Araştırma: Avrupa İçin Buzul Çağı Senaryosu Şimdilik Yok
Son yıllarda yapılan araştırmalar, Atlantik Okyanusu akıntılarının (AMOC) yavaşlaması ve hatta tamamen çökmesi ihtimaline dair endişeleri artırmıştı. Bilim insanları, bunun küresel iklimi altüst edebileceğini, Avrupa’yı ciddi şekilde soğutabileceğini ve Amerika’nın Doğu Kıyısı’nda deniz seviyelerinin yükselmesine neden olabileceğini öne sürmüştü.
Ancak İngiltere Met Office ve Exeter Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir çalışma, 2100 yılına kadar AMOC’nin tamamen çökme ihtimalinin düşük olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, 34 farklı bilgisayar simülasyonu kullanarak AMOC’nin geleceğini modelledi ve hiçbir simülasyonda bu yüzyılda tamamen çökme senaryosu görülmedi.
Yeni Araştırma Ne Diyor?
Çalışmanın baş yazarı ve İngiltere Met Office’te oşinograf olan Jonathan Baker, araştırmanın sonuçlarını şöyle özetliyor:
“AMOC bu yüzyılda tamamen çökme eğiliminde görünmüyor. Ancak zayıflaması kesinlikle çok muhtemel ve bu da iklim üzerinde önemli etkiler yaratacaktır.”
Yani Avrupa’nın buz çağını andıran sert bir soğuma yaşaması beklenmese de, AMOC’nin zayıflaması küresel hava akımlarını ve yağış düzenlerini önemli ölçüde etkileyebilir.
İklim Değişikliği ve Atlantik Akıntıları
AMOC, sıcak suyun kuzeye yükselip soğuyarak batmasını ve güney yönünde ilerlemesini sağlayan devasa bir okyanus taşıyıcı sistemdir. Ancak Grönland’daki buzulların erimesiyle okyanusa büyük miktarda tatlı su karışması, bu sistemin yavaşlamasına neden oluyor.
Önceki çalışmalar, bu yavaşlamanın sistemin tamamen durmasına yol açabileceğini öne sürmüştü. Ancak Baker ve ekibine göre, Antarktika çevresindeki Güney Okyanusu’nda ikinci bir akıntı motorunun devreye girmesi AMOC’yi dengeleyebilir.
Baker’a göre, bu Güney Okyanusu rüzgârları AMOC’nin aşırı senaryolarda bile çalışmaya devam etmesini sağlayacak.
Uzmanlar Ne Diyor?
Araştırmaya katılmayan ancak Oregon Eyalet Üniversitesi’nde iklim bilimci olan Andreas Schmittner, Baker’in modellemesinin önceki tahminlerden farklı ve mantıklı bir bakış açısı sunduğunu belirtti.
“Baker’in derin suyun batmasına odaklanmak yerine, okyanus tabanından yüzeye çekilen su akışını değerlendirmesi oldukça önemli. Bu, AMOC’nin hemen çökmesini bekleyen diğer çalışmalara karşı yeni bir perspektif sunuyor.”
Buna rağmen Potsdam İklim Araştırmaları Enstitüsü’nden Levke Caesar ve Stefan Rahmstorf, yeni çalışmanın AMOC’nin ciddi şekilde zayıflayacağına dair önceki bulgularla çelişmediğini vurguluyor.
Caesar şu ifadeleri kullanıyor:
“Bir AMOC çöküşü tamamen durma anlamına gelmek zorunda değil. Ciddi bir zayıflama bile büyük ekolojik ve iklimsel sonuçlara yol açabilir.”
AMOC’nin Zayıflaması Ne Gibi Etkilere Yol Açabilir?
AMOC’nin yavaşlaması bile, özellikle Avrupa ve Kuzey Amerika için önemli sonuçlar doğurabilir:
- Avrupa’daki hava koşullarının değişmesi: Daha sert kışlar ve düzensiz sıcaklık dalgalanmaları.
- Küresel yağış sistemlerinde bozulmalar: Kuraklık ve sel risklerinin artması.
- Amerika’nın Doğu Kıyısı’nda deniz seviyesinin yükselmesi: Florida ve New York gibi bölgeler için risk oluşturabilir.
- Balıkçılık ve tarımda olumsuz etkiler: Okyanus akıntılarındaki değişimler deniz ekosistemlerini etkileyebilir.
Avrupa İçin Buzul Çağı Senaryosu Şimdilik Yok
Bilim insanları, buzul çağı benzeri bir senaryonun bu yüzyılda gerçekleşmeyeceği konusunda iyimser. Ancak AMOC’nin zayıflaması kaçınılmaz görünüyor ve bunun küresel iklim üzerinde ciddi etkileri olabilir.
Önümüzdeki yıllarda bu sistemin daha ne kadar zayıflayacağı ve uzun vadede nasıl bir etki yaratacağı, iklim bilimcilerin yakından takip ettiği konular arasında olmaya devam edecek.
