6 Şubat Depremleri İçin Ayrılan Bütçenin Yarısı Kullanılamadı: Sebepler Neler?
Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB), 6 Şubat depremlerinin ikinci yıldönümünde bölgedeki harcamalar ve yapılan çalışmalarla ilgili kapsamlı bir rapor yayımladı. Rapora göre, 2023 ve 2024 yıllarında kamu, yaklaşık 75 milyar dolara karşılık gelen 2,6 trilyon TL harcama gerçekleştirdi.
📌 Deprem sonrası en büyük yatırım konutlara yapıldı:
- 391 bin 245 kişi hak sahibi olarak belirlendi.
- 201 bin 431 hak sahibine konutları teslim edildi.
📌 Raporda öne çıkan diğer konular:
- Bölgedeki tarım ve sanayi sektörleri olumsuz etkilendi.
- Çiftçiler için tarım arazilerinin ve altyapının onarılması, hayvancılık ve bitkisel üretime mali destek sağlanması programları yürütüldü.
- İmalat sanayisi toparlanmaya başladı, 2024 yılında bölge ihracatı %5,6 artarak 19,2 milyar dolara ulaştı.
- Kapasite kullanım oranı Türkiye ortalamasının üzerine çıktı.
Deprem Bütçesi Tam Olarak Kullanılamadı
📌 Prof. Dr. Hakkı Hakan Yılmaz’ın analizine göre:
- Deprem için ayrılan bütçelerin tamamı kullanılmadı.
- 2023 ve 2024’te ayrılan toplam 2,54 trilyon TL’nin yalnızca 1,47 trilyon TL’si harcandı.
- Gerçekleşme oranı sadece %51 seviyesinde kaldı.
Prof. Yılmaz, deprem harcamalarının daha şeffaf bir şekilde takip edilmesi gerektiğini belirterek, TBMM çatısı altında geniş kapsamlı bir izleme ve değerlendirme mekanizması oluşturulması çağrısında bulundu.
Deprem Harcamalarının Daha Etkin Kullanımı İçin Öneriler
🔹 Ödeneğin neden tam kullanılamadığının analiz edilmesi gerekiyor.
🔹 Yatırımların stratejik bir plan dahilinde Cumhurbaşkanlığı bünyesinde kurulacak bir komisyon tarafından koordine edilmesi öneriliyor.
🔹 Deprem bölgesindeki projelerin takibinin sıkılaştırılması, harcamaların daha ayrıntılı raporlanması isteniyor.
📌 Bölgenin ekonomik toparlanması için sürdürülebilir projelere ağırlık verilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Sonuç: Deprem Harcamaları Takip Edilmeli, Kaynak Kullanımı Artırılmalı
Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın raporu, kamu harcamalarının büyük bölümünün deprem bölgesine yönlendirildiğini gösterse de, uzmanlar bu harcamaların etkinliğinin artırılması gerektiğine dikkat çekiyor. Ödeneğin yalnızca %51’inin harcanabilmesi, yatırım sürecinde önemli eksikliklerin olduğunu gösteriyor.
📌 Önümüzdeki süreçte:
- Kalan bütçenin nasıl değerlendirileceği,
- Bölgedeki kalkınma projelerinin nasıl yönetileceği,
- İhracat, tarım ve sanayinin daha fazla desteklenmesi gerekip gerekmediği gibi konular tartışılmaya devam edecek.
