2024 Yılı, 1,5C Küresel Isınma Sınırının Aşılacağı İlk Yıl Olacak
Küresel ortalama sıcaklıkların yıl boyunca sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu da 2024’ün bu sembolik sınırı aşan ilk takvim yılı olacağı anlamına geliyor.
Bu yüksek sıcaklıklar esas olarak insan kaynaklı iklim değişikliğinden kaynaklanıyor, ancak El Niño hava durumu gibi doğal faktörlerin de daha az etkisi var.
Bilim insanları, bunun önümüzdeki hafta Azerbaycan’da düzenlenecek BM iklim konferansı COP29 öncesinde bir alarm zili görevi görmesi gerektiğini söylüyor.
İngiliz Kraliyet Meteoroloji Derneği Genel Müdürü Liz Bentley, “Bu son rekor, COP29’daki hükümetlere, daha fazla ısınmayı sınırlamak için acilen harekete geçilmesi gerektiği konusunda bir başka sert uyarı gönderiyor” dedi.
2024 yılının ilk 10 ayında küresel sıcaklıklar o kadar yüksek seyretti ki, yalnızca son iki ayda inanılmaz derecede keskin bir düşüş, yeni bir rekorun kırılmasını önleyebilir.
Avrupa Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin verilerine göre, 2024 yılının sanayi öncesi dönemlere göre en az 1,55 santigrat derece daha sıcak olması muhtemel.
“Sanayi öncesi” terimi, insanların büyük miktarda fosil yakıt yakarak gezegeni önemli ölçüde ısıtmaya başlamasından önceki döneme denk gelen 1850-1900 yıllarını ifade eder.
Yapılan tahminlere göre, 2024 yılında geçen yıl kırılan 1,48 derecelik rekorun üzerine çıkılabileceği öngörülüyor .
Copernicus’un yardımcı direktörü Samantha Burgess, “Bu, küresel sıcaklık kayıtlarında yeni bir dönüm noktasını işaret ediyor” diyor.
Copernicus verilerine göre bu aynı zamanda bir takvim yılının 1,5 santigrat dereceyi geçtiği ilk sefer olacak.
Bu sembolik bir anlam taşıyor, çünkü yaklaşık 200 ülke, 2015 yılında Paris İklim Anlaşması kapsamında uzun vadeli sıcaklık artışlarını bu seviyeyle sınırlama sözü vererek , iklim değişikliğinin en kötü etkilerinden bazılarını önlemeyi umuyordu.
1,5 santigrat derece sınırının aşılması, Paris hedefinin ihlal edildiği anlamına gelmiyor, çünkü bu, doğal değişkenliği dengelemek amacıyla yaklaşık 20 yıllık bir süre boyunca ortalama sıcaklıkları ifade ediyor.
Ancak her yıl süren ihlal, dünyayı uzun vadede 1,5C sınırını aşmaya yaklaştırıyor. Geçtiğimiz ay, BM, mevcut politikalara dayanarak dünyanın bu yüzyılda 3C’den fazla ısınabileceği konusunda uyardı .
2024’ün ayrıntıları da kaygı verici.
2024’ün başlarındaki sıcaklık , doğal El Niño hava durumu örüntüsüyle arttı . Burası, doğu tropikal Pasifik Okyanusu’ndaki yüzey sularının normalden daha sıcak olduğu ve atmosfere ekstra ısı saldığı yerdir.
El Niño’nun son evresi 2023 yılının ortalarında başladı ve 2024 yılının Nisan ayı civarında sona erdi , ancak o zamandan beri sıcaklıklar inatla yüksek kaldı.
Copernicus verilerine göre, geçtiğimiz hafta boyunca küresel ortalama sıcaklıklar her gün yılın bu dönemi için yeni rekorlar kırdı.
Birçok bilim insanı, tam tersi, daha soğuk faz olan La Niña’nın yakında gelişmesini bekliyor. Bu, teoride, önümüzdeki yıl küresel sıcaklıklarda geçici bir düşüşe yol açmalı, ancak bunun tam olarak nasıl gerçekleşeceği belirsiz.
Reading Üniversitesi’nde iklim bilimi profesörü olan Ed Hawkins, “2025 ve sonrasında neler olacağını ilgiyle izleyeceğiz” diyor.
Ancak atmosferdeki sera gazı seviyelerinin hızla artmaya devam etmesi nedeniyle bilim insanları, yeni rekorların kırılmasının an meselesi olduğu konusunda uyarıyor.
Prof. Hawkins, “Daha sıcak hava koşulları fırtınaları daha şiddetli, sıcak hava dalgalarını daha sıcak ve yoğun yağışları daha aşırı hale getiriyor ve bunun tüm dünyadaki insanlar üzerinde açıkça görülen sonuçları var” diyor.
“Küresel sıcaklıkları net sıfır emisyona ulaşarak dengelemek, bu felaketlerin maliyetlerine ekleme yapmayı durdurmanın tek yoludur.”
