Altın Yatırımında Rehber: Fiyatları Belirleyen Faktörler Neler?
Altın fiyatları, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni otomobil tarifelerini açıklamasının ardından 27 Mart 2025’te yeni bir rekor seviye olan 3.057,78 dolar/ons düzeyine yükselerek yıl başından bu yana %15’in üzerinde değer kazandı. Piyasada artan güvenli liman talebi, bu yükselişte etkili oldu. Peki yatırımcılar altını hangi yollarla satın alıyor ve altın fiyatlarını etkileyen temel dinamikler neler?
Altın Yatırımının Temel Yöntemleri
1. Spot Piyasa
Spot piyasada altın, gerçek zamanlı arz ve talep dengesine göre fiyatlanır. Bu piyasada büyük ölçekli alıcılar genellikle büyük bankalar aracılığıyla işlem yapar. Londra, London Bullion Market Association (LBMA) aracılığıyla bu piyasada merkezi bir rol üstlenmektedir. LBMA, altın ticaretinde standartları belirler ve tezgah üstü (OTC) işlemleri düzenleyen bir yapı sunar.
Spot altın piyasasında Çin, Hindistan, ABD ve Ortadoğu ülkeleri de önemli ticaret merkezleri arasında yer alır.
2. Vadeli İşlem Piyasası
Altına yatırımın bir diğer yolu ise vadeli işlem sözleşmeleridir. Bu piyasalarda yatırımcılar, belirli bir vadede belirli bir fiyattan altın alım ya da satım taahhüdünde bulunur. En büyük altın vadeli işlem piyasası, New York Ticaret Borsası’na bağlı COMEX’tir. Ayrıca, Şanghay Vadeli İşlemler Borsası ve Tokyo Emtia Borsası (TOCOM) da Asya’da önemli oyuncular arasında yer alır.
3. Borsa Yatırım Fonları (ETF)
Altınla bağlantılı borsa yatırım fonları (ETF), fiziksel altın tarafından desteklenen menkul kıymetler ihraç eder. Bu fonlar sayesinde yatırımcılar, fiziksel altına sahip olmadan altın fiyatlarına maruz kalabilir. Dünya Altın Konseyi’ne göre, 2024 yılında fiziksel altına dayalı ETF’lere 3,4 milyar dolarlık net giriş yaşandı. Bu, son dört yılın ilk pozitif hareketi olarak kaydedildi.
4. Fiziki Altın: Külçe ve Sikke
Perakende yatırımcılar, külçe ve sikke şeklindeki altınları doğrudan metal satıcılarından ya da internet üzerinden satın alabilir. Fiziki altın, sahip olunan somut bir varlık olması nedeniyle özellikle kriz dönemlerinde ön plana çıkan bir yatırım aracıdır.
Altın Piyasasını Hangi Faktörler Yönlendiriyor?
1. Yatırımcı İlgisi ve Piyasa Duyarlılığı
Altına olan kurumsal ilgi, fiyatları yukarı çeken başlıca faktörlerden biridir. Özellikle yatırım fonlarının altına yönelmesi, ani fiyat yükselişlerini beraberinde getirebilir. Küresel krizler, siyasi belirsizlikler ve enflasyon beklentileri de yatırımcı duyarlılığını şekillendirir.
2. Döviz Kurları
Altın, genellikle doların zayıfladığı dönemlerde değer kazanır. Dolar fiyatlı bir varlık olduğu için, ABD Doları’nın değer kaybetmesi, diğer para birimlerine sahip yatırımcılar için altını daha ucuz hale getirir. Bu durum da talebi artırır.
3. Para Politikaları ve Siyasi Gelişmeler
Altın, dünya genelinde belirsizlik dönemlerinde güvenli liman olarak öne çıkar. Trump’ın tarifeleri ve ticaret politikaları, piyasalarda küresel ticaret savaşlarına dair endişeleri artırmış durumda. Bu tür gelişmeler, yatırımcıları daha güvenli varlıklara yönlendiriyor.
Ayrıca, merkez bankalarının faiz oranlarına ilişkin kararları da altın üzerinde doğrudan etkilidir. Düşük faiz oranları, faiz geliri olmayan altını daha cazip hale getirir.
4. Merkez Bankası Rezervleri
Merkez bankalarının altın alımları da piyasayı doğrudan etkileyen önemli bir unsur. Dünya Altın Konseyi’ne göre, 2024 yılında merkez bankaları rezervlerine yüksek fiyatlara rağmen altın eklemeye devam etti. Son çeyrekte alımlar hız kazandı ve küresel altın talebi yıl genelinde %1 artarak rekor seviyeye ulaştı.
Kaynak: Reuters
