Kur Korumalı Mevduatta Yeni Dönem: Uzun Vadeli Hesaplar Sona Erdi
Aralık 2021’de, dövizdeki yükselişi sınırlamak ve Türk Lirası’na olan talebi artırmak amacıyla devreye alınan Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemi sona eriyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 6 ve 12 ay vadeli hesap açma ve yenileme işlemlerinin 20 Ocak 2025 itibarıyla durdurulduğunu açıkladı. Bu kararla, uzun vadeli KKM hesaplarının yerini kısa vadeli çözümler alacak.
KKM’nin Dönüşüm Süreci
KKM sistemi, uygulamaya alındığı dönemde kurdaki dalgalanmayı azaltarak TL’nin yaklaşık %40 değer kazanmasına katkı sağlamıştı. 2021 yılının sonunda dolar kuru 16 TL’den 11 TL’ye gerilemiş, piyasalar geçici bir rahatlama yaşamıştı. Ancak sistemin yüksek maliyeti ve sürdürülebilir olmaması nedeniyle, seçim sonrası dönemde yeni ekonomi yönetimi tarafından KKM’den çıkış stratejileri devreye alındı.
6 ve 12 Aylık Vadeler Sona Erdi
Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada, KKM hesaplarında uzun vadeli işlemlerin durdurulmasının, döviz ve altın dönüşümlü hesaplardan çıkışı hızlandırmayı hedeflediği belirtildi. Artık KKM hesapları yalnızca 3 ay vadeli olarak açılabilecek.
Mehmet Şimşek: “Türk Lirasına Güveni Artıracağız”
Ekonomi yönetiminin başına geçen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KKM’den çıkışı planlı ve zarar vermeden gerçekleştirmek için rezervleri güçlendirmeye öncelik verdi. Şimşek, KKM’nin toplam mevduatlar içindeki payının 2023 yılı Ağustos ayındaki %26,2’den %5,9’a gerilediğini açıkladı. Ayrıca KKM stokunun 3,4 trilyon TL’den 1,1 trilyon TL’ye düştüğünü belirtti.
Şimşek, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Makro finansal istikrarı güçlendirecek ve Türk Lirasına güveni artıracak politikalarımıza devam edeceğiz” dedi.
Ekonomistlerden KKM Yorumu
Ekonomistler de KKM’nin kapanış sürecini değerlendirdi:
- Ali Hakan Kara, Merkez Bankası’nın negatif net rezervler ve KKM yoluyla üstlendiği döviz riskinin 213 milyar dolar iyileştiğini belirtti.
- İris Cibre, KKM stokunun büyük bölümünün 3 aylık vadeli hesaplardan oluştuğunu ve sistemin tamamen kapanmadan önce kalan hesapların düzenli şekilde azaltılacağını söyledi.
KKM’nin Ekonomiye Etkileri
Sistemin ilk devreye girdiği dönemde, döviz kurlarındaki artışı sınırlamada önemli bir araç olduğu kabul edilse de, yüksek maliyeti ve bütçe üzerindeki yükü eleştiri konusu oldu. Hazine’den yapılan ödemeler nedeniyle oluşan bütçe açığı, sistemin sürdürülemez hale gelmesine neden oldu. Bu nedenle KKM ödemelerinin tamamı Merkez Bankası’na devredildi ve sistemin kapatılması hızlandırıldı.
KKM’nin Tarihi Süreci
- Aralık 2021: KKM, kurdaki dalgalanmayı azaltmak amacıyla devreye alındı.
- Mayıs 2023: Yeni ekonomi yönetimi, KKM’den çıkış stratejilerini uygulamaya başladı.
- Ocak 2025: 6 ve 12 aylık vadeli hesap açılış ve yenileme işlemleri sona erdi.