Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei: “Devlete Karşı Sonsuz Bir Tiksinti Duyuyorum”

Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, sadece bir yıldır görevde olmasına rağmen, radikal serbest piyasa politikaları ve “devlete karşı sonsuz bir tiksinti” duyduğunu açıkça ifade eden söylemleriyle dünya gündeminde. Margaret Thatcher etkisi taşıyan bu politikalar, Arjantin’i yeniden şekillendirirken, Milei’nin ekonomik özgürlüğe olan inancı, kendisini Trump veya Viktor Orban gibi popülist liderlerden farklı bir konuma yerleştiriyor.

Radikal Reformlar ve İlk Sonuçlar

Milei, göreve geldikten sonra kamu harcamalarını üçte bir oranında azalttı, bakanlık sayısını yarıya indirdi ve Arjantin tarihinde nadir görülen bir bütçe fazlası sağladı. Bürokratik engelleri ortadan kaldırarak birçok sektörde liberalleşme hareketi başlattı. Bu adımların kısa vadeli etkileri şunlar oldu:

• Aylık enflasyon: %13’ten %3’e geriledi.
• Temerrüt riski: Yatırımcılar nezdinde yarı yarıya düştü.
• Ekonomik toparlanma: İlk emareler kendini göstermeye başladı.

Piyasalar ve Bireysel Özgürlükler

Milei, bireysel özgürlükler ve açık piyasa ekonomisine olan güçlü inancıyla kendisini diğer popülist liderlerden ayrıştırıyor. Himayeciliği ve devlet müdahalelerini reddederek serbest ticareti savunuyor. Milei’nin ifadesiyle, “Devletin büyümesi zorunlu değil, bu sadece ideolojik bir yanılsama.”

Kültürel Marksizm ve Sosyalizme Karşı Duruş

Milei, ekonomik reformlarının yanı sıra sosyalizm ve “kültürel Marksizm” olarak tanımladığı yaklaşımlara da sert eleştiriler yöneltiyor. Röportajlarında, piyasa başarısızlığı kavramını reddederek, serbest piyasa kapitalizminin tüm sorunları çözebileceğine inanıyor. İklim değişikliği ajandasını, “doğaya karşı insan” bakışının bir parçası olarak tanımlıyor ve bu bakış açısını eleştiriyor.

Riskler ve Ters Tepme İhtimali

Milei’nin politikaları ilk bakışta umut verici görünse de, Arjantin’in tarihi ekonomik krizleri göz önüne alındığında büyük riskler barındırıyor:

• Yoksulluk oranı: 2023’te %40 olan yoksulluk, radikal kemer sıkma politikalarıyla %53’e yükseldi.
• Pesonun aşırı değerlenmesi: Sermaye kontrollerinin kaldırılması ve pesonun serbest bırakılması halinde, para biriminde çöküş ve enflasyonun yeniden yükselmesi riski bulunuyor.
• Milei’nin dikkati: Fevri mizacı ve kültürel tartışmalara olan ilgisi, asıl odak noktasından sapmasına yol açabilir.

ABD ve Diğer Ülkeler İçin Dersler

Milei’nin radikal ekonomik reformları, yalnızca Arjantin için değil, dünya için de önemli dersler sunuyor. Özellikle kamu borçlarının hızla arttığı ABD ve Çin gibi ülkeler için Milei’nin cesareti ve politikaları, reform tartışmalarına ilham verebilir. Elon Musk ve Vivek Ramaswamy gibi figürlerin Milei’nin modeline ilgi gösterdiği biliniyor.

Milei, röportajında, Arjantin’deki yapısal reformların başka ülkelere ihraç edilebileceğini ve Japonya’nın bu modeli uygulamaya başladığını iddia etti. Ancak, bu reformların başarıya ulaşması için halkın desteği ve liderin tutarlılığı büyük önem taşıyor.

Milei’nin Söylemleri: Devrim mi, Kaos mu?

Milei’nin “devlete karşı sonsuz bir tiksinti” açıklaması, yalnızca ekonomik değil, siyasi ve toplumsal tartışmaları da alevlendirdi. Peki, bu yaklaşım Arjantin’i kurtarabilir mi, yoksa daha büyük bir kaosa mı sürükler?

• Ego büyük, hükümet küçük: Milei’nin kendine özgü tarzı ve radikal duruşu, halkın bir kesiminden büyük destek görse de, Peroncu muhalefetle çatışmalarını daha da artırabilir.
• Cesur ama riskli: Milei’nin politikaları, tüm dünyanın takip ettiği, cesur ama yüksek riskli bir deneyin parçası.

Kaynak: The Economist