Airbnb ve Booking.com İsrail’in Savaş Suçlarına Ortak mı Oluyor?

Amerikan Başkanı Donald Trump’ın Gazze’yi “tatil beldesine” dönüştürme planı büyük tepki çekerken, The Guardian’ın araştırması Batı Şeria’da İsrailli yerleşimcilerin işgal edilmiş Filistin topraklarında turizm faaliyetlerini çoktan başlattığını ortaya koydu.

Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki yasa dışı İsrail yerleşimlerinde bulunan oteller, villalar ve tatil evleri Airbnb ve Booking.com gibi küresel rezervasyon platformlarında pazarlanıyor. The Guardian’ın yürüttüğü araştırmaya göre bu yasadışı yerleşimlerde 760’tan fazla tatil konutu ilanı bulunuyor ve bu konutlar 2 binden fazla turisti ağırlayabiliyor.

Filistin Topraklarında İsrail’in “Lüks Tatil Villaları”

İlanlarda, özel yüzme havuzları, şömineli manzaralı teraslar, geniş yemek salonları ve lüks yaşam vaatleri öne çıkıyor. Ancak bu mülklerin tamamı Filistinlilere ait topraklarda inşa edilmiş, uluslararası hukuka göre yasadışı kabul edilen yerleşimlerde yer alıyor.

Örneğin, Yahudiye Dağları’na bakan lüks bir Airbnb villası, Filistinlilerin zorla tahliye edildiği bir bölgede bulunuyor. The Guardian’ın araştırmasına göre, 2023’ten bu yana sadece Tekoa yerleşimi çevresinde 100’den fazla Filistinli evlerinden çıkarıldı.

Yerleşimlerde İsrail Devleti Destekli Turizm Büyüyor

• Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki İsrail yerleşimlerinde en fazla Airbnb ilanı bulunan bölge Tekoa.
• İsrail hükümeti, bu yerleşimlerin “turistik alanlar” olarak tanıtılmasına destek veriyor.
• Turizm bölgelerinin belirlenmesi, Filistinlilere ait mülklerin el konulmasını meşrulaştırmak için kullanılıyor.

BM Uluslararası Adalet Divanı, 2024 Temmuz ayında İsrail’in Filistin topraklarındaki varlığının uluslararası hukuka aykırı olduğunu açıkladı ve tüm üye ülkelere işgali tanımamaları ve desteklememeleri çağrısında bulundu.

İnsan Hakları Örgütlerinden Airbnb ve Booking.com’a Suçlama

Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, Booking.com ve Airbnb gibi platformları işgal edilmiş topraklarda turizmi teşvik ederek İsrail’in savaş suçlarına ortak olmakla suçluyor.

İngiltere Kriz Yönetimi Direktörü Kristyan Benedict: “İsrail’in yasadışı yerleşimlerinde faaliyet gösteren şirketler, savaş suçlarını meşrulaştırıyor ve apartheid rejimini ayakta tutmaya yardımcı oluyor.”

İnsan Hakları İzleme Örgütü Direktörü Sari Bashi: “Bu platformlar, Filistinlilerin evlerinden zorla çıkarılmasını, işgalin derinleşmesini ve apartheid suçunu destekleyen sistematik bir yapının parçası.”

Hollanda’da Booking.com Hakkında Suç Duyurusu

Hollandalı insan hakları kuruluşu SOMO, Booking.com’un Batı Şeria’daki mülklerin kiralanmasını kolaylaştırarak savaş suçlarından kâr elde ettiğini iddia ederek 2023’te savcılığa suç duyurusunda bulundu.

Booking.com’un suçlamalara rağmen işgal altındaki topraklarda ilan vermeye devam ettiği, hatta ilan sayısını artırdığı belirtiliyor.

İsrail’in Turizm Üzerinden İşgali Derinleştirme Stratejisi

• İsrail hükümeti, yerleşim bölgelerini turistik alanlar olarak sunarak işgali meşrulaştırıyor.
• Arkeolojik alanların yakınına yerleşimler inşa edilerek tarihi Yahudi kimliği ile modern İsrail devleti arasında bağlantı kurulmaya çalışılıyor.
• Filistinli turist rehberleri, İsrail ve Batı Şeria’daki turlara neredeyse hiç dahil edilmiyor.

İşgale Karşı Çağrı: “Airbnb ve Booking.com İşbirlikçiliği Bırakmalı”

İnsan hakları örgütleri, bu şirketlerin işgal altındaki bölgelerde faaliyetlerini durdurması gerektiğini vurguluyor.

Kristyan Benedict: “Savaş suçları turistik faaliyet değildir. Airbnb, Booking.com ve diğer iş dünyası aktörleri, İsrail’in yasadışı işgaline ortaklık etmekten vazgeçmelidir.”

2018’de Airbnb Batı Şeria’daki yasadışı yerleşimlerdeki ilanlarını kaldıracağını duyurmuş, ancak İsrailli mülk sahiplerinin açtığı davalar sonucunda geri adım atmıştı.

Bugün gelinen noktada, işgal altındaki Filistin toprakları, İsrailli yerleşimciler için bir turizm merkezi haline getirilmeye çalışılıyor.