Riyad’daki ABD-Rusya Zirvesi Küresel Dengeleri Değiştiriyor
ABD ve Rusya, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleştirdikleri görüşmelerle yeni bir iş birliği sürecine girdi. Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesi, ekonomik yatırımlar ve diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi konularında mutabakata varan taraflar, üç yıl süren karşılıklı izolasyon politikasını sona erdirerek yeni bir ortaklık kurmaya hazırlanıyor.
Rubio: “Trump, Bunu Yapabilecek Tek Lider”
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, dört saat süren müzakerelerin ardından yaptığı açıklamada, “Donald Trump dünyada bunu yapabilecek tek lider. Üç yıldır kimse bu noktaya gelemedi.” ifadelerini kullandı.
Rubio, Rusya ile barış müzakereleri yürütmenin ABD için yeni ekonomik ve jeopolitik fırsatlar yaratacağını vurgulayarak, Moskova ile sürecin başlatıldığını duyurdu.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise görüşmeleri “sıcak” ve “olumlu” olarak nitelendirdi:
- “Sadece birbirimizi dinlemekle kalmadık, birbirimizi duyduk. Amerikan tarafının pozisyonlarımızı daha iyi anlamaya başladığına inanmak için sebeplerim var.”
ABD ve Rusya Üç Aşamalı Plan Üzerinde Anlaştı
ABD’li yetkililer, müzakerelerin üç aşamalı bir plan doğrultusunda ilerleyeceğini belirtti:
- Diplomatik İlişkilerin Yeniden Kurulması
- Washington ve Moskova’daki büyükelçiliklerdeki kısıtlamaların kaldırılması için görüşmeler başlayacak.
- Ukrayna Savaşı Üzerine Müzakereler
- ABD, savaşın sona erdirilmesi için Rusya ile parametreleri belirleyecek.
- Avrupa ve Ukrayna ile de istişareler yapılacak.
- Ekonomik ve Jeopolitik İş Birlikleri
- ABD ve Rusya, ticaret, enerji ve yatırım alanlarında yeni ortaklık fırsatlarını değerlendirecek.
Rubio, “Bu çatışmanın kabul edilebilir bir şekilde sona ermesi halinde ortaya çıkacak olağanüstü fırsatlar var.” diyerek yeni dönemin ekonomik boyutuna dikkat çekti.
Avrupa ve Ukrayna Endişeli!
Avrupa Birliği ve Ukrayna, ABD’nin Moskova ile tek taraflı bir müzakere süreci başlatmasını endişeyle karşılıyor.
- Avrupa ülkeleri, ABD’nin Ukrayna ve müttefiklerini dışlayarak Rusya ile bir anlaşma yapabileceğinden kaygılı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Riyad toplantısına davet edilmemesine sert tepki gösterdi ve Suudi Arabistan ziyaretini iptal etti.
Zelenskiy, Türkiye ziyaretinde yaptığı açıklamada şunları söyledi:
- “Rusya ve ABD, Ukrayna’nın kaderini Ukrayna olmadan belirleyemez. Bize dayatılan bir barış anlaşmasını kabul etmeyeceğiz.”
Rusya: “ABD ile Ekonomik İş Birliğine Açığız”
Rusya heyetindeki isimlerden biri olan Rusya’nın Egemen Varlık Fonu Başkanı Kirill Dmitriev, Riyad’daki toplantının ekonomik iş birliklerini de kapsadığını belirtti.
- “Amerikan şirketleri, Rusya’daki doğal kaynaklardan ve ekonomik fırsatlardan neden vazgeçsinler ki?”
- “Rusya’da büyük yatırımlar yapabilirler ve biz bu süreci destekliyoruz.”
Moskova, ABD ile petrol ve enerji ticaretinin yeniden canlanabileceği sinyalini vererek ekonomik yaptırımların kaldırılmasını hedefliyor.
Putin-Trump Zirvesi Mi Geliyor?
Rus yetkililer, Trump ve Putin arasında bir zirvenin hazırlıklarının da ele alındığını doğruladı.
- Zirvenin ne zaman gerçekleşeceği konusunda net bir tarih verilmedi, ancak görüşmelerin devam edeceği bildirildi.
Avrupa’da Trump’a Yönelik Tepkiler Büyüyor
Avrupa ülkeleri, Trump yönetiminin Rusya ile olan yakınlaşmasının Avrupa’nın güvenliği için risk taşıdığını düşünüyor.
- Avrupa Birliği yetkilileri, Ukrayna’nın savaş sonrası güvenliğini garanti altına almak için müzakerelerde yer alması gerektiğini savunuyor.
- Fransa ve Almanya, ABD’nin bu süreçte Avrupa ile daha fazla iş birliği yapması gerektiğini vurguluyor.
ABD-Rusya İlişkilerinde Tarihi Bir Dönüşüm Mü?
Riyad’daki görüşmeler, ABD’nin Moskova ile gerilimi düşürme ve ekonomik iş birliği kapısını aralama niyetinde olduğunu gösteriyor.
- Trump yönetimi, Biden dönemindeki sert yaptırımların aksine, Rusya ile uzlaşarak küresel dengeleri yeniden şekillendirme planı yapıyor.
- Bu yeni ortaklık süreci, özellikle Avrupa ülkelerini ve Ukrayna’yı endişelendiriyor.
Önümüzdeki günlerde Trump-Putin zirvesiyle birlikte, küresel siyasette büyük değişimlerin yaşanması bekleniyor.
