Rapor: Çok Kutuplaşma AB’nin Güvenliğini ve Ekonomik Modelini Tehdit Ediyor
Münih Güvenlik Raporu 2025, AB’nin güvenlik, ekonomik ve ideolojik modellerinin uluslararası düzenin çok kutuplu hale gelmesi nedeniyle tehdit altında olduğu uyarısında bulundu. Raporda, Donald Trump’ın Beyaz Saray’a geri dönmesinin bu süreci hızlandırabileceği vurgulandı.
Pazartesi günü yayınlanan rapor, 14-16 Şubat tarihleri arasında düzenlenecek Münih Güvenlik Konferansı öncesinde açıklandı. Rapor, AB’nin karşı karşıya olduğu tehlikeleri, çözüm yollarını ve özellikle savunma harcamalarının artırılması gerektiğini detaylandırıyor.
Savunma Harcamaları Artıyor, Ancak Yetersiz
Rapora göre, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Avrupa’nın işbirliğine dayalı güvenlik mimarisini tahrip etti. Bu durum, AB ülkelerini savunma harcamalarını artırmaya zorladı. Ancak Ukrayna’nın savunma ihtiyaçları göz önüne alındığında bu artışların hala yetersiz olduğu belirtiliyor.
Donald Trump’ın NATO harcama hedefini GSYH’nin %2’sinden %5’ine çıkarma önerisi, müttefikler için büyük bir zorluk oluşturuyor. Hiçbir NATO ülkesi bu seviyeyi karşılayamazken, Trump, yeterince katkı sağlamayan müttefikleri eleştirerek Rusya’nın bu durumu istismar edebileceğini belirtti.
Raporda, AB’nin savunma sanayisindeki parçalanmayı gidermesi ve Norveç, İngiltere gibi ülkelerle işbirliğini derinleştirmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca Avrupa Yatırım Bankası’nın yetkisinin genişletilmesi ve savunma projelerine özel bankaların daha fazla yatırım yapabilmesi için Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ÇSY) kurallarının gevşetilmesi öneriliyor.
Ekonomik Model Tehdit Altında
Raporda, uluslararası ticaretteki çok kutupluluğun AB’nin geleneksel ekonomik modelini de zayıflattığı belirtiliyor. Trump’ın AB’ye gümrük vergileri uygulama tehdidi ve ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25 vergi koyma kararı, bloğun ekonomik dengelerini olumsuz etkileyebilir.
ABD’nin Çin’e uyguladığı gümrük vergilerinin, Çin’in ucuz ve sübvansiyonlu ihracatını artırarak AB pazarında fiyat dengesizliklerine yol açabileceği uyarısı yapılıyor. Ayrıca, Washington ve Moskova’nın tercih ettiği kısasa kısas yaklaşımının Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası kuruluşları zayıflattığına dikkat çekiliyor.
AB’de İdeolojik Bölünme Derinleşiyor
Raporda, AB içindeki ideolojik bölünmenin, bloğun birliğini ve karar alma süreçlerini zora sokabileceği ifade ediliyor. Özellikle aşırı sağ partilerin yükselişi, liberal demokratik modele meydan okuyor. Fransa’da Ulusal Birlik (RN) ve Almanya’da Alternatif (AfD) partileri, kamuoyu ve siyasi söylemler üzerinde giderek daha fazla etkiye sahip.
Bu iç bölünmenin yanı sıra G7 ülkeleri arasında sadece ABD’nin gelecekte daha güvenli ve zengin olacağına inandığı belirtiliyor. Almanya ve Kanada’da Trump’ın yeniden seçilmesinin ardından ABD’nin yarattığı risk algısının keskin bir şekilde arttığı da raporda vurgulanıyor.
Münih Güvenlik Konferansı’na Üst Düzey Katılım
Münih Güvenlik Konferansı, 14-16 Şubat tarihleri arasında dünya liderlerini, bakanları ve üst düzey diplomatları ağırlayacak. Toplantıya, AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, Savunma Komiseri Andrius Kubilius, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy gibi önemli isimlerin katılması bekleniyor.
