NYT’den Ukrayna Analizi: 30 Günlük Ateşkes ve ABD Desteği
Oval Ofis’teki Trump-Zelenski tartışmasının ardından Cidde’de uzun süren müzakereler, yeni değerlendirmelere konu olmaya devam ediyor. The New York Times (NYT), Ukrayna’nın olumlu karşıladığı 30 günlük ateşkesi ve ABD’nin yardım kararını analiz etti.
ABD ve Ukrayna’dan Ortak Açıklama
Ukrayna, Trump yönetimi tarafından önerilen 30 günlük ateşkesi olumlu karşıladığını duyurdu. Bu açıklama, Suudi Arabistan’da gerçekleşen uzun müzakerelerin ardından geldi. ABD, Ukrayna ile istihbarat paylaşımını yeniden başlatmayı ve askeri yardımları sürdürmeyi kabul etti.
Cidde’de gerçekleşen görüşmeler, Washington’da Trump ile Zelenski arasında yaşanan gerginliğin ardından duraksayan ateşkes müzakerelerine yeni bir ivme kazandırdı. Daha önce Trump yönetimi, Ukrayna’ya yönelik tüm askeri yardımları ve istihbarat desteğini askıya almıştı.
Salı günü yapılan ABD-Ukrayna ortak açıklaması, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı en büyük saldırılarından birini düzenlemesinin hemen ardından geldi. Açıklamada, ateşkesin uygulanabilmesi için Rusya’nın onayının gerektiği vurgulandı. Ancak Moskova’dan konuya ilişkin resmi bir yanıt gelmedi.
“Top Artık Rusya’nın Sahasında”
Açıklamada, “Ukrayna, Rusya da aynı adımı atarsa, ABD’nin sunduğu 30 günlük ateşkesi kabul etmeye hazırdır.” ifadeleri yer aldı. ABD’nin, Rusya’ya barışa ulaşmanın karşılıklı adımlarla mümkün olduğunu ileteceği belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, anlaşmanın savaşı sona erdirme baskısını Rusya’nın üzerine bıraktığını söyledi. Rubio, “Bu teklifi Ruslara sunacağız ve umuyoruz ki kabul ederler. Top artık onların sahasında.” dedi.
ABD, Rusya ve Ukrayna ile ayrı ayrı müzakereler yürütse de Moskova’nın koşulsuz bir ateşkesi kabul edeceğine dair herhangi bir işaret bulunmuyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, savaşın durması için Ukrayna’nın NATO üyeliğini kesin olarak reddetmesini talep ediyor.
Putin’den Uzun Vadeli Barış Vurgusu
Aralık ayında düzenlediği basın toplantısında Putin, ateşkesin Ukrayna kuvvetlerine personel takviyesi ve eğitim yapma fırsatı vereceğini öne sürdü. “Bize bir ateşkes lazım değil, uzun vadeli ve kalıcı bir barış lazım.” diyerek geçici çözümlere sıcak bakmadığını ima etti.
Salı günü Başkan Donald Trump, gazetecilere bu hafta Putin ile görüşmeyi düşündüğünü ve kalıcı bir ateşkes için müzakerelerin devam edeceğini söyledi. Aynı açıklamada ABD ve Ukrayna, Ukrayna’nın petrol, doğal gaz ve maden kaynaklarını geliştirmeye yönelik bir anlaşmayı tamamlamak konusunda mutabakata vardı.
Ukrayna’nın Güvenlik Endişeleri ve İstihbarat Krizi
Müzakerelerden önce Ukrayna, olası bir ateşkesin güvenlik garantilerini de içermesi gerektiğini savunuyordu. Ancak ortak açıklamada bu konuda net bir taahhüt yer almadı.
ABD’nin Ukrayna ile istihbarat paylaşımını askıya alması, cephede Ukraynalı askerlerin muharebe kabiliyetini olumsuz etkiledi. Özellikle Kursk bölgesinde, Rus birlikleri hızlı ilerleme kaydetti. Savaş Araştırmaları Enstitüsü (Institute for the Study of War), ABD’nin istihbarat kesintisi ile Rusya’nın Kursk’taki ilerleyişi arasındaki zamanlamanın dikkat çekici olduğunu belirtti.
Rusya, Salı günü yaptığı açıklamada, Kursk bölgesinde 12 yerleşim yerini geri aldığını duyurdu. Ukrayna’nın bu bölgedeki kontrolünü kaybedip kaybetmeyeceği, 30 günlük ateşkes sürecinde belirleyici olacak.
Oval Ofis’teki Tartışma ve Trump’ın Açıklamaları
ABD Başkanı Donald Trump ile Zelenski arasındaki gergin görüşme, müzakerelerin gidişatını etkileyen önemli olaylardan biri oldu. Tartışma sırasında Trump, Zelenski’ye “Yeterince konuştun. Kazanamayacaksın.” ifadelerini kullanarak Ukrayna’nın durumuna dair sert bir yorum yaptı.
Toplantının ardından Trump, bu tartışmanın “harika bir televizyon şovu olacağını” söyledi. Bu açıklamalar, Ukrayna’nın Avrupa’daki müttefiklerinden daha fazla destek sözü almasına yol açtı.
Dışişleri Bakanı Rubio, Oval Ofis’teki gerginliğin artık geride bırakılması gerektiğini belirtti. “Bu bir ‘Mean Girls’ sahnesi değil. Burada mesele bir TV dizisi değil, gerçek bir savaş.” ifadelerini kullandı.
Ukrayna’dan Kalıcı Barış Vurgusu
Ukrayna heyetinin baş müzakerecisi Andriy Yermak, ABD’ye yapıcı görüşmeler için teşekkür ettiğini söyledi. Sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Bizim için en önemli şey adil bir barış. Kalıcı bir barış istiyoruz.” dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, gece yaptığı açıklamada Salı günü müzakerelere hava bombardımanları ve Karadeniz’deki çatışmaları kapsayan kısmi bir ateşkes önerisiyle girdiklerini söyledi. Ancak ABD’nin daha kapsamlı bir ateşkesi savunduğunu belirtti. Görüşmelerde en kritik unsurun, ABD’nin askeri ve istihbarat desteğini yeniden başlatma taahhüdü olduğu vurgulandı.
