Apple’dan Hızlı Sevkiyat ve Kriz Planı: Zam mı, Yeni Strateji mi?

ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret savaşlarını yeniden alevlendiren hamleleri, teknoloji devi Apple’ı küresel tedarik zinciri içinde ciddi bir çıkmaza sürüklüyor. Trump’ın Çin’e yönelik %50’lik ek gümrük tarifesi tehdidi, halihazırda uygulanan vergilerle birleştiğinde oranı %104’e kadar çıkarabilir. Bu da sadece Apple’ın değil, tüm tüketici elektroniği piyasasının temellerini sarsabilecek bir gelişme.

Apple hisselerinde bu açıklamanın ardından ciddi değer kayıpları yaşanırken, sektör analistleri iPhone fiyatlarında büyük artışların yolda olduğunu öngörüyor.

Apple’a 33 Milyar Dolarlık Vergi Yükü

Trump’ın tarifeleri özellikle Çin’den ithal edilen ürünleri hedef alıyor. Apple’ın üretim zincirinin büyük bir kısmı ise hâlâ Çin’e bağlı. Bloomberg’e göre, bu yeni vergi rejimi kapsamında Apple’a yansıması beklenen toplam yük 33 milyar doları bulabilir. Bu, şirketin bile tahminlerinin ötesinde ciddi bir mali baskı anlamına geliyor.

Ticaret politikaları nedeniyle doğrudan etkilenmeyen ülkelerden gelen ürünler daha avantajlı hâle gelirken, Apple gibi yüksek hacimli üretim ve ihracat yapan şirketler, bu süreçte adeta bir yeniden yapılanma zorunluluğu ile karşı karşıya kalıyor.

Apple’dan Hızlı Sevkiyat Hamlesi

Apple, artan gümrük vergilerinin maliyetlerini kısa vadede azaltmak için hızlı harekete geçti. Mart ayının son haftasında, üç gün içinde beş ayrı uçak dolusu ürün, Çin ve Hindistan’dan ABD’ye gönderildi. Şirketin normalde daha az yoğun olan bu dönemde yaptığı büyük sevkiyat, Apple’ın ABD’deki stoklarını erkenden doldurarak fiyat artışlarını geciktirme stratejisi olarak yorumlandı.

Apple’ın 3 Aşamalı Kriz Planı

Bloomberg editörü Mark Gurman’a göre Apple, tarifelerin etkisini azaltmak adına üç temel adım atabilir:

1. Tedarikçilere baskı: Apple, maliyeti düşürmek için bileşen üreticilerine ve montaj ortaklarına fiyat kırmaları yönünde baskı yapabilir.
2. Kâr marjında fedakârlık: Ortalama %45 olan donanım kâr marjının bir kısmı şirket tarafından üstlenilebilir.
3. Fiyat artışı: En olası ve kullanıcıyı doğrudan etkileyecek senaryo, iPhone fiyatlarına ciddi zamlar yapılması.

Türkiye de dahil olmak üzere birçok pazarda kur dalgalanmaları, vergi yükleri ve enflasyon nedeniyle Apple zaten zam politikasına gitmişti. Yeni gümrük vergileri, bu artışların küresel ölçekte sertleşmesine yol açabilir.

Yeni iPhone 17 Pro, 2000 Doları Aşabilir

Sektör kaynaklarına göre, bu gidişat devam ederse Apple’ın Eylül ayında tanıtması beklenen iPhone 17 Pro modelinin ABD satış fiyatı 2000 doları aşabilir. Daha çarpıcı olanı ise, şu anda 799 dolara satılan iPhone 16 modelinin bile 1140 dolara kadar çıkabileceği tahmin ediliyor. Bu da mevcut iPhone 16 Pro fiyatından daha yüksek bir bedel demek.

Alternatif: Hindistan’a Yönelme

Apple’ın bu krizden çıkmak için tek yolu fiyat artırmak değil. Şirket, uzun süredir üzerinde çalıştığı tedarik zinciri çeşitlendirme planlarını hızlandırabilir. Çin dışında, özellikle Hindistan’daki üretim tesislerine ağırlık vererek daha düşük gümrük vergisi oranlarına sahip ülkelerden sevkiyatı artırma yoluna gidebilir.

Ancak üretimi kısa sürede tamamen Çin dışına kaydırmak kolay değil. Apple’ın üretim hacmi, sadece birkaç ülkeye dağıtılabilecek kadar küçük değil. Yine de Hindistan’ın yıldan yıla artan üretim kapasitesi, Apple’a bu noktada stratejik bir esneklik sağlayabilir.

Vergi Kime Yansıyor?

Trump yönetimi, gümrük vergilerinin “ithal eden ülke” tarafından ödendiğini savunsa da, gerçeklik farklı. Bu vergiler genellikle ithalatçı firmalar tarafından karşılanıyor ve bu firmalar da artan maliyeti son kullanıcıya yansıtıyor. Bu da fiyat artışlarının doğrudan tüketiciyi vuracağı anlamına geliyor.