Antarktika’da Dev Buz Dağı A23a Güney Georgia’ya Yaklaşıyor: Penguenler ve Foklar Tehlike Altında
Antarktika’dan kopan ve dünyanın en büyük buz dağlarından biri olan A23a, İngiltere’nin denizaşırı bölgesi ve vahşi yaşam cenneti Güney Georgia adasına doğru ilerliyor. Buz dağı, şu anda adaya yaklaşık 280 kilometre uzaklıkta ve rotası çarpışmayı işaret ediyor. Eğer A23a adaya çarpar ve parçalanırsa, bölgede yaşayan milyonlarca penguen ve fok için hayati tehlike oluşturabilir.
Geçmişte benzer durumlar, Güney Georgia sahillerinde çok sayıda kuş ve fok yavrusunun ölümüne yol açmıştı. Bilim insanları, balıkçılar ve denizciler, uydu görüntüleri aracılığıyla buz dağının hareketlerini dikkatle takip ediyor.
39 Yıllık Dev: A23a’nın Hikayesi
A23a buz dağı, 1986 yılında Antarktika’daki Filchner Buz Sahanlığı’ndan kopmuştu. Ancak yıllarca deniz yatağında sıkışmış ve okyanus girdabında tutsak kalmıştı. 2023 yılının Aralık ayında bulunduğu yerden kurtulan buz dağı, şimdi hızla ilerliyor ve son yolculuğunu yapıyor.
Başlangıçta 3.900 kilometrekare büyüklüğünde olan A23a, şu anda erime süreci nedeniyle 3.500 kilometrekareye kadar küçüldü. Antarktika’nın kuzeyinde daha sıcak sularda hareket ettiği için, buz dağı sürekli büyük parçalar kaybediyor. Bilim insanları, buz dağının her an parçalara ayrılarak yıllarca Güney Georgia çevresinde yüzen dev buz parçalarına dönüşebileceğini belirtiyor.
Güney Georgia’da Potansiyel Tehlikeler
Güney Georgia, milyonlarca kral penguen, deniz fili ve kürklü foka ev sahipliği yapan bir vahşi yaşam alanı. Bölgede daha önce dev buz dağlarının neden olduğu felaketler hafızalarda.
- 2004 yılında, A38 adlı buz dağı, kıta sahanlığında çökmüş ve dev parçalar beslenme alanlarına erişimi engellemişti. Bu durum, sahillerin ölü penguen ve fok yavrularıyla dolmasına neden olmuştu.
- Bölge, buz dağlarının geçiş güzergahında olduğu için hem yaban hayatı hem de balıkçılık faaliyetleri sürekli tehdit altında.
Güney Georgia yönetimine danışmanlık yapan deniz biyoloğu Mark Belchier, “Buz dağları bölgedeki balıkçılık ve yaban hayatı üzerinde kaçınılmaz bir etki yaratıyor. Ancak her iki tarafın da büyük uyum sağlama kabiliyeti var,” dedi.
Denizciler ve Balıkçılar İçin Tehlike
Buz dağları yalnızca yaban hayatını değil, denizcileri ve balıkçıları da tehdit ediyor. Pharos gemisinin kaptanı Simon Wallace, “Bu parçalar adanın etrafını kaplıyor. Etraflarından yolumuzu bulmak zorundayız,” dedi. Wallace ve mürettebatı, buz parçalarını görmek için gece boyunca spot ışıkları kullanmak zorunda kalıyor.
Balıkçılık şirketi Argos Froyanes’ten Andrew Newman, “Bu buz parçaları birkaç Wembley Stadyumu büyüklüğünden çalışma masası boyutuna kadar değişiyor,” diyerek sorunun ciddiyetini vurguladı.
Bilimsel Araştırma ve A23a’nın Katkısı
Sir David Attenborough araştırma gemisindeki bir ekip, A23a buz dağıyla ilgili nadir bir fırsatı değerlendirdi. Laura Taylor adlı araştırmacı, buz dağı çevresinden değerli su örnekleri topladı. Bu örnekler, buz dağlarının güney okyanuslarının karbon döngüsüne etkisini anlamak için kullanılıyor.
Taylor, “Bu su, besleyici maddeler ve kimyasallarla dolu. Ayrıca içinde donmuş mikroskobik hayvanlar da var,” diyerek bu elementlerin okyanusun kimyasını nasıl değiştirebileceğini açıkladı.
İklim Değişikliği ve Gelecekteki Riskler
A23a’nın kopuşunun, şu anda gözlemlenen iklim değişikliği etkilerinden önce gerçekleşmiş olduğu biliniyor. Ancak, Antarktika’daki sıcaklık artışları ve okyanus ısınması nedeniyle gelecekte daha fazla dev buz dağının oluşacağı öngörülüyor.
Buz dağlarının erimesi, okyanusların kimyasını değiştirerek karbon döngüsüne etkide bulunabilir. Bu da, atmosferdeki karbondioksit miktarını azaltarak iklim değişikliğine dolaylı bir katkı sağlayabilir.
Sonuç: A23a ve Belirsiz Gelecek
A23a buz dağı, hem bilim insanları hem de Güney Georgia’daki vahşi yaşam için büyük bir belirsizlik yaratıyor. Bu dev buz kütlesi, gelecekte çevresel ve ekolojik dengeleri nasıl etkileyecek, bilinmezliğini koruyor. Ancak bir gerçek var ki, Antarktika’daki bu hareketler iklim değişikliğiyle daha sık gündeme gelecek.