Ukrayna’nın Müzakere Bilmecesi: Barış Planı Nasıl İlerleyebilir?
Rusya’nın Ukrayna’yı tam ölçekli işgalinin üzerinden neredeyse üç yıl geçti. Savaşın sona ermesine yönelik ilk işaretler ortaya çıkarken, ABD’nin yeni yönetimi barış planında ısrarcı. Ancak Washington, Kiev ve Moskova barışın ne anlama geldiği konusunda farklı görüşlere sahip.
61. Münih Güvenlik Konferansı, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodyimir Zelenskiy’nin ilk kez yüz yüze görüşeceği platform olacak. Bu toplantının, savaşın sona ermesi için müzakerelerin ilk adımı olması bekleniyor. Ancak müzakereler hangi şartlar altında başlayacak?
“Kalıcı Barış Şart”
Zelenskiy’nin Halkın Hizmetkarı Partisi’nin Parlamento Grubu Başkan Yardımcısı Evheniia Kravchuk, Ukrayna’nın “geçici bir ateşkes değil, uzun süreli bir barış” istediğini belirtiyor.
Kravchuk, “Rusya’nın yeniden toparlanarak birkaç yıl içinde daha fazla tank ve füze ile saldıracağını biliyoruz. Çocuklarımızın bir başka savaşa girmesini istemiyoruz” diyerek, daha kalıcı ve güvenilir bir çözüm gerektiğini vurguladı.
Toprak Tavizleri ve Kiev’in Endişesi
Ukrayna’nın en büyük kaygılarından biri, Rusya’nın işgal ettiği topraklardan vazgeçip geçmeyeceği sorusu. Rusya, 2014’te Kırım’ı yasa dışı bir şekilde ilhak etmiş ve Ukrayna’nın doğusundaki bazı bölgeleri işgal etmişti.
Washington’ın, Kiev’i bu topraklardan tamamen vazgeçmeye zorlayıp zorlamayacağı hâlâ belirsiz. Avrupa Politika Analizi Merkezi’nden (CEPA) Andrew Novo, toprak tavizleri konusunda, “hukuki taviz ile fiili taviz” arasındaki farkı vurguluyor.
Novo, “Eğer Ukrayna, Rusya’ya topraklarını hukuki olarak vermekten kaçınabilirse, gelecekte bu bölgeleri geri alma şansı olabilir” dedi.
Ukrayna İçin Güvenlik Garantileri
Ukrayna Devlet Başkanı Volodyimir Zelenskiy, Batılı müttefiklerinden güçlü güvenlik garantileri istiyor. Zelenskiy, “Ya NATO üyeliği ya da etkili bir güvenlik ittifakı istiyoruz. Bugün NATO dışında daha güçlü bir güvenlik garantisi tanımıyoruz” ifadelerini kullandı.
Zelenskiy ayrıca, 1994 Budapeşte Memorandumu’na atıfta bulunarak, Ukrayna’nın nükleer silahlarından vazgeçtiği anlaşmanın Rusya tarafından ihlal edildiğini hatırlattı. “Başka bir Minsk istemiyoruz ama başka bir Budapeşte Memorandumu’na da ihtiyacımız yok” diye ekledi.
Münih Güvenlik Konferansı’ndan Beklentiler
ABD Başkanı Donald Trump, Münih Güvenlik Konferansı’nın, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için “ilk adım” olacağını söyledi. Andrew Novo, konferansın müzakerelerin başlangıcı için önemli bir fırsat sunduğunu belirtti:
“Yeni ABD yönetimi, müzakereleri nasıl başlatmak istediğini ve Ukrayna’da barış sürecini nasıl ilerleteceğini gösterecek.”
Ukrayna temsilcisi Kravchuk, konferansta Kiev’in sınırdaki Kursk bölgesinde bazı Rus topraklarını kontrol ettiğini vurgulamanın önemli bir avantaj sağlayacağını belirtti.
