ABD’den Panama Kanalı Açıklaması: “Bu Kanalı Çin’in Elinden Geri Alacağız”
ABD, Panama Kanalı üzerindeki jeopolitik gerilimi yeniden gündeme taşıdı. Savunma Bakanı Pete Hegseth, Salı günü Panama Devlet Başkanı Jose Raul Mulino ile düzenlediği ortak basın toplantısında, ABD’nin kanaldaki Çin etkisini sona erdirmek için müttefikleriyle birlikte harekete geçeceğini açıkladı. Açıklama, uluslararası ticaret yollarında yükselen gerilimlerin yeni bir aşamaya geçtiğinin işareti olarak değerlendiriliyor.
ABD’nin yıllar sonra Panama’ya gerçekleştirdiği bu üst düzey ziyaret, Donald Trump yönetiminin su yolu üzerindeki hak taleplerini açıkça dile getirdiği bir dönemde gerçekleşti.
“Bu Kanalı Çin İnşa Etmedi, Çin Silahlandıramaz”
Savunma Bakanı Hegseth, Panama’da yaptığı açıklamada oldukça net ifadeler kullandı:
“Bu kanalı Çin inşa etmedi, Çin idare etmiyor ve silahlandıramayacak da. Panama Kanalı’nı Çin etkisinden hep birlikte kurtaracağız.”
ABD’nin dış politika stratejilerinde son dönemde Çin karşıtı duruş belirginleşirken, Panama Kanalı gibi küresel ticaretin kilit geçitlerinden birinin Çin etkisine girmesi Washington tarafından “ulusal güvenlik tehdidi” olarak tanımlanıyor.
ABD’nin Askeri Gözlemi Genişliyor
Ziyareti sırasında Hegseth, Panama Kamu Güvenliği Bakanı Frank Abrego ve Devlet Başkanı Mulino ile görüşmeler gerçekleştirdi. Toplantılarda, özellikle askeri iş birliği ve liman güvenliği konularının öne çıktığı bildirildi.
Trump’ın yakın çevresi, Başkanın danışmanlarına ABD askerlerinin Panama Kanalı’nda yeniden konuşlandırılması yönünde hazırlık yapma talimatı verdiğini öne sürdü. Beyaz Saray bu konuda henüz resmi bir açıklama yapmadı ancak Pentagon kaynakları, bölgeye dair askeri planlamaların gündemde olduğunu doğruladı.
Panama: Çin ile Bağları Gözden Geçiriyor
Panama tarafı ise Şubat 2025’te dikkat çekici bir adım atmıştı. Başkan Mulino’nun duyurduğu kararla Panama, Çin’in “Kuşak ve Yol Girişimi”nden resmi olarak çekildiğini açıkladı. Bu hamle, Washington tarafından olumlu karşılandı ve “Panama’nın Batı ile stratejik iş birliğine yöneldiği” şeklinde yorumlandı.
Amerika merkezli uzmanlara göre, bu adım Washington’un uzun vadeli jeopolitik hedeflerine hizmet ediyor. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden Ryan Berg, “Panama’daki kamuoyu her zaman ABD lehine değil, ancak hükümet düzeyinde ortaklık arayışı net” dedi.
Kanalda Çin’e Ait Limanlar Tartışma Konusu
Washington’un en büyük endişesi, Çin bağlantılı Hong Kong merkezli CK Hutchison şirketinin kanal çevresindeki iki büyük limanı kontrol etmesi. ABD, bu limanların Çin’in askeri ve ekonomik genişlemesinde önemli bir araç haline gelebileceğini savunuyor.
Başkan Trump, bu durumu daha önce şu ifadelerle eleştirmişti:
“Panama Kanalı’nın bugünkü hali, ABD’nin bölgedeki güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor.”
Bu açıklamalar ve askeri hamlelerin gölgesinde, Panama Kanalı üzerindeki egemenlik tartışmaları, önümüzdeki dönemde daha da sertleşebilir.
Dünyanın En Kritik Su Yolu: Panama Kanalı
Yılda yaklaşık 270 milyar dolar değerindeki ABD konteyner trafiğinin yüzde 40’ından fazlası Panama Kanalı üzerinden geçiyor. Bu oran, kanalın yalnızca bölgesel değil, küresel ticaret için de ne denli önemli olduğunu gösteriyor. ABD, bu stratejik yolun Çin gibi rakip güçlerin etkisi altına girmesini “kırmızı çizgi” olarak tanımlıyor.
