Küresel Piyasalar Trump–Şi Görüşmesine Odaklandı
ABD ve Çin arasında aylardır süren ticaret gerilimi, Trump–Şi zirvesi öncesinde yumuşamaya başladı. İki ülkenin üst düzey müzakerecilerinin hafta sonunda yaptığı görüşmelerde “çerçeve uzlaşısı” sağlanması, piyasalarda iyimserliği artırdı. Ancak Pekin yönetimi temkinli duruşunu korurken, ABD Başkanı Donald Trump anlaşma umutlarını yükseltti.
Müzakerelerde İlk Somut Adım
Hafta sonu Malezya’da gerçekleştirilen iki günlük görüşmelerde, ABD ve Çinli ticaret temsilcileri uzun süredir devam eden kriz başlıklarında kısmi uzlaşıya vardı. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, toplantının “iki liderin tartışabileceği başarılı bir çerçeve oluşturduğunu” açıkladı.
Görüşmelerin ardından Hong Kong Borsası yüzde 1,3, Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 0,7 artarken, Japonya Nikkei Endeksi tarihî bir rekor kırarak 50.000 puanı geçti. Piyasaların bu yükselişi, müzakerelerin olumlu sonuçlanabileceğine dair inancı güçlendirdi.
ABD’den İyimser, Çin’den Temkinli Mesajlar
Bessent, ABD basınına yaptığı açıklamada, “yüzde 100 gümrük vergisi tehdidinin fiilen gündemden kalktığını” söyledi. Ayrıca Çin’in nadir element ihracatına yönelik kısıtlamaları bir yıl erteleyeceğini ve ABD’den soya fasulyesi alımlarına yeniden başlayacağını duyurdu.
ABD tarafı, TikTok uygulamasına ilişkin düzenlemelerin de zirve öncesinde tamamlanabileceğini belirtti. Ancak Çinli müzakereciler, görüşmeleri “ön uzlaşı” olarak tanımladı ve detayların daha sonra netleştirileceğini açıkladı.
Çin Dışişleri Sözcülüğü, iki ülke liderleri arasında “yakın temasın sürdüğünü” belirtmekle yetindi. Bu açıklama, Pekin’in diplomatik temkinini koruduğunu gösterdi.
Ticaret Gerilimi Yumuşama Sürecinde
Son aylarda ABD’nin Çin’e yönelik ihracat kontrollerini genişletmesi ve Pekin’in buna nadir element kısıtlamalarıyla karşılık vermesi, iki ülke ilişkilerini yeniden gerilim hattına taşımıştı. Trump’ın Çin mallarına yüzde 100 ek gümrük vergisi tehdidi, ticaret savaşının tırmanabileceği endişelerini artırmıştı.
Ancak Kuala Lumpur’daki görüşmelerle birlikte tansiyon kısmen düştü. ABD tarafı, “çatışma yerine müzakereyi” öne çıkaran bir söylem benimsedi. Çin ise konuyu uzun vadeli bir strateji olarak değerlendirip “acele edilmemesi gerektiğini” vurguladı.
Piyasalar Olumlu Tepki Verdi
Müzakerelerden gelen haberler, haftanın ilk işlem gününde Asya borsalarına güçlü alımlar olarak yansıdı. Özellikle Hang Seng ve Şanghay endeksleri, yatırımcı güveninin yeniden tesis edildiğini gösterdi.
Yatırım bankası Goldman Sachs, yayımladığı değerlendirmede “Trump–Şi görüşmesinin ardından ABD’nin tarifeleri kısmen düşürme olasılığı bulunduğunu” bildirdi. Bu tahmin, küresel piyasalarda risk iştahını artırdı.
Uzmanlardan Yorum: “Kontrollü İyimserlik”
Eurasia Group Çin Direktörü Dan Wang, iki ülkenin farklı gündemleri olduğunu ancak “müzakereyi sürdürmekte kararlı” olduklarını söyledi. Wang’a göre Pekin, ilk ticaret savaşında olduğu gibi ABD’nin yönlendirmesine izin vermeyecek, ancak “kışkırtmadan ve yavaş ilerleyerek” uzlaşı yolunu sürdürecek.
Ekonomistler, mevcut süreci “kontrollü iyimserlik” olarak tanımlıyor. Taraflar arasında yeni bir ticaret ateşkesi sağlanması durumunda, küresel tedarik zincirlerinde rahatlama bekleniyor.
APEC Zirvesi Kritik Dönüm Noktası Olacak
İki liderin Güney Kore’deki APEC Zirvesi sırasında bir araya gelmesi planlanıyor. ABD kaynakları, görüşmenin perşembe sabahı yapılmasının öngörüldüğünü açıkladı.
Trump’ın, 2026 yılı başında Çin Yeni Yılı öncesinde Pekin’i ziyaret etmesi de gündemde. Şi Cinping’in ise önümüzdeki sonbaharda ABD’nin ev sahipliğinde gerçekleşecek G20 Zirvesi’ne katılması bekleniyor.
Uzmanlara göre, APEC görüşmeleri iki ülke arasında geçici bir ticaret ateşkesi sağlayabilir. Ancak anlaşmanın kalıcı hale gelmesi, tarafların tarife politikalarında atacağı adımlara bağlı olacak.
Anlaşma Umutları Artıyor Ancak Belirsizlik Sürüyor
Uluslararası piyasalarda Trump–Şi zirvesine yönelik beklentiler artarken, Pekin’in temkinli yaklaşımı belirsizliğin sürdüğünü gösteriyor. Natixis Başekonomisti Alicia Garcia Herrero, ABD’nin “Çin’e yönelik bazı yaptırımları gevşetebileceğini” ancak stratejik rekabetin süreceğini ifade etti.
Herrero’ya göre Washington, Çin lehine “yumuşatılmış bir anlaşma” olasılığını gündemde tutuyor. Ancak her iki taraf da nihai çözümün zaman alacağını kabul ediyor.
