AB’de Lobicilik Yarışı: En Fazla Harcamayı Kimler Yapıyor?
Avrupa Birliği’nde (AB) büyük teknoloji, bankacılık, enerji ve kimya endüstrileri lobicilik faaliyetlerine rekor düzeyde yatırım yapıyor. Corporate Europe Observatory (CEO) ve LobbyControl tarafından yapılan yeni bir analiz, 2024-2025 yılları arasında AB’deki lobicilik harcamalarının yüzde 13 arttığını ve 2020’den bu yana neredeyse üçte bir oranında yükseldiğini ortaya koydu.
Meta ve Avrupa Kimya Endüstrisi Konseyi, bu yıl AB’de en fazla lobi harcaması yapan kuruluşlar olarak öne çıktı.
AB’de Lobi Harcamaları Rekor Seviyeye Ulaştı
📌 AB’de faaliyet gösteren 162 büyük şirket ve ticaret birliği, geçtiğimiz yıl toplamda 343 milyon euro lobicilik harcaması yaptı.
📌 Lobi harcamaları son 5 yılda yüzde 30 arttı.
📌 Teknoloji, enerji ve kimya sektörleri, Yeşil Anlaşma ve yeni düzenlemeleri etkilemek için milyonlarca euro harcıyor.
Ancak AB’nin şeffaflık kurallarına göre, yalnızca yıllık 1 milyon euro üzeri harcama yapan kuruluşların lobi bütçelerini açıklaması zorunlu olduğundan, gerçek rakamların daha yüksek olabileceği belirtiliyor.
En Fazla Lobicilik Yapan Şirketler
En büyük lobi bütçelerine sahip şirketler ve kuruluşlar şunlar:
🔹 Meta – 9 milyon euro
🔹 Microsoft – 7 milyon euro
🔹 Avrupa Bankacılık Federasyonu
🔹 Shell
🔹 FuelsEurope
🔹 Bayer
🔹 Novartis
🔹 BusinessEurope
🔹 Avrupa İlaç Endüstrileri ve Dernekleri Federasyonu (EFPIA)
Bu kuruluşlar, AB’deki yeni yasaları ve düzenlemeleri şekillendirmek için milyarlarca euroluk bir endüstri ağı oluşturuyor.
Lobicilik Faaliyetleri Neden Artıyor?
AB’deki lobicilik faaliyetleri, özellikle Yapay Zeka Yasası, Temiz Sanayi Anlaşması, Kritik İlaçlar Yasası ve Uygun Fiyatlı Enerji Eylem Planı gibi yeni düzenlemeler nedeniyle hız kazanmış durumda.
CEO yöneticisi Vicky Cann, enerji ve kimya sektöründeki lobicilik harcamalarının sırasıyla yüzde 44 ve yüzde 31 arttığını belirterek, bunun Yeşil Anlaşma’yı etkilemeye yönelik girişimlerin bir parçası olduğunu vurguladı.
Avrupa Parlamentosu’ndaki Etkileri
Lobi yapan kuruluşlar, Avrupa Parlamentosu’na en fazla erişim sağlayan aktörler arasında yer alıyor:
🔹 Avrupa Kimya Endüstrisi Konseyi – 323 giriş kartı
🔹 BusinessEurope – 295 giriş kartı
🔹 Insurance Europe – 268 giriş kartı
Bu rakamlar, bazı kuruluşların Avrupa Parlamentosu’ndaki milletvekili sayısından daha fazla giriş kartına sahip olduğunu gösteriyor.
Ayrıca, BusinessEurope, 2014’ten bu yana AB yetkilileriyle 467 toplantı yaparak en fazla lobi görüşmesi gerçekleştiren kuruluş oldu.
AB Lobicilik Kurallarında Yeni Dönem mi Başlıyor?
Şeffaflık gözlemcileri, AB’nin tütün endüstrisine uyguladığı lobicilik kısıtlamalarını iklim ve çevre düzenlemelerine de genişletmesi gerektiğini savunuyor.
AB Komisyonu, geçtiğimiz ay lobicilik faaliyetlerinde daha fazla şeffaflık sağlamak amacıyla:
🔹 Lobiciler ve üst düzey yetkililer arasındaki toplantıların tutanaklarını kamuya açtı.
🔹 Açıklama zorunluluğu olan üst düzey yetkili sayısını 400’den 1.500’e çıkardı.
Bu hamle karışık tepkiler aldı ve nihai etkinin açıklanan bilgilere bağlı olacağı belirtiliyor.
AB’de Lobi Harcamalarının Geleceği
AB’deki lobicilik faaliyetlerinin önümüzdeki yıllarda daha da artması bekleniyor. Şirketler, kritik yasalar ve düzenlemeler üzerinde daha fazla söz sahibi olmak için milyarlarca euro yatırım yapmaya devam ediyor.
Ancak, şeffaflık savunucuları, AB vatandaşlarının bu faaliyetleri daha iyi takip edebilmesi için yeni düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
