UCM’den Taliban’a Kadınlar ve Kız Çocuklarına Yönelik Zulüm Nedeniyle Tutuklama Talebi
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Karim Khan, Afganistan’daki Taliban liderleri Heybetullah Ahundzade ve Abdul Hakim Hakkani hakkında kadınlar ve kız çocuklarına yönelik cinsiyet temelli insanlığa karşı suçlar nedeniyle tutuklama emri çıkarılmasını talep edeceğini duyurdu. BBC’de yer alan habere göre, iki liderin, Taliban’ın ideolojik beklentilerine uymadığı düşünülen kadın ve kız çocuklarına sistematik zulüm uyguladığı öne sürüldü.
Kadınlara Yönelik Sistematik Baskı ve Şiddet
Başsavcı Khan, açıklamasında, Taliban yönetiminin kadın ve kız çocuklarına karşı baskıyı cinayet, işkence, tecavüz ve zorla kaybettirme gibi suçlarla sürdürdüğünü ifade etti. Bu eylemler, 15 Ağustos 2021‘de ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinden bu yana ülke genelinde yaygın olarak işlendi. Kadınların eğitimden mahrum bırakılması, seyahat özgürlüklerinin kısıtlanması ve kıyafet zorunluluğu gibi uygulamalar Taliban’ın baskı rejiminin örnekleri arasında yer alıyor.
UCM’nin Rolü ve Sürecin İşleyişi
UCM, soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarından sorumlu olan kişileri soruşturup adalete teslim etmek amacıyla çalışıyor. Bu yetki, ulusal makamların bu suçları kovuşturamadığı veya kovuşturmak istemediği durumlarda devreye giriyor. Şimdi, UCM yargıçları Taliban yöneticileri hakkında tutuklama emri çıkarılıp çıkarılmayacağına karar verecek.
Taliban Yöneticileri Kimdir?
- Heybetullah Ahundzade, 2016 yılında Taliban’ın en üst düzey komutanı oldu ve şu anda Afganistan İslam Emirliği’nin lideri olarak görev yapıyor. 1980’lerde Sovyet işgaline karşı savaşan İslamcı gruplarda yer aldı.
- Abdul Hakim Hakkani, Taliban’ın kurucusu Molla Ömer’in yakın müttefiki olup, 2020 yılında ABD ile yapılan görüşmelerde Taliban adına müzakereci olarak görev aldı.
Eğitim ve Kadın Hakları Konusunda Afganistan’daki Durum
Afganistan, kadınların orta ve yüksek öğrenime erişiminin yasaklandığı tek ülke konumunda. Yaklaşık 1,5 milyon kız çocuğu eğitimden mahrum bırakıldı. Taliban, bu konuda verdiği vaatleri yerine getirmezken, kadınların sosyal yaşamda neredeyse tamamen izole edilmesi amacıyla sıkı kurallar getirdi. Kıyafet zorunluluğu, erkek refakatçi olmadan seyahat yasağı ve erkeklerle doğrudan temasın kısıtlanması, bu baskıcı düzenlemelerin bazı örnekleridir.
Uluslararası Tepkiler
Taliban yönetiminin kadınlara ve kız çocuklarına yönelik insan hakları ihlalleri, uluslararası toplum tarafından büyük tepkiyle karşılanıyor. UCM’nin bu hamlesi, Taliban’ın işlediği suçların hesap verebilirliğini artırma yolunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
