) yönelik veri talebini yerine getirmemiş ve platformun Brezilya’daki ofisini kapatmıştı. Bu hamlesi, Bolsonaro destekçileri arasında takdirle karşılanmıştı.
Lula ve Destekçileri Başkentteydi
Öte yandan, mevcut devlet başkanı Lula da Silva ve destekçileri, aynı gün başkent Brazilya‘da askeri geçit törenine katıldılar. Lula, daha önce yaptığı açıklamalarda, Brezilya’nın dünyaya “Sırf zengin diye Elon Musk’ın aşırı sağ curcunasına katlanmak zorunda değiliz” mesajını vermesini umduğunu söylemişti. Ancak Bolsonaro taraftarları, Lula’nın protesto mitinglerine katılım sağlayamadığını ve beklenilen ilgiyi toplayamadığını öne sürdü.
Bolsonaro Destekçileri ve X Yasağı
Protestoların odak noktalarından biri de, Yüksek Mahkeme’nin X platformuna erişimi engelleme kararıydı. Mahkeme, Bolsonaro hakkında yürütülen “darbe girişimi” soruşturması kapsamında bazı kişilere ilişkin veri sağlanmasını ve bazı hesapların kapatılmasını X’ten talep etmişti. Ancak Elon Musk, bu talepleri reddetmiş ve Brezilya’daki X ofisini kapatma kararı almıştı. Brezilya Yüksek Mahkemesi, Musk’a 24 saat süre vererek ülkede yasal temsilci atamasını istemişti. 30 Ağustos 2024 tarihinde, Yargıç Alexandre de Moraes, temsilci ataması yapılmadığı ve para cezaları ödenmediği gerekçesiyle X’e erişim yasağı getirdi.
Yüksek Mahkeme ve Elon Musk’ın Tepkisi
Musk, bu karar üzerine X’ten yaptığı açıklamada, “İfade özgürlüğü, demokrasinin temel taşıdır ve Brezilya’daki seçilmeyen sözde yargıç, bunu siyasi nedenlerden dolayı yok ediyor” ifadelerini kullanarak karara sert tepki göstermişti. Brezilya Yüksek Mahkemesi, 4 Eylül 2024 tarihinde X yasağının devam etmesine karar verdi.
Protestoların Büyüklüğü ve Bolsonaro’nun Stratejisi
Bolsonaro, yaklaşan yerel seçimler öncesinde destekçilerini motive etmeyi ve siyasi hareketini güçlendirmeyi amaçlıyor. Sao Paulo Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre, cumartesi günü düzenlenen protestolara 45 bine yakın kişi katıldı. Bolsonaro’nun sağlık sorunlarına rağmen bu etkinliğe katılması, seçmenleri üzerindeki etkisini sürdürme çabası olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, bu protesto mitingleri, Lula ve Yüksek Mahkeme ile olan siyasi çekişmeyi daha da derinleştirmiş durumda.
Protestolar, Brezilya’da siyasi gerilimlerin tırmanmasına neden olurken, X’in yasaklanması ve Elon Musk’ın tepki göstermesi, Bolsonaro destekçileri tarafından özgürlük mücadelesi olarak algılanıyor. Lula da Silva ise, hükümetin istikrarını koruma çabası içinde olmasına rağmen, sağcı grupların gösterdiği direnişle karşı karşıya kalmaya devam ediyor.
